Yürütme durmaz, ivedi yargılanır!

Meclis Adalet Komisyonu, Danıştay Kanununda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Tasarısını değiştirerek kabul etti. Kitle örgütleri ve meslek odalarının tepki gösterdiği düzenlemeye göre; özelleştirme, çevre, halk sağlığı gibi konularda yürütmeyi durdurma kararları verilemeyecek. Bunun yerine “ivedi yargılama” yapılacak.

Alt komisyon raporu üzerinden yapılan görüşmelerde tasarının bazı maddeleri değiştirildi, üç maddesi de metinden çıkarıldı.

Muhalefetin Anayasaya aykırı olduğunu savunduğu tasarının 9’ncu maddesi, Hükümetin ısrarla istediği akçeli konulardaki uyuşmazlıkların “ivedi yargılama” usulüyle çözülmesini öngörüyor. Buna göre, ihale işlemleri ile acele kamulaştırma işlemleri, Özelleştirme Yüksek Kurulu kararları, Turizmi Teşvik Kanunu uyarınca kıyılarda yapılan satış tahsis ve kiralama işlemleri, Çevre Kanunu uyarınca çevresel etki değerlendirmesi (ÇED) sonucu alınan kararlar ve kentsel dönüşüme ilişkin alınan Bakanlar Kurulu kararlarıyla ilgili uyuşmazlıklar, “ivedi yargılama” usulüyle çözüme kavuşturulacak.

Tasarıya göre, söz konusu uyuşmazlıklarla ilgili ivedi yargılamada, yürütmenin durdurulması talebine ilişkin verilecek kararlara itiraz edilemeyecek. Bu davalar, dosyanın hazırlanmasından itibaren en geç bir ay içinde karara bağlanacak. Danıştay, evrak üzerinde yaptığı inceleme sonunda, maddi hatalar hakkında edinilen bilgiyi yeterli görürse veya temyiz sadece hukuki noktalara ilişkin ise ya da temyizi istenilen karardaki maddi yanlışların düzeltilmesi mümkün ise, işin esası hakkında karar verecek. Aksi halde gerekli incelemeyi kendisi yaparak esas hakkında yeniden karar oluşturacak.

‘ANAYASAYA AYKIRI’ İTİRAZLARI

Komisyonun muhalefete mensup üyeleri, tasarının 9’ncu maddesiyle hukukun temel itiraz konusu olan yürütmenin durdurulması istemine sınırlama getirilmesinin Anayasaya aykırı olduğunu savundu. Aynı milletvekilleri, bu madde ile ayrıca vatandaşın hak arama hakkının engellendiğini ifade etti. İtirazlar üzerine Başkan Ahmet İyimaya, maddeyi “Anayasaya aykırı olup olmadığı” açısından oylamaya sundu. AKP’li üyeler “Anayasaya aykırı değil” yönünde oy kullandı.

Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ, halen uygulamada ihalelerle ilgili sorunlar yaşandığını belirterek “Özelleştirme işlemleriyle ilgili sıkıntı veren örnekler de var. İptal kararı verenler Türkiye’yi milyarlarca dolar zarara uğrattı. Bunun hesabını kimse sormuyor. Bunların başında Türk Telekom’un satışı, Kuşadası Limanı, Eti Alüminyum’un satış işlemlerinde yaşanan sorunları sayabilirim” diye konuştu.

KURULLAR NASIL BELİRLENECEK?

Komisyonda kabul edilen Tasarı’nın “İdari dava daireleri kurulu” ile “vergi dava daireleri kurulu”na getirilecek üyelerin atanma usulleri ve süresi de toplantıda uzun tartışmalara neden oldu. Tasarı ile Vergi Dava Daireleri Kuruluna 30 üye seçilmesi öngörülürken, bu üyelerin kıdeminin iki yıl olarak belirlenmesi, görev süresinin ise 6 yıl olmasın rağmen üyelerin başkanlar kurulunca görevlendirilecek olmasına itiraz edildi. Halen Danıştay dairelerinin üye sayısının biri başkan 5 kişiden oluşması, itirazların temelini oluşturdu.

GRUP DAVALARI SİSTEMİ GELİYOR

Tasarıyla, “grup dava” yöntemi de getiriliyor. Buna göre, emsal davalar için tek bir karar verilecek ve diğer tüm benzer davalar için geçerli olacak. Bu yeni yöntemin, Danıştayın ilgili dava dairelerini işlevsiz hale getirmesi ve ilk derece mahkemenin “ısrar hakkını” ortadan kaldırma tehlikesi bulunuyor. Adalet Komisyonu Başkanı İyimaya’nın Adalet Bakanlığı ve Danıştay Başkanlığı yetkililerini “Denetim mahkemesine idari mahkeme yetkisi verilemez. Buradaki hükmü, tasarının Genel Kurula inmesine kadar düzeltin” şeklinde uyarması da anılan tehlikenin varlığını ortaya koydu. (Ankara/EVRENSEL)