Sesleri bende kaldı*
TRT arşivi kültür programları, derlemeler, belgesellerle en önemli arşivlerden biriydi. Kültür programlarını Oktay Arayıcı, Ümit Kaftancıoğlu gibi edebiyat dünyamızın sayılı adları yönetiyordu.
Sennur Sezer
TRT arşivi kültür programları, derlemeler, belgesellerle en önemli arşivlerden biriydi. Kültür programlarını Oktay Arayıcı, Ümit Kaftancıoğlu gibi edebiyat dünyamızın sayılı adları yönetiyordu. Bu arşivlerin değerlendirilerek halkın da yararlanacağı biçime getirileceği bile söylendi. Sonra ses seda çıkmadı denebilir. Cumhuriyetle ilgili bir belgeseli , , imzasıyla (Cumhuriyete Kan Verenler) okuduk. Şimdi elimizde Alâettin Bahçekapılı’nın önemli bir belgeseli var: Sesleri Bende Kaldı. (Heyamola Yayınları)
Bahçekapılı, programları yazıya aktarırken o günün öyküsünü de eklemiş. Kitabının sunusunda insanın yaşam sahnesindeki “rolü”nü irdeliyor. Diyor ki “Kuşkusuz, insanın yaşam sahnesindeki “rolü”nü iyi, güzel, doğru, erdemli, cesaretli oynaması onun yaşamını ötekilerden “üstün” kılar: “Kendi bireysel çıkarını önde tutmayan, insanın ve doğanın güzelliklerine katkıda bulunan, çirkinliklerin, haksızlıkların, savaşların ortadan kalkması için savaşan, bildiğini bulduğunu kendine saklamayan, öteki insanların yararlanmasına sunan; düşünen, düşündüğünü sözle, yazıyla, görüntüyle eylemle ortaya koyan insanların yaşamları daha anlamlıdır, daha üstündür; varlıkları dünyaya ve insanlığa çok şey katar. Böylesi insanların ölümü, “ölümsüzlük”le taçlandırılma anlamı taşır”. Bahçekapılı’nın kitabında 44 önemli kişinin konuşmaları yer alıyor: Aziz Nesin, Rıfat Ilgaz, Hasan İzzettin Dinamo, Haldun Taner, Oktay Arayıcı, Recep Bilginer, Rauf Mutluay, Ümit Kaftancıoğlu, Fakir Baykurt, Berke Vardar, Dursun Akçam, Salâh Birsel, Zeyyat Selimoğlu, Vasıf Öngören, Nurullah Berk, Prof. Dr. Cavit Orhan Tütengil, Ord. Prof. Dr. Sadi Irmak, Prof. Dr. Ümit Doğanay, Prof. Dr. Abdülbaki Gölpınarlı...
Bu konuşmaların hemen hemen hiçbiri yeniden yapılamaz. Bu kültür ve sanat insanları dünyamızı bırakmışlar. Her konuşma metnine kimlik bilgileri, biyografiler, fotoğraflar ölümlerinden sonra artlarından yazılanlardan da seçmeler eklenmiş. Sesleri Bende Kaldı, bu bakımdan da önemli bir belgesel.
Kitapta bir bakıyorsunuz Mevlana, Abdülbaki Gölpınarlı’nın sesiyle sesleniyor:
Dünyada nice diller var
Ama hepsinin de anlamı bir.
Kapları döktün mü su,
Bir olur akar gider.
Birliğe er de gönlünden sözü sür çıkar
Böyle yaparsan can,
Her görüş sahibine haber gönderir.
Meramını anlatır.
Bir bakıyorsunuz Şehir Tiyatrolarının edebi heyeti bir piyesi tartışıyor, bir sayfa sonra Adnan Çoker’in Fahir İz’in, Salâh Birsel’in birlikte anlattıkları bir sanat dönemi. Kitaba eklenen CD de bu kitabın sürprizi.
Alaettin Bahçekapılı, bu kitabıyla kitlelerin yeterince tanımadığı değerlerimizi de gündeme getiriyor. Kadın doğum ve kadınların durumu üstüne ilginç saptamaları olan, Dr. İhsan Fahri Hanım, Edebiyatın çalışkan ama bilinmez emekçileri İzzet Gündağ Kayaoğlu, Subutay Hikmet Karahasanoğlu, Osman Numan Baranus arşivde yerini alıyor.
Dileğim bu tür belge kitapların artması.
(*) Sesleri Bende Kaldı, Anı-İnceleme, Alâettin Bahçekapılı, 440 s. +CD