Almanya'da çalışan maden işçisi: 31 senede 1 kişi hayatını kaybetti

Emine UYAR
Soma

Bahtiyar Gül ve Dursun Gül iki maden işçisi. Bahtiyar Gül, Almanya’nın maden bölgesi olan Kuzey Ren Vestfalya’da 31 yıl yer altında çalıştıktan sonra 50 yaşında emekli olmuş. Dursun Gül 13 yıllık maden işçisi. Soma Kömürleri AŞ.’nin Atabacası Ocağında çalışıyor.
Akraba olan iki maden işçisi ile Almanya ve Soma’daki çalışma koşulları üzerine sohbet ettik ve epeyce farklı olduğunu gördük. Almanya’da birçok maden ocağında çalıştığını belirten Bahtiyar Gül, özel şirket tarafından işletilen madenlerin devlet kontrolü altında olduğunu anlatıyor. Gül, “Kamuda çalışan arkadaşlarımızın sahip olduğu haklara biz de sahiptik. Ücret ve haklarda farklılık yoktu” diyor. Somalı olan ve 1973’te Almanya’ya giden Bahtiyar Gül, günde 5 vardiya olduğunu, 7 saat çalıştıklarını anlatıyor. Yeraltındaki sıcaklıkların giderilip, soğuk hava üfleyen buzdolaplarının konulması ile çalışma süresi de 8 saate çıkarılmış. “Ama o sekiz saatin 4-4.5 saati çalışıyorduk. Asansörden inip 1.5 saatte işyerine varıyorduk. 1.5 saat de erken bırakmamız gerekiyordu” diyor.
Her gün vardiyaya indiklerinde çalışmaya başlamadan önce başlarındaki çavuş tarafından o gün yapılacak iş ve korunması gereken durumlar hakkında yarım saat ders verildiğini anlatıyor. Gül, “Benim bildiğim 31 yılda 1 kişi öldü benim çalıştığım yerde” diyor.
Bahtiyar Gül öncelikle Soma’da işçilerin günlük giysileri ile çalıştığına dikkat çekerek, “Elbiseler uygun değil bir kere madenciliğe. Bizim elbiselerimiz yırtılmaz ve ıslansak bile bize zarar vermezdi. Toz maskesi takarak çalışıyorduk. Eldivensiz ve kulaklık olmadan çalışmak yasaktı” diyor. Soma’daki işçilerinin giydiği çizmelerin de hava almayan, çabuk yırtılan bir malzemeden yapıldığını belirten Gül, “Bizler işyerinin verdiği botları giyiyorduk” diyor. Kullandıkları maskelerin de her gün kontrol edildiğini, bakımının yapıldığını anlatıyor. Denetimcilerin de habersiz geldiğini ve her yere girip çıkarak buldukları eksiklikleri anında bildirdiklerini belirtiyor.
Bahtiyar Gül, Soma’da yaşananı cinayet olarak tanımlıyor. “Yetkililer bu cinayetten sorumlu. Kamuda kömürün tonu 140 dolara mal edilirken, şahıslar nasıl 23 dolara mal ediyor. Denetçiler bunu sormadı mı, Enerji Bakanı ya da Hükümet sormadı mı, ‘Sen nasıl 23 dolara mal edersin’ demedi mi? Bence sorumlu bunlar, buralardaki kişiler” diyor. Almanya’da bir ton kömürü çıkarmanın maliyetinin 580 avro olduğunu belirtiyor.

‘8 SAATTEN FAZLA ÇALIŞIYORUZ’

Dursun Gül de anlatıyor kendi çalışma koşullarını: “Günde 8 saatten fazla çalışıyoruz. İşe başlama saati 8.00 ama biz 7.30’da başlıyoruz. Ben 13 yıldır çalışıyorum. Kimse bana çalışırken nelere dikkat etmem gerektiğini söylemedi. Kulak tıkacı bile verilmiyor. Ben maskemi yedi yıldır hiç açmadım. Kimse ‘Getir de şunu kontrol edelim’ demedi”
Denetlemeye gelenlerin geçeceği yerlerin belli olduğunu belirtiyor Gül; “Oralarda temizlik olur. Normalde eğilerek çalıştığımız yerler yükseltilir. Onlar zaten pek girmez galerilere, ayaklara. Temiz havanın gittiği yerden dolanır giderler. Bazen dua ederdik sık sık denetim gelsin diye. Yaralı bir arkadaşımızı dışarı çıkardığımızda ambulansın şoförünü bulamıyoruz. Şirketin hazır bekleyen ambulansı var ama şoför yok. Daha önceki kazalarda da böyle şeyler yaşadık”

‘DAĞITILAN KÖMÜRLERİN BİR BEDELİ VARMIŞ’

Yılda çıkması gereken miktar 1.5 milyon ton iken 3.5 milyon ton kömür çıkardıklarını belirten Dursun Gül, “Hükümetimizin parayla satılmaz dediği kömürlerin aslında bir bedeli varmış, Soma bunu canıyla ödedi” diyor.

ALMANYA

* Yeraltına ulaşım süresi de dahil olmak üzere günde 7 saat çalışılıyor.
* İşçiler her gün madene inmeden önce yarım saatlik eğitime tabi tutuluyor.
* Denetimciler habersiz geliyor.
* 1 ton kömürün maliyeti 580 avro.

TÜRKİYE

* İşçiler yerin altında en az 8 saat kalıyor. 8 saatten fazla sadece kömür üretimi yapılıyor.
* Yeraltına inen işçiler için ‘eğitim’ yabancı bir kelime.
* Denetimciler madene bile inmiyor.
* 1 ton kömürün maliyeti 23 dolar.