03 Kasım 2013 06:00

Egzoz aşkı öldürüyor

Bilim insanları; dizel otomobil yakıtında, kolza bitkisinin kokusunun arılar tarafından farklı algılanmasına yol açan, bununla beraber arıların besin bulma kabiliyetini etkileyen aktif kirleticiler olduğunu ortaya çıkardı.

Paylaş

Yapılan bir araştırma, egzoz dumanlarının çiçek kokularını bal arılarının neredeyse hiç algılayamayacağı düzeye indirdiğini ve arıların besin bulma kabiliyeti üzerinde ciddi bir etki yaratabileceğini gösterdi. Southampton Üniversitesinden Sinir Bilimci Tracey Newman, “Bal arıları duyarlı bir koku duyusuna ve yeni kokuları öğrenme ve ezberleme konusunda özel bir yeteneğe sahiptir” dedi. “Egzoz dumanlarının çiçek kokusu üzerindeki etkisi bal arısı kolonisi sayısına ve tozlaşmaya zarar verebiliyor.”

Dünyadaki ekinlerin dörtte üçü, küresel olarak yılda 135 milyar pound hizmet sağlayan arılara ve diğer polen taşıyıcılara bağlı. “Polen taşıyıcılarının faaliyetleri insanlık için çok önemli” dedi Newman. Ama son yıllarda doğal polen taşıyıcı sayısında ciddi bir azalma görüldü. Bu duruma sebep olarak arala-rında arıları hayatta tutan çiçekçe zengin habitatlardaki büyük azalmaların, hastalıkların ve tarımsal böcek ilaçlarının da olduğu faktörler gösteriliyor.

Southampton’ da profesörlük ve çevre bilimcilik yapan, aynı zamanda araştırmaya da katılmış olan Guy Poppy, “Egzoz dumanlarının sorunu büyüttüğünün keşfi çok önemli” dedi: “Egzoz, bu sorunun kaynağı değil ama bütün hastalık yapan etkenlerin üzerine egzozlarında eklenmesinin arı sağlığı için daha kötü olacağı da açık”

Scientific Reports dergisinde yayımlanan araştırmada, arıların kolza çiçeğinin kokusunu tanıma yeteneği laboratuvarda test edildi. Arılara çiçeksi kokularla şeker çözeltisi biçimindeki besinler arasında bağlantı kurma öğretildi.

PEK ÇOK BÖCEK TÜRÜ YOK OLABİLİR

Araştırmacılar, egzoz kirlenmesi nedeniyle çiçeklerin kokularının bozulmasının pek çok böcek türü için ölümcül olabileceğine dikkat etti. Araştırmaların sonucu şöyle: ‘’Bu etkiler (kirlenme, egzoz dumanları vs.) polen taşıyıcıların sağlığına zararlı diğer etkilerle bir araya geldiğinde ekonomik ve ekolojik açıdan ciddi sorunlara yol açacaktır.’’

ARAŞTIRMA NASIL YAPILDI?

Arılar bağlantıyı öğrendiği zaman yiyecek verilmese bile yiyecek beklentisi içinde dillerini çıkarmaya başladılar. Bu da yiyeceklerin kokularını tanıdıklarını gösteriyor.
Arılara kirletici madde bulundurmayan kokular sunulduğu zaman arılar bu kokuların yüzde 98-99’unu tanıdılar. Ama bu kokulara yol kenarlarındakiyle aynı seviyede dizel karıştırıldığında bu oran yüzde 30’a kadar düştü.

“Arılar yöneldiği çiçekler konusunda çok ama çok seçicidir. Onlar her zaman en iyi polene ve en çok meyve özü bulunduran çiçeğe yönelirler. Rastgele her çiçeğe yönelmezler” diyen Newman, “Egzoz dumanlarının toplayıcı arıların koklayarak en iyi çiçeği bulma yeteneğini köreltmesi zamanla kovandaki tüm arılara zarar verir. Çünkü toplayıcı arılar kovana yeteri kadar yemek getiremeyebilir” ifadesini kullandı.

Çevirenler: Umut Akdeniz-Gürsel Akdeniz

ÖNCEKİ HABER

Marmaray yine arızalandı

SONRAKİ HABER

Karanlık madde bulunamadı!