Çocuk felcinin tek nedeni Suriye değil!

Hamdullah Kesen

Suriye sınırında yer alan illerde baş gösteren çocuk felci hastalığına karşı Sağlık Bakanlığı tarafından valiliklere gönderilen talimatla aşı kampanyası başlatılarak önlem alınmaya çalışılırken, Adana'da SES Şube Başkanı Muzaffer Yüksel, hastalığın baş göstermesinden "koruyucu hekimliğe" uygulamasının kaldırılmasının da payı olduğunu kaydetti.

Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu tarafından 6 Kasım 2013 tarihinde illere gönderilen genelge ile Suriye'de çocuk felci virüsünün varlığı ve buna bağlı vakalar olduğu tespit edildiğini belirterek, ülkenin riski altında olduğu açıklandı. Bunun üzerine Suriye ile sınırı olan Hatay, Mardin, Urfa, Kilis, Antep, Adana ve Şırnak'ta 0-59 ay arası tüm çocuklara en az bir ay ara ile Oral Çocuk Felci Aşısı (OPA) uygulaması yapılacağı belirtildi. Bunun üzerine Adana'da 8 ila 24 Kasım 2013 tarihleri arasında Halk Sağlığı Müdürlüğü tarafından çocuklara aşı yapıldı. 18 Aralık'ta yeniden başlanacak iki tur şekilde yapılacak aşı çalışması kapsamında 200 bin çocuğun aşılanması hedefleniyor. Adana'daki sağlık örgütleri ise, devletin daha önce önlem almamasına ve aşı kampanyası sırasında yeterli eğitime sahip olmayan personelin kullanılmasına tepki gösterdi.

 'KORUYUCU HEKİMLİK DURDURULDU ÇOCUK VAKALARI ARTTI'

"Sağlıkta Dönüşüm Programı" sonrası koruyucu hekimliğin durdurulmasına işaret eden Sağlık ve SES Adana Şube Başkanı Muzaffer Yüksel, koruyucu hekimliğin görevinin aşı ve koruyucu sağlık hizmetleri olduğunu ve bu uygulamanın kaldırılmasıyla bireylerin koruyucu hizmet alamadığını vurguladı. Koruyucu hekimliğin durdurulmasıyla kızamık vakalarında artış olduğunu ve nüfusa kayıtlı olmayan çocukların aile hekimliğinde düşürüldüğünü söyledi. Yüksel, "Türkiye'de bu hastalık 1997'den beri görülmedi. Şimdi kızamıkta görülüyor. Sıtma da görülüyor. Özele yapacakları katkıyı birazda korucu hekimlerine verseler, aşıyı kendimiz üretsek bu hastalıklarla karşı karşıya kalmazdık" dedi.

Yüksel, aşı kampanyasında yer alan sağlık çalışanlarının yeterli bilgiye sahip olmadığını ve aşıyla ilgili eğitim verilmediğini de ileri sürdü. Aşı kampanyası sırasında sağlık çalışanlarına gerekli donanımın kazandırılmadığını belirten Yüksel, "Bu aşıyı yapan sağlık çalışanlarına eğitim verilmemiş. Bu da bir sorundur" dedi.

'DEVLET AŞI ÇALIŞMASI İÇİN GEÇ KALDI'

Yüksel, bu yönlü bir müdahalede bulunulma konusunda geç kalındığını, fakat uygulanan sitemin kendisinin hatalı olduğunu ise şu sözlerle açıkladı: "Eskiden Sağlık Ocakları sistemi varken, sağlık memuru, sağlık teknisyeni, doktor ve hepsi birden yapıyordu. Şimdi gidiyorlar aile hekimliğine 'burayı tek tek bize göster' diyorlar. Tek tek çocuklara bakarak aşı yapıyorlar. Daha sonra ikinci turda ise, vatandaşına kızmadan ve ürkütmeden aşısını yapması gerekir. Biz bütün herkesin aşı olmasını istiyoruz. Bu aşı çocuklara yapılması gerekiyor zaten. 0 il 5 yaş arasındaki çocuklara yapılıyor. 0 ila 5 yaş arasındaki çocuklara daha önceden bu aşı yapabilseydi, bu durum gelmezdi. Zaten diyorlar ki, 'sınırımızda hastalık yoksa aşıya gerek yok' diyorlar. Şu an aşı yapıyorlar. 0 ila 5 yaş arasındaki çocuklara bulaşma oranı yüksek."

'ÖNEMLİ OLAN KAYDI OLMAYAN ÇOCUKLARA AŞI YAPILMASIDIR'

Adana-Osmaniye Tabip Odası Başkanı Ali İhsan Ökten ise, Sağlık Bakanlığı tarafından bazı illerden başlatılan aşılama çalışmasının Dünya Sağlık Örgütü'nün Suriye'de Ekim ayı başından itibaren çocuk felci vakalarının görüldüğünü belirtmesi sonrası yapıldığına dikkat çekti.

1998 yılından beri Türkiye'de, 1999 yılından itibaren Suriye'de görülmeyen çocuk felcinin savaşa bağlı temel sağlık hizmetlerinin çökmesi ile yeniden görülmeye başlandığını belirten Ökten, "Suriye'deki iç savaştan kaynaklı bu hastalığın tüm Türkiye'ye yayılması söz konusu; ama Sağlık Bakanlığı bu konuda bir çalışma başlattı. 7 ili kapsayan bir aşı çalışması yapıyor. Önemli olan kayda alınmayan çocukların bulunup, aşılanmasıdır. Ayrıca bu aşı çalışmasının sadece 7 il ile sınırlı olmaması ve tüm illerde yapılması gerek" dedi.

ÇOCUK FELCİ NEDİR?

Çocuk felci (Poliomyelit), özellikle omurilikteki kasların kasılmasını başlatan sinir hücrelerine zarar veren bir virüsün (Polia virus) yol açtığı bulaşıcı bir enfeksiyon. Genellikle yaz ve sonbahar aylarında küçük yerel salgınlar biçiminde ortaya çıkan çocuk felci, 40 dereceyi bulan yüksek ateş, şiddetli baş ağrıları, bulantılar ve sırt ağrılarıyla başlıyor. 4 ila 5 gün sonra kasları iki yanlı, ama bakışımsız olarak etkileyen gevşek felç yerleşir. 2 ila 3 hafta sonra bazı kaslar bütünüyle normale döner, bir bölümüyse hiç düzelmez. Virüs, hastaların çıkardığı dışkı yoluyla yayıldığı için, çevre sağlığı koşullarına dikkat edilmeyen dönemlerde büyük salgınlara yol açabiliyor ve daha çok da çocukları etkiliyor. Bu durum ağız yolundan alınan aşı uygulamasının yaygınlaşmasıyla, büyük ölçüde ortadan kalktı. Hastalığa karşı kullanılan Polio aşısı, yüzde 90 oranında bir koruma sağlıyor. (Adana/DİHA)