Deprem en çok onları vurdu

Depremin ardından yaraların hâlâ sarılmadığı Van’da zorlu yaşam koşullarından en çok etkilenenler çocuklar. Minik depremzedeler okula gidemiyor, yaşadıkları travma nedeniyle kabuslar görüyor ve soğukla mücadele ederek hayatta kalmaya çalışıyor. Gündem Çocuk Derneği Van depreminin 2. yılında konteyner kentlerde yaşanan sorunları, çocukları mercek altına alarak inceleyen bir rapor yayınladı.

KORKUYLA UYANIYORLAR

Yaşananların en büyük mağdurlarının minik depremzedeler olduğunu ortaya koyan rapora göre çocuklar travma sonrası psikosomatik (Psikolojik kökenli fiziksel hastalıklar) sorunlar yaşıyor. Görüşme yapılan çocukların çoğunda uyku problemi, uykuda deprem olacağı korkusuyla uyanma, altını ıslatma ve beslenme bozuklukları görülüyor. Melisa T. isimli 12 yaşındaki çocuk  kendi durumunu şöyle anlatıyor: “Akşam korkular içinde yatıyorum. Akşam kalkıp bağırıyorum. Deprem olacak diye içimde bir korku oluyor.”

‘EL ELE TUTUŞUP GÖLE ATLAYACAĞIZ’

Görüşme yapılan vatandaşlarsa çaresizlik ve öfke içinde. “Elele tutuşup Van Gölü’ne atlayacağız ya da başka bir ülkeye sığınacağız” diyorlar.

OKULA GİDEMİYORLAR

Çocukların yaşadıkları bir başka sorun ise eğitim olanaklarından yararlanamıyor oluşları. Öğrencilerden depremden önce ikamet ettikleri okullara gitmeleri isteniyor. Eğitim Sen Van Şubesi 27 Eylül 2013’den önce bir konteyner kentte yaptığı incelemeye göre 90 öğrencinin okula gidemediğini tespit ettiğini açıkladı. Tüm konteyner kentlerde okula gidemeyen öğrenci sayısının bu rakamın çok üzerinde olduğu tahmin ediliyor.

14 BİN AİLENİN BARINMA SORUNU SÜRÜYOR

Rapora göre depremin ardından barınma sorununu çözmek için 34 konteyner kent kuruldu. Kalıcı barınma imkanı sağlamak için planlanan TOKİ konutlarının tamamlanmaya başlamasıyla konteyner kentler boşaltılmaya başlandı. Valiliğin verilerine göre hâlâ 255 aile konteyner kentlerde kalıyor. Van ve çevresinde 14 bin ailenin barınma sorunu ise sürüyor. Barınma sorunu çözülmeden kaldıkları konteynerleri boşaltması istenen vatandaşlar konteynerlere verilen elektriğin kesilmesi ve suların da sık sık kesilmesi nedeniyle mağdur. Çocukların konteyner kente ilişkin görüşlerine yer verilen raporda bir çocuk durumu şöyle anlatıyor; “2 senedir buradayız. Hijyenik ortamda yemek yapılmadığından çocuklar hasta oluyor. Elektrik kesildiğinden beri 5 çocuk hastaneye kaldırıldı.” Derneğin raporunda konteyner kentlerde yaşanan sorunlar şöyle özetleniyor:
8-10 nüfuslu aileler 20-25 metrekare ve 1 oda 1 mutfaktan oluşan konteynerlerde kalıyor,
Elektrikler tamamen kesik, su ara ara veriliyor,
Isınma elektrikle sağlanabiliyor ancak elektrikler kesildiği için depremzedeler soğukla baş başa,
Kişisel temizlik ve banyo seyrek aralıklarla ateşte ısıtılan suyla yapılıyor,
Yemekler kurulan taş ocaklarda hijyenik olmayan koşullarda pişiriliyor.

‘YAPI GÜVENLİĞİ HÂLÂ DENETİM DIŞI‘

Jeoloji Mühendisleri Odası, Van depreminin yıl dönümü nedeniyle yaptığı açıklamada, “Depremin ardından 2 yıl geçti. Ancak tüm ülkede yapı güvenliği hâlâ denetim dışı” değerlendirmesi yaptı.
Oda Genel Merkezinde basın toplantısı düzenleyen JMO Başkanı Dündar Çağlan, barınma sorunları çözülmediği için Van’da depremzedelerin açlık grevi başlattığını hatırlattı. 22 bin orta hasarlı konuttan sadece 3 bininin güçlendirildiğine dikkat çeken Çağlan, “Van, Edremit ve Erciş’te ruhsatsız oldukları için güçlendirmesi yapılamayan  orta hasarlı konutlarda yaşanmaya devam edilmekte, depremin ikinci yılında elektrik, su ve gazı kesilerek sokağa bırakılacaklara çözüm üretilmemektedir. Sonuç olarak, Van depreminin yol açtığı ekonomik, sosyal ve toplumsal sorunlar aradan iki yıl geçmesine rağmen devam etmektedir” dedi.  “Van depremi bir kez daha göstermiştir ki, kentleşme için verilen yanlış yer seçimi kararları, yeterli mühendislik hizmeti almayan yapı üretimi ve özellikle denetimsizlik bir doğa olayını afete dönüştürmüştür” diyen Çağlan, “Bir afet ülkesi olan yurdumuzda yapı güvenliği, Odaların da son çıkarılan torba yasa ile denetim süreçleri dışında bırakılması nedeniyle bugün daha fazla denetim dışı bir hale gelmiştir. Yaşadığımız çevre bugün, düne göre afetlere karşı daha güvenli değildir. Deprem, heyelan, su baskını, kaya düşmesi gibi pek çok doğa olayının afete dönüşmesini önlemek, zararlarını azaltmak mümkündür. Çünkü jeolojik bilgilerle açıklanması hiç de zor olmayan doğa olayları insan eliyle birer afete dönüştürülmektedir” şeklinde konuştu. Çağan, yapı güvenliğinin jeoloji mühendisleri ve diğer uzmanların yapı denetim sürecine katılmasıyla mümkün olduğunu belirtti. (Ankara/EVRENSEL)

VAN'DA ACILAR TAZELENDİ

Van’da 2 yıl önce meydana gelen ve Erciş’te büyük yıkıma neden olan 7.2 büyüklüğündeki depremin yıl dönümünde acılar tazelendi. Erciş’te depremin sembolü haline gelen 12 yaşındaki Yunus Geray’ın babası oğlunun mezarını ziyaret ederek çiçek bıraktı.
644 kişinin hayatını kaybettiği depremin ikinci yılında hayatını kaybedenler için anma törenleri yapıldı, mevlit okutuldu. Enkaz altından çıkarılırken fotoğrafları çekilen ve kaldırıldığı hastanede aynı gün hayatını kaybeden 12 yaşındaki Ercişli Yunus Geray’ın babası Yusuf Geray ve ağabeyi Ender Geray dün mezarlığı ziyaret etti. Yunus’un mezarına çiçek bırakan baba Yusuf Geray, “Yunus’un acısını hiç unutamıyorum. O benim için çok kıymetli bir evlattı. Allah kimseye böyle bir acı yaşatmasın” dedi. (VAN)

AFAD HAYAL ALEMİNDE'

Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetmeliği Başkanlığı (AFAD), 23 Ekim ve 9 Kasım 2011’de Van’da yaşanan depremlerde başarılı bir sınav verdiklerini ve Van’ın yeniden inşa edildiğini savundu. Binlerce depremzedenin dondurucu kışı yazlık çadırlarda geçirdiği, çadır yangınları ve hastalık nedeniyle çocukların öldüğü hafızalardayken, hâlâ binlerce kişinin konut sorunu çözülmemiş ve konteynerlerde yaşayanların elektriklerinin dahi kesildiği gerçeğine karşın pembe tablolar çizen AFAD, “Van’ı yeniden ayağa kaldırdık” iddiasında da bulundu.
Depremin 2. yıl dönümü nedeniyle internet sitesinden yazılı bir açıklama yapan AFAD, başarılı bir sınav verdiğini ileri sürdü. Erciş’te depremin ilk 24 saati enkazlara herhangi bir müdahale yapılmadığını unutan AFAD, depreme 20 dakikada müdahale edildiğini iddia etti. Açıklamada, “18 gün içinde bölgede 13 çadırkent kurduk, 75 bin çadır dağıttık. 30 bin konteynerde 175 bin vatandaşımızı barındırdık. Altyapısı devletimiz tarafından yapılan 35 konteyner kentteki vatandaşlarımıza, elektrik ve su gibi temel ihtiyaçları da ücretsiz dağıttık. Erciş’te kurulan 8 aşevinde günlük 81 bin, Van’da kurulan 3 merkez aşevinde ise günlük ortalama 60 bin öğün sıcak yemek dağıttık. AFAD, TOKİ ve Van Valiliğinin iş birliğiyle depremin 39. gününde, Van ve Erciş’te afet konutlarının temelini attık. Yapılan çalışmalar için Van’a aktardığımız toplam kaynak 5.5 milyar lirayı geçmiştir. 15 bin 341 adet afet konutunun inşaatını ağustos 2012 tarihi itibarıyla tamamlayarak hak sahiplerine teslim etmeye başladık” denildi. Açıklamada, ilk depremin birinci yıl dönümü olan 23 Ekim 2012 tarihinde Başbakan’ın katılımlarıyla gerçekleşen bir tören ile tüm hak sahiplerine konutlarının teslim edildiği ileri sürülerek, “Konutlarla birlikte; okul, sağlık ocağı, cami ve ticaret merkezi gibi donatıları da tamamlayarak halkımızın hizmetine sunduk. Bir yıl içinde Van’ı yeniden ayağa kaldırdık. Depremin 2. yılında ise gerek yatırım, gerekse hizmet sektöründe çalışmalar yürüten tüm kurumlarımızın katkılarıyla güzel şehrimiz Van, depremin etkilerinden hızla sıyrıldı ve her yönüyle eskisinden çok daha güzel bir çehreye kavuştu” denildi. (HABER MERKEZİ)