Fırat'ın öte yakasında 35 milyon TL'lik yolsuzluk iddiası

Hayri DEMİR

Tüm ülke AKP Hükümetini sarsan yolsuzluk skandalını tartışırken, Diyarbakır’dan gelen haberler, yolsuzluğun tüm ülkeye nasıl yayıldığını da gözler önüne seriyor. Diyarbakır İl Özel İdaresince yapılan onlarca ihalenin kanunlara aykırı ve usulsüz bir şekilde yapıldığı öne sürülüyor. Müfettişlerin yaptığı incelemeler sonucu hazırlanan ‘2012 Yılı Denetim Komisyonu Raporu’nde valiliğe çiçek alımından, öğrenci servislerine, bazı kurumlara kömür alımı, ya da karakollara hizmet alımı gibi ihalelerde yasaklı firmaların ihaleye girmesinden, usulsüz olarak aynı firmaya verilen ihalelere  kadar sayısız usulsüzlük iddiası var. Diyarbakır İl Özel İdaresince yapıldığı öne sürülen usulsüzlüklerde telafuz edilen rakam ise 35 milyon lira. Raporu hazırlayan komisyon üyeleri, Özel İdarenin, Gelir Tahakkuku yapmadığını, gelirin tespiti yapılmadığı, gerekli komisyonların kurulmadığı gibi sonuçlara da ulaştı. Diyarbakır İl Özel İdaresine ait ‘2012 Yılı Denetim Komisyonu Raporu’yla ortaya çıkan usulsüzlükler, Valiliğe alınan çay, kuruyemiş ve bardak alımı, hizmet alımlarının açık ihale usulü yerine doğrudan temin yoluyla mevzuata aykırı bir şekilde yapıldığını da gösteriyor. DİHA’nın yayımladığı belgelere göre raporun ikinci kısmında yer alan ‘ihalelerin incelenmesi ve değerlendirmesi’ başlığı altında kentte yapılan öğrenci taşımacılığı ve mal alımı ihalelerinde usulsüzlükler yapıldığı belirtiliyor. Birçok ihaleyle devletin zarara uğratıldığı öne sürülüyor.

AVANTAJLI DENİLEN İHALEDE 869 BİN LİRA ZARAR
Rapor, Sur ilçesinde öğrenci taşımacılığı hizmeti için yapılan 3 ihalenin mevzuatlara aykırı bir şekilde yapıldığını gösteriyor. Rapora göre İhale Komisyonu tarafından ihaleye çıkarılan 3 farklı iş için yaklaşık maliyet bedeli 10 milyon 43 bin 271 TL olarak belirlendi. İlçedeki 158 farklı yerleşim yerindeki öğrencileri taşımak amacıyla yapılan ilk ihale ise 3 milyon 609 bin TL ile en yüksek teklifi veren AKYAPI Tur. İnş. Nak. Mob. San. Tic. Ltd. Şti.’ye verildi. İhaleye katılan diğer firmaların belgelerinde herhangi bir problem ve aykırılık olmamasına rağmen ihale ‘Ekonomik açıdan en avantajlı teklif’ denilerek en yüksek miktarı veren firmaya verildi. İhale oluru da 20 Temmuz 2011 tarihinde Kaymakam Mustafa Kılıç’a onaylattırıldı. İhale komisyonu bir skandala imza atarak dosyadaki hizmet alım işini 869 bin TL daha yüksek bir tutara ihale etti. Bu şekilde de idare 869 bin TL zarara uğratıldı.

FİRMA AYNI, İHALEYİ ALAN AYNI, AYKIRI DAVRANAN AYNI!
İlçedeki bir diğer ihale için de 4 milyon 322 bin 928 TL’lik bir maliyet bedeli belirlendi. Yine yüksek teklifle idareyi zarara uğratan firma tarafından alınan ihale yüzde 0.18 tenzilat oranıyla 4 milyon 315 bin TL’ye ihale edildi. Ancak 3 isteklinin davet edildiği hizmet alım işi ihalesi açık bir şekilde yapıldı ve istekli çıkmayınca pazarlık usulüne göre ihale yapıldı. Fakat söz konusu açık ihaleye ait bilgiler ortalıkta yok ve ihale açık ihale usulü şartlarına uygun değil. Bir diğer ihale olan 2 milyon 027 bin 296 TL’lik ihale de yine AKYAPI isimli şirkete verildi.

İHALE, GEÇERSİZ TEMİNAT KARŞILIĞINDA VERİLDİ
Rapora göre Çınar’da yapılan bir diğer öğrenci taşıma hizmeti için yapılan ihalede de hizmet işi için Öz Arzu Taşımacılık isimli şirketle geçersiz bir teminatla sözleşme yapıldı. 575 bin 741 TL’lik sözleşme ile söz konusu firmaya verilen ihale de tıpkı önceki ihaleler gibi yasalara aykırı. Sözleşmenin feshini gerektiren teminatın geç sunulması sonucu yaşanan usulsüz ihalenin maliyet bedeli yaklaşık 1 milyon 775 bin 964 TL. Firma 14 Eylül 2012’de sunması gereken teminatı 4.5 ay sonra 2013 yılında sundu.

4 MİLYON 200 TL’LİK İHALEDE DE KANUNSUZLUK
Çermik’te 12 Eylül 2012 tarihinde 1 milyon 790 bin TL’lik maliyetle yapılan öğrenci taşıma hizmet alımı ihalesinin ise yüklenici firma olan Duru Ses Seyahat Tur. İnş. Nak. Taş. Tem. Hiz. Ltd. Şti’ye ait kesin teminat mektubu bulunmadan verildiği öne sürülüyor. İlçedeki 2 milyon 377 bin 415 TL’lik bir diğer ihale de 4734 Sayılı Kanun’un 5. maddesindeki ‘Kanunda belirtilen özel hallerde’ yapılması gereken pazarlık usulüyle iki ayrı firmaya verildi. Bu durum da usule aykırı.

YASAKLI FİRMA İHALEYE GİRDİ
İdarenin zarara uğratıldığı bir diğer ihale ise bir farklı ihale ise yasaklı bir firmanın ihaleye katılmasıyla yaşanan skandalla ortaya çıktı. 2 milyon 461 bin 767 TL’lik ihaleye, ihaleye girmesi yasaklı olan Şen-Sa Taş. San. Tic. Ltd. Şti. adındaki firmada teklif sundu. Söz konusu firmanın ihaleye girmesiyle birlikte geçici teminatın idareye gelir olarak kaydedilmesi gerektiği halde, bu yönlü herhangi bir işlem yapılmadı ve 60 bin TL’lik bir kayıp yaşandı.

BİSMİL’DE 3 MİLYONLUK İLANSIZ İHALE
Skandallarla devam eden raporda kanunlara aykırılık teşkil eden bir ihale de Bismil’de ortaya çıktı. İlçedeki 104 köyden öğrencileri taşımak amacıyla 2 milyon 851 bin 894 TL’lik bir maliyetle ihaleye çıkarılan alım ‘ilansız’ bir şekilde yapıldı.
Ergani’de yapılan taşıma ihalelerinin de usule uygun olmadığı belirlendi. İlçedeki 1 milyon 345 bin 024 TL maliyetli ihale pazarlık usulü esas alınarak bir raporlarda ismi sık sık geçen R.A’ya verildi. Bağlar’daki skandal taşıma hizmeti ihalesinin de yine AKYAPI Tur. İnş. Nak. Mob. San. Tic. Ltd. Şti’ye verildiği görülüyor. Rapora göre ‘Kanunlarda belirtilen özel haller’ dışında esas alınamayacak pazarlık usulü esas alınarak yapılan 3 milyon 793 bin 659 TL maliyetli ihale de yasalara aykırı şekilde yapıldı. Yasalara aykırı 28 milyon 321 bin 104 TL’lik bu ihalelerin yanında 5 milyon 874 bin 145 TL’lik 6 farklı ilçede yapılan 8 ihalede de büyük skandalların yaşandığı raporu hazırlayan komisyon tarafından tespit edildi.

USULSÜZ İHALELER ÖĞRENCİ TAŞIMACILIĞIYLA SINIRLI DEĞİL
Usulsüz ihalelerin sadece öğrenci taşıma hizmeti alımındaki ihalelerde yapılmadığı da raporun devamındaki ‘Diğer İhaleler’ başlığı altında sıralanıyor. Çınar’a bağlı Aşağıkonak köyü jandarma karakoluna içme suyu temini için yapılan 44 bin 410 TL’lik sondaj kuyusu yapım işi ihalesi ve Ergani 16. Mekanize Tabur Komutanlığının 183 bin 262 TL’lik içme suyu şebeke işi ihalesinde de kanuna aykırılıklar tespit edildi.

ÖĞRENCİLER USULSÜZ BİR ŞEKİLDE ISITILDI!
Çınar İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı okullar için 61 bin 500 TL bedelli kalorifer yakıtı ihalesinde de 25 tonluk yakıtın eksik teslim edilmesi, 34 bin 020 TL maliyetinde 14 ton kömür alım ihalesi, Bismil’de ilköğretim okulları için 109 bin 433 TL’lik 140 ton 1. kalite linyit kömürü alımı ve 41 bin 876 TL karşılığında 17 ton kalorifer yakıt alımı, Eğil’de İlçe Özel İdare binası için 19 bin 444 TL maliyetiyle 27 ton ithal kömür alımı ihalelerinde de usulsüzlükler yapıldığına ilişkin bilgiler yine aynı raporda yer aldı.
Raporu hazırlayan komisyon üyeleri, Özel İdare gelirlerinde Gelir Tahakkuku’nun yapılmadığı, bu kapsamda idareye ait gelirin tespit edilmediği, idarece gerekli komisyonların kurulmadığı, kanunlara uygun davranılmadığı sonuçlarına ulaştı. Şimdi İl Özel İdaresi yetkilileri hakkında ne tür bir işlem yapıalcağı merakla bekleniyor. (Diyarbakır/DİHA)