Patrona Çalışma Bakanlığı

Özel istihdam bürolarına “geçici iş ilişkisi kurma”, yani işçi kiralama yetkisinin verilmesi 26-27 Eylül’de gerçekleştirilecek olan Çalışma Meclisinde ele alınacak. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Çalışma Meclisi öncesinde konu ile ilgili bir ön rapor hazırladı.

İşçi sendikalarının tüm itirazlarına rağmen AKP hükümeti, “işçi kiralama”nın önünü açmaya hazırlanıyor. Oysa Bakanlığın raporu, “işçi kiralama”ya karşı çıkan sendikaların itirazlarında ne kadar haklı olduğunu gözler önüne serdi. Bakanlığın raporuna göre, bürolara “işçi kiralama” yetkisinin verildiği ülkelerde, büro işçileri daha düşük ücretle, daha ağır koşullarda, iş güvencesinden ve sendikal örgütlenmeden yoksun biçimde çalışıyor, daha çok iş kazası geçiriyor.

ÇALIŞMA KOŞULLARI KÖTÜ

“Özel İstihdam Büroları Aracılığı İle Geçici İş İlişkisi” başlıklı rapor, Çalışma Meclisi katılımcılarına dağıtıldı. Hem ilgili yasal düzenlemelerin hem de uygulamaların ele alındığı rapora göre, pek çok ülkede, büro işçilerine “eşit muamele” yapılması, büro işçilerinin diğer işçilerle aynı koşullarda çalıştırılması yasal bir zorunluluk. Buna rağmen, büro işçileri emsal çalışanlarla kıyaslandığında daha kötü çalışma koşullarına sahip. Konuyla ilgili bilimsel çalışmalarda da, büro işçilerinin, çalışma koşulları ve hakları açısından daha dezavantajlı olmalarının muhtemel olduğu belirtiliyor.

KRİZDE İLK ÇIKARILANLAR…

Raporda, ekonomik ve finansal krizle birlikte işlerini ilk kaybedenlerin büro işçileri olduğu da belirtiliyor. Büro işçileri, kısa süreli işlerde çalıştırıldıkları için iş güvencesine sahip olmadıkları gibi, krizin olumsuz etkileri ilk olarak bu işçileri vuruyor. ILO tarafından hazırlanan bir rapora göre, 2008’in ekim ayında patlak veren krizi takip eden 4 ile 6 ay arasında 100-150 bin arasında büro işçisi işini kaybetti.

YÜZDE 30-40 DAHA AZ ÜCRET

Raporda, pek çok ülkede “eşit ücret” ilkesi benimsenmiş olmasına rağmen, büro işçilerinin emsallerine göre daha düşük ücret aldığı da belirtiliyor. Almanya’da büro işçileri, yüzde 30 daha az ücret alıyor. Birleşik Krallık’ta büro işçilerinin haftalık ortalama ücreti, emsal işçilerin yüzde 68’i. Kanada’da ise büro işçileri, emsal işçilere göre yüzde 40 daha az ücret elde ediyor.

SENDİKA YOK GİBİ…

Raporda, büro işçileri için örgütlenmenin önemli bir sorun olarak göründüğü kaydediliyor. Raporda yer alan veriler, sendikalaşmanın yaygın olduğu ülkelerde bile, büro işçilerinin çok azının sendikalı olduğunu ortaya koyuyor. Örneğin, Fransa’da büro işçileri arasında sendikalaşma oranı sadece yüzde 0.9, İtalya’da yüzde 1.5 civarında, Hollanda’da yüzde 7, Lüksemburg’da ise yüzde 5.

DAHA ÇOK İŞ KAZASI

Raporda işçi kiralamanın, işçi sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerine de dikkat çekiliyor. Belçika, Fransa ve Hollanda’da yapılan araştırmalar, büro işçilerinin diğer işçilere göre daha fazla işçi sağlığı ve güvenliği risklerine maruz kaldıklarını ortaya koyuyor. Belçika’da büro işçilerinin iş kazası riski; diğer çalışanlar için olan riskin iki katından fazla. Fransa’da ortalama iş kazası oranı 1,94 iken, bu oran büro işçileri için 6,1.

‘ÇALIŞMA MECLİSİ BAHANE, KİRALIK İŞÇİLİK ŞAHANE’! İşveren örgütleri, özel istihdam bürolarına, işçi kiralama yetkisi verilmesini hararetle savunurken, Türk-İş, Hak-İş ve DİSK kiralık işçi uygulamasına şiddetle karşı çıkıyor. Kiralık işçi uygulaması, Çalışma Meclisinin ikinci gününde yapılacak panelde ele alınacak, işçi ve işveren örgütleri panelde görüşlerini açıklayacak. Ancak, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, Çalışma Meclisinin asıl amacının “mutabakat sağlamak” olmadığını, raporda yer alan sunuş yazısında gözler önüne serdi. Çelik’in yazıdaki “Özel istihdam büroları aracılığı ile geçici iş ilişkisinin kurulmasına yönelik sosyal diyalog mekanizmaları etkin olarak işletilerek bir düzenleme yapılması için konu Çalışma Meclisi gündemine alınmıştır” ifadesi, işçi sendikaları ne kadar itiraz ederse etsin kiralık işçilik düzenlemesinin yapılacağını itirafı niteliğinde.

ÇALIŞMA MECLİSİ BUGÜN TOPLANIYOR Çalışma Meclisi, 9 yıl aradan sonra toplanıyor. Emek örgütlerini tamamen emekçilerin aleyhine olacak düzenlemelere ikna etmek amacıyla yapılan toplantıda kıdem tazminatı fonu, taşeron uygulaması ve özel istihdam bürolarının kurulması ana başlıkların yanında birçok düzenleme görüşülücek. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik’in imzasıyla taraflara gönderilen yazıda taşeron, kıdem tazminatı, özel istihdam büroları aracılğıyla geçici iş ilişkisi, sendikal örgütlenme, toplu iş sözleşmelerinde yetki, iş sağlığı ve güvenliği ile istihdam” konuları ele alınacağı bildirildi. Çalışma Meclisi ilk toplantısını 1947 yılında yapmış. Daha sonra 1954, 1962, 1965, 1971, 1977, 1984 ve 1992 yıllarında toplanan Meclis, en son 2004 yılında “istihdam, kayıt dışı işçiliğin önlenmesi ve kıdem tazminatı fonu” gündemleriyle toplanmıştı. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın da katılacağı toplantıya, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, Türk-İş Genel Başkanı Ergün Atalay, Hak-İş Genel Başkanı Mahmut Arslan, DİSK Genel Başkanı Kani Beko, TESK Başkanı Bendevi Palandöken, Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) Yönetim Kurulu Başkanı Tuğrul Kudatgobilik ve diğer ilgililer katılacak Çalışma Meclisi Bilkent Otel’de yapılacak ve 2 gün sürecek. (İstanbul/EVRENSEL)