Yalanlar ve gerçeklerle yeni asgari ücret

Onur BAKIR
Ankara

Asgari Ücret Tespit Komisyonu, 2013 yılının son gününde, 2014 yılı için asgari ücreti açıkladı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, kameraların önünde asgari ücrette ne kadar büyük bir ilerleme sağlandığını anlattı da anlattı. Oysa Bakanın açıklamalarına daha yakından baktığımızda başka bir tablo söz konusu…

‘YUVARLANMIŞ’ ASGARİ ÜCRET

Asgari Ücret Tespit Komisyonunun toplantısının ardından Bakan Faruk Çelik, asgari ücretin 2014 yılının ilk 6 ayı için yüzde 5, ikinci 6 ay için ise yüzde 6 artacağını açıkladı. Bu oranlar, basında da bu şekilde yer aldı. Oysa Bakan tarafından açıklanan oranlar, yukarı doğru “yuvarlanmış” oranlardır. Gerçek artış oranı ise ilk 6 ay için yüzde 4.84; ikinci 6 ay için yüzde 5.88’dir. Aradaki farklar küçük olabilir ama asıl önemli olan kamuoyuna oranın yanlış aktarılması, oranların daha yüksek gösterilmesidir. Bir de tersinden düşünelim. 2013 yılı enflasyon oranı (TÜFE) yüzde 7.4 olarak gerçekleşti. Peki, bu oran, kamuoyuna yuvarlanarak mı açıklandı, “2013 yılı enflasyonu yüzde 7.5’tir” denildi mi? Hayır, neyse o söylendi!

‘ŞİŞİRİLMİŞ’ ASGARİ ÜCRET

Bakan Çelik, yeni asgari ücretin net 846 TL olduğunu söyledi. Oysa bugün itibarıyla net asgari ücret, 756.67 TL’dir. Aradaki fark, bekar ya da evli-eşi çalışmayan-çocuksuz işçiye ödenen en düşük asgari geçim indirimi tutarıdır (80.33 TL). 2008 yılının başından itibaren “vergi iadesi” uygulamasından vazgeçilmiş, bunun yerine asgari geçim indirimi uygulanmaya başlanmıştır. Asgari geçim indirimi, yalnızca asgari ücretli işçilere değil, tüm işçilere, eş ve çocuk durumlarına göre farklı miktarlarda uygulanmaktadır. Ancak asgari geçim indirimi, “asgari ücretin” bir parçası değildir. Ancak Bakan, asgari ücretle hiçbir ilgisi olmayan asgari geçim indirimini asgari ücrete giydirerek, asgari ücreti adeta şişirmiştir. AKP Hükümeti, bu uyanıklığı 2008 yılından bu yana yapmakta; asgari ücreti olduğundan daha yüksek göstermek için, asgari geçim indirimini, asgari ücrete iliştirivermektedir.

'ASGARİ ÜCRET BEYANI' YALANI   Yoksulluk sınırı,

Bakan Çelik, asgari ücretli beyan oranının yüzde 32’ye kadar düştüğünü de söyledi. Bakana bu veriyi kim verdi, bu veriyi temin eden veriyi nereden aldı bilmiyoruz. Ancak Sosyal Güvenlik Kurumunca yayımlanan en son verilere göre Türkiye’de sigortalı ücretlilerin yüzde 41.5’inin ücreti, asgari ücret üzerinden beyan edilmektedir. Arada yaklaşık yüzde 10’luk bir fark vardır!

KIYASLAMANIN BÖYLESİ!

Bakan Çelik, “Asgari ücret, satın alma paritesi açısından ele alınınca 11 Avrupa ülkesini geride bırakacak bir düzeye ulaştık” dedi. Ancak bu kıyaslama, hem eksik hem yanıltıcıdır. Şöyle ki, AB’nin resmi istatistiklerine (EuroStat) göre, Türkiye, satın alma gücü bakımından asgari ücrette 11 Avrupa ülkesinin ilerisinde olmakla birlikte, 10 Avrupa ülkesinin de gerisindedir.
Türkiye, Romanya, Bulgaristan, Letonya, Estonya, Çek Cumhuriyeti, Litvanya, Slovakya, Macaristan, Hırvatistan, Portekiz ve Polonya’nın ilerisindedir. Ancak bu 11 ülkenin 10’u AB’ye 2004’ten sonra üye olmuş ülkelerdir, çoğunluğu küçük ölçekli ekonomilere sahiptir ve ekonomik büyüklük bakımından en yakın ülke dahi Türkiye ekonomisinin ancak üçte ikisine eşittir. Her daim, “Dünyanın en büyük 16’ncı, Avrupa’nın en büyük 6. ekonomisi” olmak ile övünen hükümet, mesele asgari ücret olduğunda, Türkiye’yi işte bu ülkelerle kıyaslamaktadır…

MADALYONUN ÖTEKİ YÜZÜ

Türkiye, asgari ücret bakımından, Yunanistan, İspanya, Malta, Slovakya, İngiltere, İrlanda, Fransa, Hollanda, Belçika ve Lüksemburg’un gerisindedir. Örneğin ekonomik büyüklük bakımından Türkiye ile başa baş giden Hollanda’da asgari ücret, rakamsal olarak Türkiye’deki asgari ücretin 3.5 katı, satın alma gücü bakımından ise 2 katıdır.
400 binlik nüfusu ile İstanbul’daki birçok ilçeden bile az nüfusa sahip olan Malta’da, ekonomik krizin kasıp kavurduğu Yunanistan ve İspanya’da asgari ücret Türkiye’den fazladır. Türkiye ekonomisi Slovakya ekonomisinin yaklaşık 9 katıdır ancak Slovakya’da asgari ücretin alım gücü, Türkiye’den yüzde 40 daha fazladır.

BOZDUR, BOZDUR HARCA!

Asgari ücrette aylık 35.32 TL, günlük 1.18 TL’lik bir artış gerçekleşti. Bu artış, Asgari Ücret Tespit Komisyonunda hükümet ve işveren temsilcilerinin oy çokluğu ile belirlendi.
Ayakkabı kutularına milyonlarını sığdıramayanların, milyonlarca işçiye reva gördüğü 1 TL’yi kibrit kutusuna koymak mümkün. Başka bir alternatif ise milyonlarca işçinin, birleşerek, örgütlenerek, mücadele ederek, bu durumu değiştirmesi. 2014’te bu alternatif üzerinde daha çok durmak gerekiyor…

ASGARİ ÜCRET, AÇLIK VE YOKSULLUK SINIRI!

Türkiye’de net asgari ücret, 765.6 TL, DİSK-AR’ın hesaplamalarına göre açlık sınırı 1.121 TL. Asgari ücret, dört kişilik bir ailenin aylık asgari gıda harcamalarının ancak yüzde 68’ini karşılıyor.

Türk-İş’in hesaplamasına göre tek bir işçi için aylık asgari yaşam maliyeti, 1.172 TL. Asgari ücret, bu rakamın ancak üçte ikisine denk geliyor.

DİSK-AR’ın hesaplamalarına göre dört kişilik bir ailenin yoksulluk sınırı 3.544 TL. Dört kişilik bir ailenin yoksulluk sınırını geçmesi için haneye en az 5 asgari ücret girmesi gerekiyor.
Devletin resmi istatistik kurumu olan TÜİK, Asgari Ücret Tespit Komisyonuna asgari ücretin en az 1.205,4 TL olması gerektiğini söyledi. Oysa Komisyon, bu tutarın 440 TL daha azını belirledi.

AYAKKABI KUTULARI VE ASGARİ ÜCRET

Bir asgari ücretlinin, ücretini hiç harcamayıp biriktirmesi halinde, Türkiye’deki bir banka genel müdürünün ayakkabı kutularından çıkan 4.5 milyon TL’ye ulaşması için 490 yıl çalışması gerekiyor. Asgari ücretli, parasını biriktirmek için ayakkabı kutusu almak isterse, bir aylık ücreti ile İnternet’ten 10’lu paket halinde 40 TL’ye satılan ayakkabı kutusu setlerinden tam 19 tane alabilir!  Bir asgari ücretli, bir bakan çocuğunun yatak odasından çıkan 1.5 milyon TL’yi ancak 163 yıl çalışarak kazanabiliyor.
Asgari ücretli, bakan çocukları gibi parasını para sayma makinesinde saymak isterse, bir aylık ücreti ile bir para sayma makinesi alabilir!  7 milyon 786 bin 667 asgari ücretli, bir ay tüm ücretlerini birleştirirse, Türkiye’nin en zenginleri arasında yer alan, işlerini “büyük patron” ile çözen bir inşaat “Ağa”sının toplam serveti olan 2.7 milyar dolara ulaşabiliyor.