Kültür Başkenti açılışında Sami damgası
2014 yılı Avrupa’nın Kültür Başkenti Umeonun açılışı renkli görüntülere sahne olurken, açılış etkinliklerine Sami Halkının kültürü ve gelenekleri damgasını vurdu. Sıfırın altında 5 derece soğuk ve kar yağışı altında buz tutan Umeå Nehri üzerinde gerçekleştirilen açılış şenliğine 35 bin kişinin katılması beklenirken 55 bin kişi katıldı.
Murat KUSEYRİ
Stockholm
2014 yılı Avrupa’nın Kültür Başkenti Umeo’nun açılışı renkli görüntülere sahne olurken, açılış etkinliklerine Sami Halkının kültürü ve gelenekleri damgasını vurdu.
Sıfırın altında 5 derece soğuk ve kar yağışı altında buz tutan Umeo Nehri’nin üzerinde gerçekleştirilen açılış şenliğine 35 bin kişinin katılması beklenirken 55 bin kişi katılınca halkın bir bölümü etkinliği ara sokaklarda izlemek zorunda kaldı.
50 Sami çocuğun oluşturduğu koronun Sami Halk türküleri okumalarıyla açılışı yapılan etkinlikte Sami Parlamentosu Başkanı Stefan Mikaelsson, Umeo Belediye Başkanı Marie-Louise Rönnmark ve İsveç Kültür Bakanı Lena Adelsonh Liljeroth birer konuşma yaptı.
Samilerin buzlar üzerine kurduğu iki çadırdan Sami halk türkülerinin eşiliğinde gökyüzüne doğru dumanlar ağır ağır yükselirken, gökyüzüne aynı anda fırlatılan on birlerce havai fişek geceyi gündüze çevirdi.
Halka geyik etinden yapılmış çorba ve etli Sami yemeklerinin ikram edildiği açılış etkinliğinde yaptığı konuşmada Kültür Bakanı Liljeroth, kültürün göz açıcı ve insanları birbirine yakınlaştırıcı özelliklerinden söz etti.
Ancak bölgede yaşayan Sami halkı sadece kültürlerinin değil, yaşam koşullarının da ele alnınarak tartışılmasını umut ediyor. Topraklarındaki Umeo’nun Kültür Başkenti olacağı 1 yıl içinde sorunlarını kamuoyuna duyurmak istiyorlar.
MADEN TEKELLEİYLE MÜCADELE EDİYORLAR
Laponya’da uluslararası maden tekelleriyle Sami Halkı arasında amansız bir mücadele yaşanıyor. Samiler, İsveç Hükümeti’nin Laponya’da maden ocakları açmaları için tekellere izin vermesine tepkili. Tekellerin maden ararken topraklarını delik deşik etmelerini, ağaçları kesmelerini engellemek için çadır ve barikat kurma, gösteri yapma gibi değişik eylem biçimlerine başvuruyorlar.
Maden ocakları açılmasının geyik besiciliği ve balıkçılık gibi geleneksel geçim kaynaklarını yok edeceğini belirten Samiler, İsveç Hükümetini ırkçılık ve ayrımcılık yapmakla da suçluyor. Sami örgütleri, kendilerine sormadan topraklarını maden tekellerinin yağmasına açan İsveç’i geçtiğimiz yıl Birleşmiş Milletler’in Irkçılıkla Mücadele Komitesi’ne şikayet ettiler.
Samileri rahatsız eden bir diğer şey de hükümetin Laponya’da NATO ve diğer emperyalist güçlerin tatbikatlarına izin vermesi. Topraklarının bombalanmasına karşı çıkan Samiler tüm tatbikatların durdurulmasını talep ediyor.
Samilerin esas talepleri ise İsveç Hükümeti’nin yerli halkların haklarını güvence altına alan ILO sözleşmesinin 125. Maddesini kabul etmesi ve Sami halkına uygulanan ayrımcılık ve ırkçılıktan dolayı özür dilemesi.
Etkinliği örgütleyen komite içinde yer alan geyik bakıcısı Nils-Henrik Sukku, “Irk biyologları Stockholm’den 1900’lü yılların başında buraya gelerek babamın kafasının resimlerini çekti ve sonra da dergilerde yayımladı. Buna benzer bir çok örnek var. Tüm bunları müzede sergileyeceğiz” dedikten sonra kendilerine yapılanlardan ötürü bugüne dek hiç bir hükümet yetkilisinin Sami halkından özür dilemediğini söyledi.
Samiler kendilerine geçmişte yapılan ve hâlâ sürmekte olan ırkçılığın ve ayrımcılığın dünya kamuoyuna duyurulması için Umeo’nun Kültür Başkenti olmasını imkan olarak görüyor ve bir dizi etkinlik yapmayı planlıyor.
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
