Soykırımın tarihçesi; Anne Frank Sergisi

Emine UYAR
İzmir

Anne Frank-Günümüz İçin Bir Tarih” sergisi Sosyal Değişim Derneği ve Anne Frank House’un ortaklaşa yürüttüğü ve Hollanda Kraliyeti Ankara Büyükelçiliğinin katkı koyduğu ayrımcılık karşıtı çalışma kapsamında, İzmir Fotoğraf Sanatı Derneğinde açıldı.   
70’ten fazla ülkeyi gezen ve İzmir’de ilk kez açılan sergi 4 Haziran’a kadar ziyaret edilebilecek. Sergi eylül ayında Diyarbakır’a taşınacak.
İkinci Dünya savaşı sırasında, Nazi işgali altındaki Hollanda’da iki yıl boyunca ailesi ve birkaç arkadaşıyla bir binanın gizli bölmesinde saklanmak zorunda kalan Yahudi bir çocuğun tuttuğu günlük, Nazilerin uyguladığı ırkçılığın ve soykırımın önemli bir belgesi durumunda. Anne Frank’a 13 yaşında hediye edilen ve birkaç hafta sonra temelden değişen hayatını kaydettiği hatıra defteri ilk olarak 1947 yılında yayımlandı. 1929 ekonomik krizinin ardından, yüzde 37 oy oranı ile parlamentodaki en büyük parti Nasyonal Sosyalist İşçi Partisi (NSDAP) olur.
1933’te Hitler’in Almanya’nın Başbakanı olması ile ilk Yahudi karşıtı önlemler alınır ve Frank ailesi Amsterdam’a göç eder. 1 Eylül 1939’da Almanya’nın Polonya’yı işgali ile başlayan savaş Hollanda’nın da işgali ile sürer.
5 Temmuz 1942’de Margot Frank, SS merkezine çağrılır. Bu olayın ardından Frank Ailesi uzun zamandır hazırlıklarını yaptıkları gizli sığınağa taşınır. Anne 13 yaşındadır ve 15 yaşına kadar burada kalır.

SIĞINAKTAN AUSCHWITZ KAMPINA  

4 Ağustos 1944’te sığınak tespit edilir ve 8 kişi Auschwitz’e gönderilir. Anne Frank Bergen Belsen kampında ablası gibi tifüsten ölür. Aileden ve evde saklananlardan geriye sadece baba Otto Frank kalır. Kızıl Ordu’nun yaklaşması ile Naziler aceleyle Auschwitz’i terk ederler, Otto Frank revirde bırakılır. “Hayatımdan başka her şeyimi kaybettim” diyen Otto Frank, 3 Haziran 1945’te Amsterdam’a döner, aile albümünün ve kızının hatıra defterinin kurtarıldığını öğrenir.  
Anne Frank ve ailesinin saklandığı ev “Anne Frank House” adıyla müzeye çevrilir. Sergideki fotoğraflar şu anda evin duvarını süsleyen aile albümü ve döneme ait fotoğraflardan oluşuyor. İngilizce ve Türkçe alt yazı ile Anne’in biyografisi ve adım adım soykırıma giden uygulamalar çarpıcı fotoğraflar eşliğinde yer alıyor.
Anne Frank Evi Müzesi Müdürü Hans Westra, Yahudi zulmü sonucu sadece 6 milyon kişinin katledilmediğini, bireylerin ve insanoğlunun 6 milyon kere katledildiğini belirtiyor.

IRKÇILIK SÜRÜYOR

Nazilerin yenilgisinin üzerinden neredeyse 70 yıl geçti. Ayrımcılık, ırkçılık ortadan kakmadı. Son örneklerini tribünlerden atılan muzlarla yaşıyoruz. 1915’lerde Türkiye’de, 1990’larda Balkanlar’da, günümüzde Suriye’de, Nijerya’da etnik, dinsel, mezhepsel ayrımcılık gündemde. Problemlerin kaynağı olarak ülke sınırları içinde ya da dışında günah keçileri aranıyor ve hedef genellikle azınlıklar oluyor. Anne Frank’ın hatıralarını canlı tutmak, bugün herkes için bir anlam taşıyor.     

YAHUDİLERE KARŞI BİR DİZİ UYGULAMA

Anne Frank Yahudi karşıtı uygulamaları anlatıyor: “Hürriyetimiz bir dizi Yahudi karşıtı uygulama yüzünden oldukça kısıtlanmıştı. Yahudiler sarı yıldız takmak ve bisikletlerini teslim etmek zorunda bırakıldılar. Yahudilerin tramvay ve otobüslere binmeleri, araba kullanmaları yasaklandı. Yahudilerin alışverişlerini saat 15.00 ile 17.00 arasında yapmaları istendi. Sadece Yahudilere ait berber dükkanlarına gitmelerine izin verildi. Saat 20.00 ile 06.00 arası sokağa çıkmaları yasaklandı”.  

SIĞINAKTA İKİ YIL

6 Temmuz 1942’de Frank ailesinin gizlenme serüveni başlar. Daha sonra van Pels ailesi ve Fritz Pfeffer onlara katılır. İki yılı aşkın bir süre boyunca sekiz kişi dış dünyaya tamamen kapalı olan sığınakta yaşarlar. Otto Frank’ın iş arkadaşları onlara gıda, giysi ve kitap sağlar.

DEFTERİN SAHTE OLDUĞU İLERİ SÜRÜLDÜ

Otto Frank hayatını kızı Anne Frank’ın ideallerini gerçekleştirmeye adar. Farklı kültürlere mensup insanların karşılıklı olarak birbirlerine saygı duymaları gerektiğini vurgular. Hatıra Defteri’nin uyandırdığı yankı neonazileri tahrik eder ve defterin sahte olduğunu ileri sürerler. Otto Frank mahkemeye başvurur. 1986’da yapılan bilimsel bir araştırma hatıra defterinin gerçek olduğunu kesin olarak ispat eder.