Buz ülkesinin altında 100 milyar tonluk su deposu

Küresel ısınma nedeniyle kapladığı alanın yüzde 90’ından fazlasında erime yaşanan Grönland’ın, 5-50 metre derinlikteki sulu kar tabakasında 100 milyar tonluk saklı bir su deposuna sahip olduğu ortaya çıktı.
Nature Geoscience dergisinde yayımlanan araştırma sonuçlarına göre, Grönland 70 bin kilometrekarelik bir alanda 100 milyar ton su saklıyor.

Yeni keşif, bilim insanlarının, Grönland’da yıllık erimenin nasıl yaşandığını ve erimenin su seviyesindeki artışı nasıl etkilediğini anlamasına yardımcı olacak. Yazın yaşanan erimelerin buzul üzerinde ortaya çıkardığı büyüleyici mavi göl ve akıntıların, daha sonra okyanusa aktığı veya buzda donduğu düşünülüyordu.

DONMA NOKTASININ ALTINDA VE SIVI

Yeni araştırma, eriyen suyun büyük kısmının kar ve alt buz tabakası arasındaki kristalize buzda depolandığını ortaya çıkardı. 2011 baharında araştırmacılar yarı erimiş karlı yüzeyde yaptıkları kazıda hava sıcaklığı -15 derece olmasına karşın yüzeye doğru akan sıvı su ile karşılaştılar. Bu bulgular yaz aylarındaki erimeden önce gerçekleşmesinden ötürü, araştırma ekibi suyun Grönland’da kış boyunca da depolandığına karar verdi.

Utah Üniversitesinden Prof Rick Foster, bu buluşun büyük bir sürpriz olduğunu söylüyor.

Foster, “Su kayaların altındaki hava boşluğunda değil, buz parçacıkları arasındaki hava boşluğunda depolanıyor” diyor. Bilim insanları akiferde depolanan su tabakasının kabaca yaklaşık 70 bin kilometrekare olduğu tahmininde bulundu.

Bu tabakanın 140 milyar ton su içerdiğini belirten bilim insanları bunun yıllık su seviyesi yükselmesinin yarısı olan 0.4 milimetrelik artış anlamına denk geldiğine inanıyorlar.
Fakat bilim insanları bu su kütlesinin nihai güzergahının neresi olduğunu bilmiyorlar. Foster’a göre yeni keşif su birikimi okyanusa karışabilir ya da tamamen bağımsız bir su kütlesi de olabilir.

Foster, “Bu oldukça büyük. Daha önce görmediğimiz yeni bir sistem. Su seviyesi artışını tahmin etmek istiyorsak bu suyu tamamıyla anlamamız gerekir” dedi.
Bilim adamları yaz boyunca buz tabakası üzerine düşen kar sayesinde suyun donmasının engellendiğini söylüyorlar.

Bu bir yalıtım sistemi etkisi yaratarak donma noktasının altında olan hava sıcaklığında bile suyun yıl boyunca sıvı olarak kalmasını sağlıyor. Bazı bilim adamları bu keşfin iklim modelleri ve uydu gözlemlerinde;  farklı buz kaybı değerleri arasındaki uyumsuzluğu açıklayabileceğini söylüyor.

BUGÜNE KADAR FARK EDİLMEDİ

Saklı ‘su deposunu’ keşfeden ekibin gerçekleştirdiği ve 30 Kasım’da Geophysical Research Letters dergisinde yayımlanan bir diğer araştırmada, su deposunda kar tabakasında küresel su seviyesini 0.4 milimetre artıracak su bulunduğu belirtildi.

Forster, Grönland’ın her yıl eriyen kar ve buzlarla deniz seviyesini 0.7 mm artırdığını not düştü. Araştırmacılar, varlığı tespit edilen suyun, yoğun, sert kar tabakasında kaldığını, Grönland’a aşırı kar yağması nedeniyle bir yıl öncesinin karını içeren bölgenin tespit edilemediğini belirtti. Grönland’ın güneydoğusunda dağlara vuran rüzgarlar, dondurucu soğuklarda sıvı haldeki suyun üzerini battaniye gibi örttü.

Geçmişte yapılan araştırmalar, Grönland’ın milyonlarca yılda oluşan katmanlarında sondaj çalışması yaparken, onlarca yılın karını biriktiren güneydoğu bölgesinde çalışma yapılmamıştı. 2011 ve 2013 yıllarında radar taramalarıyla elde edilen veriler, NASA’nın Buz Köprüsü projesiyle de desteklenince, gizli kalan su deposu kendini ele verdi.

GELECEĞİ NASIL OLACAK

Küresel ısınma tehdidi altındaki Grönland’ın, 2003’ten bu yana her yıl 200 milyon ton buz ve kar kaybettiği tahmin ediliyor. Hükümetler arası Küresel Isınma Paneli tarafından eylül ayında yayımlanan rapora göre, küresel atmosfer sıcaklıklarının 1-4 derece artması, Grönland buzullarının tamamen erimesine neden olacak. Küresel sıcaklıklar, sanayi devrimi öncesindeki döneme kıyasla bugün 0.7 derece artmış durumda. (HABER MERKEZİ)