Yevmiye almak çavuşun iki dudağı arasında

Vedat YALVAÇ
Soma

Akşama kadar çalışan işçinin o günün yevmiyesini alması çavuşun dudakları arasında. Hele de çavuş sıfırcı öğretmen misaliyse o zaman yandın.
Kadir, Fatih Mustafa ve Turgay Soma’da özelleştirilmiş madenlerde çalışıyor. Kadir İmbat AŞ’de, Fatih ve Turgay Soma AŞ’nin Eynez ocağında, Mustafa ise Işıklar ocağında çalışıyor. İmbat’ta 4 buçuk yıldır çalışan Kadir durumu şöyle anlatıyor: “Çavuş sıfır verirse yevmiyeni alamıyorsun. istediği işi biraz eksik yap hemen sıfırı veriyor. İstersen bir tarafını yırt. O gün hiç para alamıyorsun.”

‘ERKEN ÇIKARSAN DA YEVMİYE YOK’

Bu durumu üçü de yaşıyor. Tabii bu sıfır kanaat notu yapılan işle de sınırlı değil. Erken çıkıldığı durumda da basıyorlar sıfırı. 07.15’te tertibi (yapılması gereken işi) devralan işçiler 15.30’da bırakıyor. 15.30’da çıkan işçi eğer 15.50’de kapıya varırsa yine sıfır alıyor ve yevmiyesi kesiliyor. Ellerindeki malzemeyle 25 dakika yürüyerek ancak çıkan işçiler, bu yüzden genelde 16.15’te dışarı çıkabiliyor. 16.30’da servislere binen işçiler 1.5-2 saat sonra ancak evlerine varabiliyor.

HER GÜN ÖLÜMLE YÜZ YÜZE

Tuvalete gidecek zamanı bile bulamadıklarını söyleyen Kadir, yaşanan kazadan sonra işe çağrıldığı halde gitmemiş. “Arkadaşlarıma destek olmak için gitmedim” diyor Kadir.
Patlamaya hazır bomba üzerinde yaşayan madendeki işçiler her gün ölümle yüz yüze geliyor. “Bir işçi yalnızca 5 kg taşıması gerekirken her gün 15-20 kg patlayıcı taşıyor” diyen Kadir, ölmemelerinin tesadüf olduğunu söylüyor.

DENETİM SIRASINDA KEPÇELER SAKLANIYOR

Soma AŞ’nin Işıklar ocağında kepçe operatörü olarak çalışan Mustafa Güven, yoğun karbonmonoksit yarattığı için kepçelerin yasak olduğunu söylüyor. Ancak buna rağmen 35 civarı kepçenin 3 vardiya boyunca iş gördüğünü belirtiyor. Mustafa, “Kepçeyle her vardiyada 40 sandık patlayıcıyı aşağı indiriyorum. Üstelik oksijen tüpleriyle birlikte taşıyorum” diyor. O arada söze giren Fatih Zeybek, her bir sandıkta 80 adet dinamit olduğunu söylüyor.
Çocuğu olduğu için yıllık izne çıkan Fatih, “Biz de bu sayede kurtulduk” diyor. Fatih de Eynez Madeninde 12 tane kepçenin olduğunu söylüyor. Denetim sırasında bu kepçelerin dışarı çıkarılarak saklandığını söyleyen işçiler, yangının yaşandığı yerde 2 kez göçük meydana geldiğine dikkat çekiyorlar.