Sporda siyaset korkusunun kökeni
Tribünde siyaset” sezon başında en sıcak gündemlerden biriydi. Gezi direnişinde taraftar gruplarının performansından epey korkan hükümet, FIFA ve IOC’nin sporculara getirdiği saha içi siyaset yasağını tribünlere uygulayacağını açıklamış ve büyük tepki çekmişti.
Mithat Fabian Sözmen
İstanbul
Tribünde siyaset” sezon başında en sıcak gündemlerden biriydi. Gezi direnişinde taraftar gruplarının performansından epey korkan hükümet, FIFA ve IOC’nin sporculara getirdiği saha içi siyaset yasağını tribünlere uygulayacağını açıklamış ve büyük tepki çekmişti.
Henüz ligin ilk haftasında Fenerbahçeli Emre Belözoğlu ve Rizesporlu Sercan Kaya’nın gol sevinçlerini Rabia selamı ile kutlaması ise AKP’yi ters köşeye yatırmış, “Spor da siyaset de hayatın içindedir. Bunları ayrıştırma çabanız beyhudedir” diyenleri haklı çıkarmıştı.
Elbette AKP’nin asıl çekincesi saha içinden kendisine yönelecek muhalif seslerdi. Bunları bastırmayı amaçlıyordu. Ancak yukarıda da belirttiğimiz gibi FIFA ve IOC’den miras “siyaset yasağı” garabeti de olduğu yerde duruyor.
Geride bıraktığımız hafta önce Fethiyespor ‘Yüce Atatürk’ yazılı tişörtleri sebebiyle, sonra da Didier Drogba ve Emmanuel Eboue, Mandela tişörtleri sebebiyle Profesyonel Futbol Disiplin Kurulu’na (PFDK) sevk edildi.
Türkiye Futbol Federasyonu, her iki olayda da tişörtlerin “izinsiz” giyilmesini gerekçe gösteriyor. Ancak zaten bu tip konularda yine “siyaset yasağı” uyarınca izin verilmediği de biliniyor. Spor Bakanı Suat Kılıç ise yaptığı açıklamada Atatürk’ü siyaset üstü bir simge olarak konumlayarak TFF’ye geri adım atma çağrısı yaptı. Kılıç, Emre Belözoğlu ve Sercan Kaya’nın Rabia selamı sonrası da aynı açıklamayı yapmıştı. Yani iktidarın kafasında siyasi simgelere ilişkin belli bir hiyerarşi var ve tutumunu da buna göre belirliyor.
Örneğin Gezi direnişi ya da Kürt, Alevi, işçi haklarına ilişkin bir tişört giyilse Suat Kılıç’ın bu açıklamayı yapmayacağı muhakkak. Aynı zamanda Atatürk’ü cezalandırmanın yaratacağı infialden haberdarlar ancak örneğin biri İsmet İnönü tişörtü giyse, cezasız kalma şansının sıfır olacağı açık! (Sosyal medyadaki İnönizm alınmasın lütfen)
IRKÇI REJİMİN IOC’DEN MEN EDİLMESİ
Buradan gelelim sporun siyasette kullanılmasına. Gündem Nelson Mandela’nın vefatı sebebiyle Güney Afrika iken bunu yapmak da elzem oluyor. Çünkü tarihte sporun, siyasi bir gündem için en başarılı şekilde kullanıldığı örneklerden biri ırkçı Apartheid rejimini Olimpiyatlar’dan men etmek için uzun soluklu bir kampanya yürüten Dennis Brutus’e aittir. Güney Afrikalı, melez bir şair ve aktivist olan Dennis Brutus, sporun kitleler üzerindeki etkisini doğru yorumlayarak, ülkesinin en önemli sorunu olan ırkçı rejime karşı bir uluslararası kampanya başlatmıştı. Spor aracılığıyla dikkatleri çekmek isteyen Dennis Brutus, ülkesinde cezaevine tıkılırken, Güney Afrika’nın 1964 olimpiyatlarından men edildiği haberini aldığında Nelson Mandela’nın hücre komşusuydu.
Neyse ki Brutus, Mandela kadar uzun bir mahpus hayatı yaşamak zorunda bırakılmadı. Brutus, serbest kaldığında da sürgün edildi ancak mücadelesini sürdürdü. Güney Afrika’nın çağdışı rejimi 1991’e kadar IOC’den men edildi ve olimpiyatlara katılamadı. Bu, rejimin uluslararası meşruiyetini yitirmesinde önemli rol oynadı. ABD’deki siyah hareketinin de etkisiyle 1970’ler geldiğinde Güney Afrika’daki durumu savunabilmek ırkçılıkla eş anlamlıydı. 80’lerde ise artık rejimin tasfiyesi kaçınılmazdı.
DENNIS BRUTUS’UN MİRASI
Dennis Brutus’ün bugün FIFA ve IOC’nin öcü ilan ettiği şekilde sporu kullanarak yarattığı bu büyük etki, kuşkusuz sporu yönetenleri endişelendirdi.
“Sporun gücünü ve sahip olduğu etki alanını inkar edemeyiz. Spor devasa bir mücadele alanıdır ve burada söylediğiniz her söz megafona söylenmişçesine büyük bir etki yaratır.” Dennis Brutus’un bu sözü aslında evrensel’in spor sayfasının da kendisini etrafında şekillendirdiği önemli bir mirastır. Saha içinde siyaseti yasaklayan absürt önlemlere esas olarak bu eksenden bakmak gerekir.
‘Boş tencere’ iktidarın neresinde?
Tehlike nedir?
Yeni anayasa tartışmaları, AKP’ye can suyu olur mu?
Erdoğan'ın Irak ziyaretinin 3 sebebi ve değişim rüzgarı!
Özgürlükçü Anayasa
1 Mayıs ve sonrası
Galatasaray kaparak, Fenerbahçe kaptırmayarak…
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
