Sanat kurumlarında güvence kaldırılıyor

Suat İNAL
Ankara

Türkiye Barolar Birliği (TBB), Sanatçılar Girişimi, Tiyatro Platformu ve TOBAV’ın düzenlediği “Hukuk ve Sanat Buluşması”, sanatçılar ve hukukçuları bir araya getirdi. Barolar ile sanat alanında faaliyet gösteren sendika dernek vb. kuruluş ve meslek örgütlerinin bir araya geldiği Hukuk Sanat Buluşmasında gündemdeki TÜSAK tasarısı eleştirisi damga vurdu. Türkiye Barolar Birliğinin (TBB) ev sahipliğinde gerçekleşen sanat örgütleriyle TBB arasında iş birliği protokolü de imzalandı.

TÜSAK SANATIN TİCARİLEŞTİRİLMESİDİR
Buluşmada söz alan sanatçılar ve kurum temsilcileri sanat kurumlarının kapatılarak tüm sanat faaliyetlerinin 11 kişilik bir kurula devredilmesinin öngörüldüğü TÜSAK tasarısına tepki gösterdiler. Buluşmada konuşan Orhan Alkaya, TÜSAK tasarısının henüz Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından varlığı kabul edilmemesine rağmen kesin bir şekilde reddedilemediğini hatırlattı. Alkaya, tasarının sanatın ticarileştirilmesi sonucunu doğuracağını vurgulayarak tasarıya karşı mücadele edilmesi gerektiğini vurguladı. Tasarının Avrupa ülkelerindeki uygulamalarının örnek alınarak oluşturulduğu iddialarını da sert şekilde eleştiren Alkaya, Avrupa’daki yürürlükteki yasaları cımbızlayarak kopyalamışlar, ama Avrupa’daki sanat anlayışının ruhundan eser yok” dedi.

KURUMLAR TAŞERONLAŞTIRILIYOR
Kültür Sanat Sen Genel Başkanı Yavuz Demirkaya’nın da hedefinde TÜSAK tasarısı vardı. TÜSAK ile esnek, güvencesiz, sigortasız ve sendikasız çalışma öngördüğünün altını çizen Demirkaya, “Şu an TÜSAK’ın pratik anlamında uygulaması sanat kurumlarında var. Sanat kurumları yarı yarıya taşeronlaştırılmış durumda” dedi. Güvenceli istihdamın giderek sanat kurumlarından kaldırıldığını ifade eden Demirkaya, güvenceli kadroların giderek boşaldığını ancak yerine aynı haklara sahip yeni istihdam yapılmadığını söyledi. Bu kadroların yerine süreli sözleşmeli personel ve misafir sanatçı kadrolarına istihdam edildiğini ifade eden Demirkaya, Fransa’da sanat alanında faaliyet gösteren SÜT adlı sendikanın kendilerini TÜSAK konusunda uyardığını belirtti. Fransa’da provaya 5 dakika bile geç kalsanız performans düşüklüğü nedeniyle iş akdinin feshedilebildiğini anlatan Demirkaya, “böyle bir sebeple işten atılan sanatçı bırakın Paris’i tüm Fransa’da bile iş bulamıyor” dedi. Tüm kültür ve sanat emekçilerine seslenerek mücadele çağrısı yapan Demirkaya, güvencemize sahip çıkalım. Asla taşeronlaştırmaya, güvencesizleştirmeye izin vermeyelim” dedi.

‘BU KAFAYA BAŞKA TÜRLÜ ULAŞILMAZ’
Oyuncu Barış Atay konuşmasında Gezi direnişinde hayatını kaybeden gençleri andı. Atay, AKP’nin yolsuzluklara rağmen mağdur edebiyatı yapmayı sürdürdüğünü belirterek “Elli kilo uyuşturucu ile yakalanan yeğenlerin içiciyim demelerine inanıyoruz. Yoksa bu kafaya başka türlü ulaşılmaz” dedi.

SANAT SAHİPSİZ DEĞİLDİR
Etkinlikte, Güç Birliği Deklarasyonu’na ortak imza konuldu, TBB Başkanlığı, Sanatçılar Girişimi, Tiyatro Platformu ve TOBAV arasında iş birliği protokolü imzalandı.
Güç Birliği Deklarasyonu’nda, öğretim kurumlarındaki sanat eğitiminin engellendiği, ekranlarda kimi sanatçılara yasaklamalar getirildiği savunularak, “Mizah çizerleri yapıtlarından ötürü tazminata mahkum ediliyor, şiir, öykü ve roman bütün bu baskı ve yaptırımlardan nasibini alıyorsa, sanatçı ve avukatların birlikte ve yüreklice ‘Özgür düşünce ve sanat sahipsiz değildir’ diye haykırmasının günüdür artık” denildi.
İş birliği protokolü ile de ‘Sanatın özgürce icra edileceği ortamı sağlamak için sanat mevzuatıyla ilgili çalışma yapması, ilgili kurum ve kuruluşların katkılarıyla yasa taslak ve önerileri hazırlanması, hazırlanacak önerilerinin yasalaşması için gereken girişimlerin yapılması’ öngörülüyor.

HUKUK SANATIN YANINDA OLMALI
TBB Başkanı Metin Feyzioğlu, ekim 2013’te Gezi Parkı olaylarına destek veren muhalif tiyatrolara Kültür Bakanlığı desteğinin kesilmesiyle başlayan ve Türkiye Sanat Kurumu Yasa Tasarısı tartışmalarına kadar varan tartışmalara değindi. Söz konusu yasal düzenlemelerin, kültür ve sanatı kamu sorumluluğunun dışına itmesi ve getirilmek istenen yapının özerk olmaması gibi nedenlerle sanat ve kültürünün geleceği için tehlike oluşturacağına vurgu yapan Feyzioğlu, ‘Kaldı ki, bu günkü şartlarda sanat ve kültür faaliyetlerini piyasaya terk etmek, dar gelirli birçok sanatseverin kültüre erişiminin önemli ölçüde kısıtlanması anlamına da gelecektir; bu da, mevcut birçok sanat kurum ve kuruluşunun yok olması demektir’ dedi. Hukukun ve hukukçunun desteğinden mahrum bırakılmış bir sanatçının acımasızca dönen ve kendine benzemeyeni öğüten baskı çarkının karşısında yalnız olacağını söyleyen Feyzioğlu, ‘Oysa gün aydınlanma için, çağdaşlaşma ve özgürlük için birleşme günüdür. Demek ki çözüm, topyekün bir çağdaşlaşma ve özgürleşme hamlesini siz sanatçılar ve biz hukukçuların kol kola girerek başlatmasıdır” diye konuştu.
Buluşmada Tiyatro Kumpanyası’nın Tiyatro Oyuncusu Genco Erkal’in uyarladığı CAN Yücel şiirlerinden oluşan oyunu sergiledi. Oyunun ardından Timur Selçuk bir konser verdi.