25 Ekim 2013 06:00

Uyku beyni temizliyor

Güzel bir uyku gerçekten de zihni temizliyor. Farelerle yapılan araştırmalar, uyku esnasında beyin hücreleri arasındaki boşluğun arttığını ve bu artışın gün içinde biriken toksinlerden arınma sürecinde etkili olabileceğini ortaya çıkardı. Elde edilen sonuçlar uykunun insan sağlığı üzerinde yeni bir rolü daha olabileceğini gösteriyor.

Paylaş

Güzel bir uyku gerçekten de zihni temizliyor. Farelerle yapılan araştırmalar, uyku esnasında beyin hücreleri arasındaki boşluğun arttığını ve bu artışın gün içinde biriken toksinlerden arınma sürecinde etkili olabileceğini ortaya çıkardı. Elde edilen sonuçlar uykunun insan sağlığı üzerinde yeni bir rolü daha olabileceğini gösteriyor.
Uyku esnasında beyindeki hücresel yapı değişime uğruyor ve gün içindeki durumundan oldukça farklı bir hal alıyor. Merkezi sinir sisteminin işleyişinde rol oynayan, metabolik atıkların temizlenmesinde görev alan ve henüz tanımlanmış bir temizleme sistemi olan glympatic sistem, uyku sırasında beyinde sıvı akışını destekliyor. Glympathic sistemdeki genişleme, beyin ve omuriliği çevreleyen sıvının hücreler arası akışına olanak veriyor.
Deney prosedüründe öncelikle, sistemdeki yerinin gözlemlenebilmesi için, bir boya yardımıyla beyin ve omuriliği çevreleyen sıvının hareketi izlenebilir hale getirildi. Sıvının hareketi beynin elektriksel aktivitesiyle eş zamanlı olarak izlendi. Sonuç olarak beyin ve omuriliği çevreleyen sıvı akışının, fare bilinçsiz halde veya anestezi altındayken hızlı olduğu; uyanıkken ise oldukça yavaşladığı gözlemlendi. Bilinçli ve bilinç dışı durumdaki sıvı akış hızları arasındaki fark, beyin hücreleri arasındaki boşluğun uyku halinde büyük ölçüde genişlediğini işaret etti. Genişleme, beyne yerleştirilen elektrotlar aracılığıyla ölçüldüğünde hücreler arası boşluğun uyku esnasında yüzde 60 oranında arttığı saptandı.
Bu deneylerle alzheimer hastalığının oluşumuna sebebiyet veren beta-amiloid adlı proteinleri işaretleyerek uyku ve uyanıklık durumlarında proteinin beyindeki kalıcılık düzeyini karşılaştırıldı.
Elde edilen sonuçlar pek çok nörolojik rahatsızlığın oluşum sürecine ışık tutuyor. Glympathic sistemin kontrolü nörodejeneratif hastalıkların çoğu için tedbir unsuru oluşturabilecek. (HABER MERKEZİ)