Gazeteciler ‘modern köle’

59 yıllık Basın İş Kanunu’na göre çalıştırılan gazeteciler çağımızın modern köleleri durumunda. Yılda toplam 939 saat fazla çalıştırılabilen gazeteciler sağlık sorunları yaşıyor, sosyal yaşamları altüst oluyor.

1952 yılında kabul edilen Basın İş Kanunu’na göre gazeteciler yılda 939 saat fazla çalıştırılabiliyor. İş Kanunu’na göre ise bir kişiye yılda en çok 270 saat fazla çalışma yaptırılabiliyor. İş Kanunu’nda 45 saat olarak belirlenen haftalık çalışma süresi, gazetecilerin için 48 saat. Gazetecilerin fiiliyatta daha uzun süreler çalıştırıldığına dikkat çeken Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) Ankara Şubesi, “Gazeteciliğin mesaisi olmaz” yaklaşımıyla belli bir mesai süresine bağlı olmaksızın çalıştırılan gazetecilerin günümüzün “modern köleleri” olduğunu belirtti.

Gazeteciler, 1952 yılında kabul edilen 5953 Sayılı Basın İş Kanunu’na göre çalıştırılıyorlar. Kanunda çeşitli değişiklikler yapılmasına karşın çalışma süreleri, gece çalışması ve fazla çalışma gibi konularda kanunun çağdışı hükümleri varlığını sürdürüyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Baş İş Müfettişi Arif Temir’in gazetecilerin çalışma süreleriyle ilgili yaptığı araştırma, gazetecilerin “modern köleler” haline getirildiğini gözler önüne serdi.
Temir’in araştırmasına göre gazetecilerin çalışma süresi 8, haftalık çalışma süresi ise 48 saat. Haftada en az bir gün hafta tatili verilmesi gereken gazeteciler, pazar günü çalıştıkları zaman fazla çalışma yapmış sayılmıyorlar.

GAZETECİ GECE - GÜNDÜZ ÇALIŞIYOR

Gazetecilerin gece çalışması konusunda özel bir sınırlama bulunmuyor. Gazetecilerin gece çalışması da gündüz çalışmasında olduğu gibi 8 saat olarak düzenleniyor. Devamlı gece çalışan gazeteciye iki gün hafta tatili veriliyor, haftalık çalışma süresi ise 40 saat olarak uygulanıyor.

Gazetecilere, haftalık çalışmalarının dışında günde en fazla 3 saat fazla çalışma yaptırılabiliyor. Bu nedenle bir gazeteci her gün 11 saat çalıştırılabiliyor. Gazetecilere gece çalıştığında da 3 saat fazla çalışma yaptırılabiliyor. Fazla çalışmaya  ilişkin 4857 sayılı İş Kanunu’nda var olan yıllık 270 saatlik sınırlama gazeteciler için yok. Gazeteciler her gün 3 saat fazla çalıştırıldığı koşullarda, yıllık fazla çalışma süresi hafta tatili süreleri hariç 939 saati buluyor.

TGS: ‘ÇAĞ DIŞI BİR UYGULAMA’

Konuyu değerlendiren TGS Ankara Şube Yönetim Kurulu, çalışma sürelerinin zaman zaman katlanılmaz ölçülere ulaştığına dikkat çekti. Gazetecilerin her iş günü 11 saat çalışmasına olanak veren hükmün çağ dışı olduğu belirtilen değerlendirmede, fiiliyatta 11 saatlik sürenin bile aşıldığına dikkat çekildi. TGS’nin değerlendirmesinde “‘Gazeteciliğin mesaisi olmaz’ yaklaşımıyla belli bir mesai süresine bağlı olmaksızın çalıştırılan gazeteciler, günümüzün ‘modern köleleri’ konumundadır. Bunun yanında fazla çalışma yaptırma konusunda zorlayıcı olan işverenler, iş bunun karşılığını ödemeye geldiğinde ise ipe un sermektedirler” denildi.

FAZLA ÇALIŞMA GAZETECİYİ TÜKETİYOR

Çalışma süresinin sınırlarının ortadan kaldırıldığı uygulamanın, gazetecilerin ruhsal ve bedensel sağlıklarını ciddi biçimde tehdit ettiği kaydedilen değerlendirmede, fazla çalışma süreleri nedeniyle pek çok gazetecinin sağlık problemleri yaşadığı bildirildi. Bu çalışma düzeni nedeniyle gazetecilerin sosyal yaşamlarının da altüst olduğu vurgulanan değerlendirmede, “Gazetecileri bitirip tüketen çalışma ve fazla çalışma sürelerinin yeniden düzenlenmesi ve bu sürelerin düşürülerek insani bir hale getirilmesi zorunluluktur. Öte yandan, yaptırılan fazla çalışmaların karşılığı da gazetecilere mutlaka ödenmelidir” denildi.
(Ankara/EVRENSEL)