Kırılgan 5’linin birincisi: Türkiye
Johns Hopkins Üniversitesi'nin dünyaca ünlü ekonomisti Steve Hanke,Türkiye’nin “kırılgan 5’li ülkeler”in en kırılgan ekonomiye sahip ülkesi olabileceği söyledi.
Johns Hopkins Üniversitesi'nin dünyaca ünlü ekonomisti Steve Hanke,Türkiye’nin “kırılgan 5’li ülkeler”in en kırılgan ekonomiye sahip ülkesi olabileceği söyledi. The Wall Street Journal'ın sorularını yanıtlayan Hanke, "Kırılgan 5'li" olarak tanımlanan gelişen ekonomiler Brezilya, Endonezya, Hindistan, Türkiye ve Güney Afrika'da ülkeleri arasında Türkiye’nin jeopolitik risklerin Türkiye’yi daha kırılgan hale getireceğini söyledi. Kırılgan ekonomiye sahip ülkelerin yüksek faiz oranlarıyla ülkeye sıcak parayı davet ettiklerini vurgulayan Hanke, ancak sıcak para artışının hem enflasyon ve kuru güçlendirdiğini hem de ihracatçıları zora soktuğunu belirtti.
‘CİDDİ BİR KUR SORUNU VAR’
Türkiye'nin diğer ülkelere oranla daha fazla carry trade (düşük faizli ülkelerde borçlanarak yüksek faizli ülkelere yatırım yapmak) yatırımı aldığını belirten Hanke, bu nedenle ülkedeki kredi büyümesi ve yerel talebin güçlü kalmaya devam ettiğini ifade etti. FED’in parasal çıkışa başlaması ile birlikte fonlama ihtiyacı yüksek olan ve Kırılgan 5'li olarak adlandırılan ülkelerde çalkantılar olabileceğini kaydeden Hanke, “Asıl problem Kırılgan 5'linin çoğunun çok ciddi kur sorunu olması. Dönüp baktığımızda 2002 yılının sonlarına doğru Fed politika faizini agresif bir biçimde düşürmeye başlamıştı. 2003 yılının ortasında bu oran rekor düşük seviye olan yüzde 1'e kadar indi. Bu da ‘carry trade’in başlamasına neden oldu. Yani Avrupa ve ABD'de ve açıkça görülüyor ki Japonya'da getiriler azaldı, o yüzden de sıcak para dışarıya aktı. Getiri arayan insanlar paralarını Endonezya, Türkiye, Brezilya ve bir bakıma Hindistan'a götürdüler. Lehman Brothers'ın çökmesinin hemen sonrasında bir süreç ve geçtiğimiz yaz hariç carry trade 2002 yılından bu yana sürekli devam etti” diye ekledi. Hanke, Türkiye ve Endonezya’nın ‘carry trade’ sayesinde krizden etkilenmediğini savundu.
NEDEN KIRILGAN?
“Neden bu ekonomiler kırılgan?” sorusunu sorup cevaplayan Hanke, konuyla ilgili şunları söyledi: “Çünkü hepsinin çok kötü kur sistemleri var. Hepsinin sabit kura geçmeleri lazım ve ekonominin yapısı çok kötü; iş yapmak çok pahalı, çok rüşvet dönüyor, işe almak veya işten çıkarmak çok pahalıya mal oluyor. Bu sorunların hiç bir tanesi halledilmedi, o yüzden insanlar diğer ekonomilerin hasta olduğu bir dönemde iyi olduklarını, ekonominin hızlıca büyüdüğünü ve her şeyin yolunda olduğunu düşündüler ama şimdi her şey tersine döndü.”
HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜ ZAYIF
Son dönemdeki yolsuzluk operasyonları hakkında da konuşan Hanke, Türkiye'de laik kesimin vizyonu olmadığını, tek amaçlarının Erdoğan ve AKP'yi göndermek olduğunu vurgulayarak, “Fakat bunun dışında pek bir planları yok. Erdoğan'ı yok sayamazsınız çünkü çok hırslı birisi ve elinde çok fazla güç var. Türkiye'de hukukun üstünlüğü çok zayıf. Gazete kapatabilirler, istedikleri neredeyse her şeyi yapabilirler çünkü hükümet çok güçlü” dedi. Hanke Gülen Cemaatinin de gizli ve amaçları çok anlaşılmayan bir hareket olduğunu vurguladı. (HABER MERKEZİ)
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
