Aşkla bilenen idealist öğretmen
Televizyon ekranlarını edebiyat uyarlaması diziler zapt ediyor malumunuz. Hani bu “edebiyata reva mı değil mi ?” sorusunun yanıtına kendimi muktedir bulmam, fakat onların çiçeği burnunda olanlarından “Çalıkuşu” keyifli olmuş deyip biraz üzerine düşelim.
Ayşen Güven
Televizyon ekranlarını edebiyat uyarlaması diziler zapt ediyor malumunuz. Hani bu “edebiyata reva mı değil mi ?” sorusunun yanıtına kendimi muktedir bulmam, fakat onların çiçeği burnunda olanlarından “Çalıkuşu” keyifli olmuş deyip biraz üzerine düşelim.
“Yaprak Dökümü”nden sonra patladığını sandığım bu romanlardan dizi senaryosu apartma furyasında evvela dikkat çeken “kızı boş bırakırsan yahut başında erkek olmadan şehre gönderirsen kötü yola düşer” temasında ortaklaşmaları oluyor. Bir de illa acıklı, ağlatan, ibret veren konuları olmalı ki izleyen ayağını ona göre denk alsın, çoluğuna çocuğuna aldırsın.
Çalıkuşu romanı da hikayesi bakımından bu özellikleri taşıyor gibi görünse de bir eski zaman hikayesi olduğu, o devirlerde de zaten akraba evliliklerinin yaygın olması, kadının “namus belası” olması anlayışının yadırganacak bir yanı olmadığı gerçek. Yine de tartışabiliriz zira romanın yazıldığı yıllarda akraba evliliğini körüklediği de rivayet edilir. Bu rivayetten daha güçlü olanıysa, çocukları, paylaşmayı, öğretmeyi seven bir öğretmen modeline özendirmesi.
Bir de tabii o tarihlerde halkın kabusu olan veba hastalığıyla toplumun zorlu sınavını bize hipokrat yeminini unutmamış idealist hekimlerin gözünden anlatması...
Hem sinemaya hem televizyona ilham veren Reşat Nuri Güntekin’in 1922’de yayımladığı “Çalışkuşu” romanı, ilk kez 1966 yılında yapılan bir filmle beyaz perdeye düşer. Osman F. Seden uyarlayıp yazdığı bu siyah beyaz filmin yönetmen koltuğunda da oturur. Büyük aşkından yediği darbeyle kendisini Anadolu’ya vuran genç, deneyimsiz ama yobazlıklarla, zorluklarla başetmeyi hızla öğrenen Feride Türkan Şoray’la canlanır. Hem hovarda hem bedbaht bir o kadar aşık delikanlı Kâmran ise Kartal Tibet’tir. 1986 yılında 7 Bölüm olarak çekilen ve başrollerini Aydan Şener, Kenan Kalav ve Sadri Alışık’ın oynadığı ilk “Çalıkuşu” diziyse epey ilgi görür.
KAMERA ÖNÜ-ARKASI GÜÇLÜ BİR EKİP
Bu sezon Kanal D’de yeniden dallara kondu Çalıkuşu; bu defa Fahriye Evcen ve Burak Özçivit bu güzel edebiyat eserinin kahramanları. Fahriye Evcen’i ilk defa kontes gibi süzülen kadın rolleri dışında bir oyunculuk performansıyla gördük. Keza Burak Özçivit’te beyaz atlı prens olmaktan öteye ayrımsız her vatandaşa şifa olmaya çabalayan bir hekim olmuş. Dizi tüm oyuncu kadrosuyla alnının akıyla başarılı bir iş çıkarmış. Sıcacık oyunculukların en sarıp sarmalayanıysa Çalıkuşu’nun teyzesi rolündeki Elif İskender kesinlikle. Herkese böyle ton ton bir teyze dilerim. Dizi sadece kamera önünde değil anlaşılan kamera arkasında da sıkı bir ekibi toplamış; Çağan Irmak ve Doğan Ümit Karaca’nın yönetmen koltuğunu paylaştığı dizinin senaryosunu Sevgi Yılmaz yazmış. Yolun daha çok başında olmakla beraber şu an iyi bir uyarlama senaryo izliyoruz.
FERİDE YENİDEN GÜVENECEK, İNANACAK, SEVECEK
Küçük yaşta anne ve babasını kaybeden Çalıkuşu’nun önce yaşadığı dönemin gerilikleriyle, tabularıyla uğraşan mektepli bir genç kadın sonra tanıştığı aşk acısıyla atıldığı hayatta dimdik duran, her çocuğuna eşit davranan, öğretmeyi seven, onurlu bir öğretmen; Feride oluş öyküsünü bugünlerde bu sağlam ekiple hatırlamak güzel oldu. O eski zaman aşklarını da. Kaybetmeyi erken öğrenen Çalıkuşu dizi de henüz “inanmak değil ki insanı yıkan inanamamak” kadar hayata güvensiz cümleler kuran bir yerde. Amma ve lakin yeniden inançlı, güvenen, aşık cümleler kuracağı bölümleri de umarız aynı ağız tadıyla izleriz. Kimbilir belki rafta tozlanmış Reşat Nuri Güntekin romanını da bu tatla yeniden indiririz. Belki de yeniden anı defterlerine merak salarız. Ne dersiniz? (İstanbul/EVRENSEL)
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
