Kıyılar ne kadar yükselecek?
Devletlerarası İklim Değişimleri Panelinde (IPCC), bilim insanları bu yüzyılın son on yılında deniz seviyelerinin 18 ila 59 santimetre arasında yükseleceğini öne sürerek çarpıcı ve fırtına etkisi yaratan bir gündem oluşturmuştu.
Devletlerarası İklim Değişimleri Panelinde (IPCC), bilim insanları bu yüzyılın son on yılında deniz seviyelerinin 18 ila 59 santimetre arasında yükseleceğini öne sürerek çarpıcı ve fırtına etkisi yaratan bir gündem oluşturmuştu.
2007’de düzenlenen bu panelin üzerinden 6 yıl geçti. Şimdi bakıldığında ise Grönland ve Antarktika’daki buzların erime hızı, o zamanlar da var olan modellerle netliğe kavuşturulamadığı için bu tahminlerin hepsi yeni tahminlerin gerisinde kalıyor.
IPCC’nin eylül ayında yayınlanan raporlarında bilim insanlarının daha emin adımlar atmaya çalıştıkları görülüyor. Akıntı değişimlerinden, Antarktika buzulunun üst katman kalınlığına kadar birçok etken incelenmiş. Şu anda var olan analiz tahminlerine göre ise 2100 itibariyle 0.53-0.97 metre arasında ortalama bir artış bekleniyor. Bu aralığın üstüne çıkılmasının mümkün olduğu belirtilen raporda, böyle bir durumda ise yine Antarktika buz şeridinin deniz tabanlı sektörlerinde yaşanacak bir çökmenin ana neden olacağı vurgulanıyor.
NE KADAR HIZLI YÜKSELECEK?
2007’den beri işlem tabanlı modellerin gelişmesiyle birlikte okyanusa ne kadar ısının düştüğü ve ne kadar yer altı suyunun okyanusa ulaştığını bilebiliyoruz. Böylece gözlemsel artışı açıklayabiliyoruz. Fakat bu net bir ayraç değil; halan bu modellerde çözülmesi gereken konular var. Özellikle iş Antarktika ve Grönland buz kütlelerine gelince, ne kadarının eriyip okyanusa karışacağının ya da nasıl davranacaklarının bilincinde değiliz. Genel olarak baktığımızda ise şöyle bir gerçekten bahsediyoruz, bu buzulların erimesiyle tüm dünya çapındaki buzulların 0.4 metrelik yükselme katkısıyla kıyaslanamayacak 65 metrelik bir yükselme söz konusu.
HANGİ ÜLKELERİ SU BASACAK?
IPCC 2013 deniz seviyesi artışı bölümünün Yardımcı Yazarı John Church, gelecekte de artışlar devam edecek ve bu artışlar 10 santimlerden 10 metrelere yükselecek diyor.
New York Palisades’deki Lamont Doherty Dünya Gözlemevinde görevli Marina Jeolojisti Maureen Raymo, birkaç yıldır yolunu Güney Afrika’daki terkedilmiş elmas madenlerinden, Avustralya’daki taş ocaklarından geçirerek 3 milyon yıl önceden kalmış kabuk ve diğer sahil kalıntılarını araştırıyor. Amaçladığı günümüzdeki gibi karbondioksit seviyelerine ulaşıldığı Pliyosen çağdaki gibi, deniz seviyelerini yeniden kurgulayabilmek. Bu, ilerisi için Dünya’nın binlerce yıl içinde bugünkü emisyona nasıl yanıt vereceğine dair bir bakış açısı verebilir.
Raymo ve takımı şimdiye kadar binlerce kilometrelik sahil şeridini inceledi ve düzinelerce sahil bölgesinden veriler topladı. Tahminine göre ise araştırması gereken sekiz farklı nokta daha bulunuyor ve sonuca varmak için 5 yıllık bir zaman gerekiyor.
70 metreye yakın deniz seviyesi artışı, suların ABD’deki özgürlük anıtının beline kadar yükselmesi, Florida’nın tamamının ve Brezilya’nın çoğunun su altında kalması anlamına geliyor. Ama bu, binlerce yıllık bir süre zarfında olacağından insanlığın gerekli önlemleri alması ve yükselmeye uyum sağlaması için zamanı var. (HABER MERKEZİ)
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
