07 Nisan 2014 06:00

AKP seçimlerden zaferle mi çıktı?

30 Mart Yerel Yönetim Seçimleri ile ilgili en yaygın değerlendirme, AKP’nin seçimlerden başarıyla çıktığı yönünde oldu. İktidar partisi, 17 Aralık süreci ile birlikte ortaya dökülen yolsuzluk, hırsızlık, yargıya ve medyaya hukuk dışı müdahaleler ve bütün antidemokratik yaklaşımına karşın 30 büyük şehrin 18’ini, 51 il merkezinin de 31’ini kazandı.

AKP seçimlerden zaferle mi çıktı?
Paylaş

Tahir ŞİLKAN

30 Mart Yerel Yönetim Seçimleri ile ilgili en yaygın değerlendirme, AKP’nin seçimlerden başarıyla çıktığı yönünde oldu. İktidar partisi, 17 Aralık süreci ile birlikte ortaya dökülen yolsuzluk, hırsızlık, yargıya ve medyaya hukuk dışı müdahaleler ve bütün antidemokratik yaklaşımına karşın 30 büyük şehrin 18’ini, 51 il merkezinin de 31’ini kazandı.  

CHP, Kocaeli, Gaziantep, Sakarya, Samsun, Diyarbakır, Urfa, Ordu, Mardin ve Manisa  olmak üzere 9 Büyükşehir ile 19 ilde merkez dahil hiçbir  ilçe belediye başkanlığı kazanamamasının yanı sıra bir o kadar il merkezinde de çok az nüfuslu 1 ya da 2 ilçe belediye başkanlığı kazanarak ancak belli illerde varlık gösterebildi.

MHP, Iğdır dışında BDP’nin birinci veya ikinci olduğu hiçbir il merkezinde varlık gösteremezken ülkeye yaygınlık bakımından CHP’den daha başarılı bir performans sergiledi. MHP, 2011 seçimlerine göre oy oranını yüzde 30 oranında artırarak Mecliste temsil edilen partiler arasında oy oranını en fazla artıran parti oldu. MHP, AKP’nin 2011 milletvekili seçimlerinde tek başına bütün milletvekillerini kazandığı illerde çok güçlü bir atılım yaparak AKP’yi yıpratacak parti olduğunu gösterdi.

AKP BÖLGEDE YENİLDİ

BDP, Kürt illerinde önceki seçimlerde yaşadığı başarıya yeni merkezleri ekleyerek başarısının kalıcı ve yıkılamaz olduğunu kanıtladı. AKP; devletin, iktidarın bütün olanaklarını kullanmasına karşın özellikle Van, Mardin, Siirt, Bitlis ve Diyarbakır’da ağır bir yenilgiye uğradı. BDP, Diyarbakır ve Hakkari dışında bütün illerde oy oranını artırırken Ağrı, Bitlis ve Mardin belediye başkanlıklarını AKP’nin elinden almayı başardı. Eş başkanlık sistemi ile kazandığı bütün belediye başkanlıklarında kadınları yönetime taşıdı. Ülkedeki kadın belediye başkanlarının yarısından fazlasının BDP’li olması BDP’nin kadına verdiği önemin de somut kanıtı.

2.5 MİLYON SEÇMEN AKP’DEN VAZGEÇTİ

30 Büyükşehir statüsündeki il merkezinde belediye meclis üyelikleri ile 51 ilin il genel meclisi seçimlerinde alınan oy oranları dikkate alınarak yapılan değerlendirme, AKP’nin yüzde 6.5 oranında oy kaybettiğini, 2011 seçimlerinde oy veren 2.5 milyon yurttaşın, bu seçimde AKP’ye oy vermediğini ortaya koyuyor. AKP, belediye başkanlıklarında kendisini destekleyen Saadet Partisinin desteğini Meclis üyeliği seçimlerinde yanında bulamadı. Aynı şekilde BBP de, meclis üyeliği seçimlerindeki oy oranının yarısının belediye başkanlığı seçimlerinde AKP’ye gitmesine engel olamadı! Saadet Partisi, 2011 seçimlerine kıyasla oy oranını en fazla artıran siyasi parti oldu.

YA EĞER YEREL DEĞİL GENEL SEÇİM OLSAYDI?

Dünyada eşi benzeri görülmeyen yüzde 10 seçim barajı sayesinde iktidarını sürdürebilecek bir seçim sonucu ortaya çıkmıştır. Barajsız  milletvekili dağılımı yapılması halinde tek başına iktidar olamayan bir AKP’nin, 2011 seçimlerinde anayasayı değiştirecek bir çoğunluğu kıl payı kaybetmiş olduğu anımsanırsa seçimlerden zaferle değil fazlasıyla hasarlı çıktığını söylemek daha gerçekçi olacaktır.

Bu seçim,  milletvekili seçimi olsaydı, AKP, Dersim ve Iğdır haricinde Hakkari dahil 79 ilde milletvekili çıkarabilecekti ancak milletvekili sayısı,  2011’e göre (Bizim yaptığımız hesaplara göre) 39 il merkezinde 50 civarında azalacak ve tek başına iktidar mümkün olmayabilecekti. AKP, Adana, Ağrı, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Burdur, Bursa, Çankırı, Denizli, Diyarbakır, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Giresun, Gümüşhane, Hatay, Mersin, Kars, Kayseri, Kırşehir, Kocaeli, İstanbul, İzmir, Konya, Kütahya, Manisa, Maraş, Nevşehir, Ordu, Siirt, Sivas, Uşak, Urfa, Aksaray, Kırıkkale, Düzce, Karabük ve Kilis illerinde daha az milletvekili çıkaracaktı.

30 Mart yerel seçimlerini genel seçime dönüştüren AKP ve Başbakandır. Seçim sonuçlarının da bu kapsamda değerlendirilmesi ve AKP’nin, büyük bir başarıdan çok üzerinde düşünülmesi gereken bir sonuç aldığının kabul edilmesi gerekir.

CHP 37 İLDE BİRDEN KAYBEDECEKTİ

30 Mart seçimleri milletvekili seçimi olsaydı, CHP 37 ilde hiç milletvekili çıkaramayacak, 24-25 ilde sadece 1 milletvekili çıkarabilecekti. CHP, sadece 19 ilde 2 ve daha fazla milletvekili çıkararak “iktidar” hedefinin çok uzağında olduğunu gözler önüne serecekti. 61 İl merkezinde, sadece 24 milletvekili çıkarabilecek CHP’nin tek başına iktidar olmayı hayal bile edemeyeceği açıktır. CHP için İstanbul, Aydın ve Eskişehir, sınırlı olarak Denizli, İzmir, Muğla, Bursa dışında anlamlı bir oy artışı olan hiçbir seçim bölgesi yoktur. İstanbul ve Ankara’da MHP’nin belediye başkanlığı seçimlerindeki destek, Meclis üyeliklerinde yoktur. CHP, 81 ilin 50’sinde ikinci parti dahi olamamıştır. Samsun, Kırklareli, Sakarya, Çanakkale, Niğde ve Tunceli, CHP’nin milletvekili kaybı yaşayacağı illerdir. Çanakkale ve Kırklareli’nin CHP’nin belediye başkanlığını kazandığı iller olduğu dikkatten kaçmamalıdır.

MİLLETVEKİLLİĞİ EN ÇOK ARTACAK PARTİLER

MHP’nin, milletvekili sayısını önemli oranda artıracağı görülmektedir.

Büyük çoğunluğu AKP’den, Kırklareli, Samsun , Niğde ve Sakarya’da CHP’den alınacak milletvekillikleri ile temsil oranını önemli  oranda artıracak olan parti MHP’dir. MHP, 54 ilde milletvekili çıkarabilecek bir oy almıştır. Bu haliyle tüm ülkede, CHP’den daha yaygın bir parti görünümündedir.

BDP-HDP ise  yüzde 10 seçim barajının çok gerisinde kalmıştır. Oy oranında anlamlı bir artış olmadı. 11 seçim bölgesinde birinci parti olunmasına karşın (Ki, CHP VE MHP’nin toplamından fazladır) milletvekili çıkarılması yeniden bağımsız adaylarla seçime girilmesi halinde olanaklı görünüyor.

Bu durumda, Dersim, Urfa, Gaziantep, İstanbul, Diyarbakır, Ağrı, Batman, Kars, Iğdır, Hakkari, Mardin, Şırnak, Siirt, Bitlis, Bingöl, Van, Muş, Adana, Mersin illerinde kazanılacak milletvekilliklerine İzmir, Ardahan, Adıyaman, Erzurum, Aydın, Manisa, Kocaeli, Antalya, Konya gibi illerden eklenebilecek milletvekillikleri ile güçlü bir temsil olanağı elde edilebilecektir.

 

ÖNCEKİ HABER

İhvan, AKP ve yerel seçimler

SONRAKİ HABER

Her seçimin kaybedeni, öğretmenler

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...