Başbakan hangi insan haklarından bahsediyor?

İnsan hakları örgütleri 2013 yılı hak ihlalleri raporunu açıkladı. Rapora göre demokratik eylemlerde 11 kişi, iş cinayetlerinde 1145 kişi, askerde 52 kişi yaşamını yitirdi. 199 kadın öldürüldü, 4 trans birey nefret suçuna kurban gitti. Başbakan'ın iddialarını yalanlayan rapor, cezaevlerinde işkence ve kötü muamele şikayetlerinde de artış olduğunu ortaya koydu.

10 Aralık İnsan Hakları Günü nedeniyle İnsan Hakları Derneği(İHD) ve Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) ortak bir basın toplantısı düzenledi. Hazırlanan insan hakları raporunu İHD Genel Başkanı Öztürk Türkdoğan açıkladı.

'TEK SEVİNDİĞİMİZ ÇATIŞMASIZLIK OLDU'

2013 yılının Türkiye'de de ağır insan hakları ihlallerinin yaşandığı bir yıl olduğunu söyleyen Türkdoğan, "Elbette, Türkiye'nin insan hakları ve demokrasi genel sorununun en önemli halkası olan Kürt Sorunu’nun barışçı yollardan çözümüne yönelik çabaların artması ve buna bağlı olarak savaş/çatışma nedeniyle kimsenin ölmemesi yıllardır özlemi çekilen çok önemli bir gelişmedir" dedi. Türkdoğan, çözüm süreci açısından artık Hakikat ve Adalet Komisyonu gibi somut adımlar atılması gerektiğini söyledi.

HAZİRAN'DA PATLAMA

2013 yılının öne çıkan hak ihlallerinin Taksim Gezi Parkı eylemleriyle başlayan Haziran Direnişi'ndeki polis şiddeti olduğunu belirten Türkdoğan, "Türkiye’nin 80 ilinde 112 gün boyunca yaklaşık 3 milyon 600 bin kişi sokağa çıktı ve polis ve devlet şiddetiyle karşılaştı" dedi. Bu yılın insan hakları açısından öne çıkan bir başka sorununun ise Suriye’de yaşanan iç savaşın tüm olumsuzluklarının Türkiye’yi de etkisi altına alması olduğunu da sözlerine ekledi.

POLİS ŞİDDETİ 72 KİŞİYİ ÖLDÜRDÜ

Türkdoğan, 2013 yılında yaşanan yaşam hakkı ihlallerinin başlıca nedeninin, özellikle Türk Ceza Kanunu (TCK) ve Ceza Muhakemeleri Kanunu (CMK), Terörle Mücadele Kanunu (TMK) ve 2007 yılında Polis Vazife ve Salahiyet Kanunu’nda (PVSK) yapılan düzenlemelerle silah ve güç kullanmasına ilişkin verilen geniş yetkiden kaynaklandığının altını çizdi. Türkdoğan, 1 Ocak – 30 Kasım 2013 tarihleri arasında buna göre:
* Kolluk güçlerinin yargısız infazı, dur ihtarına uyulmadığı gerekçesiyle veya rastgele ateş açması sonucu 25 kişi yaşamını yitirdi. 26 kişi yaralandı.
* Kolluk güçlerine ait araçlarını meskûn mahalde hızlı ya da göstericilerin üzerine sürmesi sonucu ezilerek 6 kişi yaşamını yitirirken 4 kişi yaralandı.  
* Kolluk kuvvetlerinin toplantı ve gösterilere müdahalesi sonucu doğrudan ya da dolaylı olarak 9 kişi yaşamını yitirdi.
* Faili meçhul cinayet sonucu 7 kişi yaşamını yitirdi.  
* Cezaevlerinde çeşitli nedenlerle yaşamını yitiren kişi sayısı ise en az 25 dir" dedi.

'AKP'NİN SURİYE POLİTİKASI 71 KİŞİYİ ÖLDÜRDÜ!'

Ayrıca Türkdoğan, hükümetin hatalı politikaları nedeniyle Suriye’de sürmekte olan iç savaşın Türkiye’ye yansımaları sonucunda da yaşam hakkı ihlalleri yaşandığını kaydeden Türkdoğan, bu çerçevede patlayan bomba, çatışmalardan seken kurşun, sınırı geçenlere açılan ateş gibi nedenlerle 71 kişinin yaşamını yitirdiğini 219 kişinin yaralandığını duyurdu.

'CEZASIZLIK İŞKENCEYİ ARTIRIYOR'

Türkdoğan, Gezi olayları dışında TİHV'e 884, İHD'ye de 338 kişinin işkence şikayetiyle başvurduğunu aktardı. Cezasızlık politikalarının işkenceyi artırdığına dikkat çeken Türkdoğan, Ethem Sarısülük, Mehmet Ayvalıtaş ve Ali İsmail Korkmaz davalarını örnek göstererek, yargılamaların göstermelik yapıldığını kaydetti.

'GAZETECİLER POLİS ŞİDDETİYLE ENGELLENDİ'

2013 yılının gazetecilere ve basın özgürlüğüne yönelik de saldırıların yoğun yaşandığı bir yıl olduğunu söyleyen Türkdoğan, "Halkın haber alma hakkı adına alanda görev yapan gazetecilere, muhabirlere baskı uygulanmış ve polis şiddetini tüm çıplaklığı ile yansıtmaları engellenmiştir" dedi. Pek çok gazetecinin polis şiddetine maruz kaldığını hatırlatan Türkdoğan, Türkiye Gazeteciler Cemiyetinin açıklamalarına göre şiddet gören basın emekçisi sayısının 100’e yakın olduğunu bildirdi.  

ALEVİLER YİNE YOK SAYILDI

Türkdoğan, Alevilerin eşit yurttaşlık hakkı taleplerinin 2013 yılında da yerine getirilmediğini,   bunun yanı sıra başörtüsü yasağının resmi olarak kaldırılmasının ise  önemli bir gelişme olduğunu ifade etti. Ayrıca Türkdoğan, AİHM Büyük Dairesi'nin Vicdani Ret ile ilgili kararına rağmen Türkiye’nin bu hakkı hala tanımamasını eleştirdi.

CEZAEVLERİ İŞKENCE VE ÖLÜM MERKEZİ

Türkdoğan, çocuk mahpusların sayısının 1878 olduğunu dikkat çekerek, "İHD ve TİHV Dokümantasyon Merkezi, 2013 yılının ilk 11 ayında cezaevlerinde biri annesinin yanında kalan 51 günlük bebek olmak üzere toplam 26 tutuklu ya da hükümlünün intihar, işkence ve kötü muamele, kaza, ihmal, hastalık, mahkûmlar arası kavga gibi nedenlerle yaşamını yitirdiğini tespit edebilmiştir. Adalet Bakanlığı ise bu sayıyı 2013’ün ilk üç ayı için 64 kişi olarak vermektedir" dedi. 2013 yılında 162’si ölüm sınırında olmak üzere ağır hastalıkları olan 544 mahpusun tespit edildiğini ve bu kişilerin tedavi edilmeyi beklediğini aktardı.

EN AZ 1145 İŞÇİ ÖLDÜ

İşyerlerinde sağlık ve iş güvenliği açısından etkin denetim mekanizmalarının işletilememesi nedeniyle iş kazaları ve meslek hastalıklarının giderek arttığına dikkat çeken Türkdoğan,  "2013 yılının ilk 11 ayında tüm iş alanlarında iş kazaları, cinayetleri sonucu en az bin 145 işçi yaşamını yitirdi" dedi.

ÖRGÜTLENMEK YASAK
* 2013 yılında örgütlenme faaliyetleri nedeniyle 1280 kişi gözaltına alınırken bunların 4 bin 45’i tutuklandı.
* Yine önemli bir kısmı KCK davalarından olmak üzere 1288 kişiye  toplam 2 bin 502 yıl 11 ay 15 gün hapis cezası verildi.
* İHD Eski Genel Başkan Yardımcısı ve Diyarbakır Şube Başkanı Muharrem Erbey 1448 gündür tutuklu.
* KESK’in 12’si kadın, 35’i erkek olmak üzere toplam 47 yönetici ve üyesi tutuklu.   
* ÇHD’nin  genel başkanı Avukat Selçuk Kozağaçlı ve  avukat olan diğer 8 yönetici ve üyesi  tutuklu.

TCK VE TMK CAN YAKIYOR

TCK'nın 301. maddesi değiştirilmesine rağmen, TCK ve TMK'nın başka maddelerine dayanarak benzer cezalar verilmeye devam ediyor. İşte TCK ve TMK'nın 2013 bilançosu:

* Gözaltına alınan 21 kişiden 8’i tutuklandı.  
* 115 kişi hakkında toplam 200 yıl 6 ay 17 gün hapis cezası,
* 50 kişi hakkında toplam 145 bin 374 lira para cezası verildi.
* 153 kişi beraat ederken, 329 kişinin yargılanması 2014 yılına sarktı.
* 31 kişi için de 3. veya 4. Yargı paketi uygulanmış; Aynı dönem içerisinde 3’ü gazete, dergi olmak üzere 13 yayın toplatıldı.
* Erişime engellenen internet sitesi sayısı ise 35 bin 1’dir" bilgilerini aktardı. (Ankara/EVRENSEL)

İnsan hakları örgütlerinden ortak açıklama

İnsan Hakları Günü dolayısı ile İzmir Barosu İnsan Hakları Hukuku ve Hukuk Araştırmaları Merkezi, İHD, ÇHD İzmir Şubeleri ve TİHV İzmir Temsilciliği tarafından ortak bir basın toplantısı düzenlendi.  Baro binasında düzenlenen ve kurum temsilcilerinin katıldığı toplantıda konuşan İzmir Barosu Yönetim Kurulu Üyesi Avukat Anıl Güler, insan hakları ihlallerine ilişkin istatistiki bilgiler verdi. Güler, TİHV Dokümantasyon Merkezi’nin verilerine göre 1 Ocak-30 Kasım 2013 tarihler arasında kolluk güçlerinin yargısız infazı ve dur ihtarına uyulmadığı gerekçesiyle veya rastgele ateş açılması sonucu 25 kişinin yaşamını yitirdiğini belirtti. Yine kolluk kuvvetlerinin toplantı ve gösterilere müdahalesi sonucu doğrudan ya da dolaylı olarak 9 kişinin yaşamını yitirdiğini, cezaevlerinde çeşitli nedenlerle yaşamını yitirenlerin sayısının da en az 25 olduğunu belirtti. Milli Savunma Bakanlığı’nın açıklamasına göre aynı tarihler arasında zorunlu askerlik hizmetini yapan 52 kişinin intihar ederek ya da şüpheli biçimde yaşamını yitirdiğini belirten Güler, Hükümet’in hatalı politikaları nedeniyle Suriye’de sürmekte olan iç savaşın Türkiye’ye yansıması sonucunda 71 kişinin yaşamını yitirdiğini, 219 kişinin yaralandığını dile getirdi.

Güler ayrıca Kürt sorunu ile ilgili olarak Lice’de Medeni Yıldırım’ın ve Yüksekova’da iki kişinin ölümünün barışa yönelik umut ve beklentileri zedelediğini dile getirdi.  2013 yılında çatışmalar nedeniyle 34 kişinin yaşamını yitirdiğini, kara mayınlarının patlaması sonucu 7 kişinin öldüğünü 18 kişinin yaralandığını belirten Güler, Eylül 2013 itibariyle korucu sayısının da 48 bin 130’a çıktığını söyledi.

ASGARİ TALEPLER

Güler insan hakları savunucuları olarak asgari taleplerini ise şöyle sıraladı:

Var olan hak ve özgürlüklerden geri adım atılmamalıdır. Hızlı ve adil yargılamanın koşulları sağlanmalıdır. Terörle Mücadele Yasası yürürlükten kaldırılmalıdır. Tutuklu avukatlar serbest bırakılmalıdır. İşkenceciler derhal ve adil biçimde yargılanmalıdır. PVSK değiştirilmelidir. Gözaltı birimleri ve cezaevleri “Bağımsız izleme kurulları”nın denetimine açılmalıdır. Türkiye İnsan Hakları Kurumu etkin bir şekilde işletilmelidir. Her türlü ayrımcılık ve nefret söylemi suç kapsamına alınmalıdır. Türkiye Roma Sözleşmesi’ni imzalamalı, BM kayıplar sözleşmesine hiçbir çekince koymadan taraf olmalıdır. Hasta mahpuslar bırakılmalıdır. Çevre ve doğaya zarar verme riski olan yatırımlar için yöre insanının onayı alınmalı, siyanür liçi yöntemi ile yapılan madencilikten vazgeçilmelidir. İşçi ve emekçilerin grevli-toplu sözleşmeli sendika hakkı tanınmalı, iş güvencesi, istihdam olanağı, sosyal güvenlik ve örgütlenme hakkı güvenceye alınmalıdır. (İzmir/EVRENSEL)