28 Mayıs 2011 10:44

Yemenli Ayşe’nin tanıdık öyküsü

Adı Ayşe. Hayali gerçekleşmişti; yeni elbiseler giydi, mücevherler taktı, şeker dağıttı ve bütün arkadaşlarıyla bunu kutladı. On yaşındaki Ayşe, düğünden sonra okuldan ayrılmak zorunda kalacağını, ailesinin evinden ayrılarak uzak bir köye taşınacağını, her gün yemek pişirip temizlik yapacağını ve kendisinden büyük

Paylaş


UYUŞTURUCU VE DAYAK

Kocasıyla her gece kavga ettikleri o haftadan sonra Ayşe’nin babası kızını yanına çağırdı. Baba, kızını bu adama vermek için “Şart” olarak 200 bin Yemen riyali (1000 dolar) almıştı. Geri ödeyemeyeceği Yemen ikramiyesi. “Babam bir fincan çay hazırladı ve elime bazı haplar verdi ve bunlardan bir kaçını çayımın içine koydu. Haplar beni sersemletti, başımı döndürdü. Sonra kocamla yatmamı istedi, “Yoksa seni öldürürüm” dedi. Fakat ben yine de reddettim. Bunun üzerine Ayşe’nin kafasında cam bir şişe kırıldı. Ayşe, “Babam bana kötü bir şekilde vurdu. Ağzımdan ve burnumdan kan akıyordu” dedi.

Onu döven ve sürekli uyuşturucu içiren kocasının evinde harcadığı birkaç aydan sonra Ayşe kaçmaya karar verdi. İki  yıl sonra, yani şimdi bile onun kocasından ayrılması imkansız.

EVLİLİK DEĞİL TECAVÜZ

Ayşe “Bunu evlenmek olarak adlandırmıyorum bu bir tecavüz” diyor. Sana’da Yüksek Mahkemede bir avukat olan Shada Mohammed Nasser de bunun bir evlilik değil tecavüz olduğunu dile getiriyor. Nasser, kadın hakları örgütlerinin, en düşük evlenme yaşının 15’ten 17’ye çıkarılması talebiyle hükümete sunduğu yasanın, İslama uygun olmadığını söyleyen İslamcı Şeriat Komitesi tarafından reddedildiğini belirtti.

Nasser, Yemen’de çocukların erken evlendirilmesiyle ilgili şu an hiç bir projenin olmadığını söylüyor. Yüksek Mahkemede bir hukukçu olan Shada Mohammed Nasser bu tecavüzlerle ilgili olarak: “Mahkemede bir çok çocuk gelinin ayrılma davasına vekalet ettim, fakat itiraf etmeliyim ki bunların bir çoğunu kaybettik. Sadece bir avuç çocuk gelinin boşanma davası başarılı olabildi” dedi. Nasser, en düşük evlenme yaşını 15 olarak gösteren yasanın -evlilik hukuku bir kızın olgunlaşmadan kocasıyla yatmaması gerektiğini söyler- ibaresine rağmen kanunların hayata geçirilmediğinden yakınıyor. Bir kız 9 yaşında da evlendirilmiş olabilir, ama 15 ya da daha büyük olana kadar resmi olarak ayrılma başvurusu yapamaz. Evliliğin yapıldığı hükümet sarayında bunu duysanız da kocanın  ‘eş’ için ödediği para ayrılmanın önünde ciddi bir engel.

SIR GÖRÜNTÜLER

Mahkeme sonuçlarında evliliğin genellikle kocanın hükmünde sürmesi kararı veriliyor. Yargıçlar, akrabalarının ya da tanıdıklarının davalarına torpil yapabiliyorlar. Kadınlar gizli görüntülerini yaymakla tehdit ediliyorlar. Bazı yargıçlar da kadınlarla olan gizli görüntüleri nedeniyle baskı altına alınabiliyor.  

Washington Uluslararası Kadın Araştırmaları Ofisinin açıklamalarına göre Yemen’de kızların yüzde 48’i daha 18 yaşına varmadan evlendiriliyor. Birleşmiş Milletler sözleşmelerine göre bu, reşit olmayan bir yaş olarak sınıflandırılmış.

Sana Üniversitesi Cinsiyet Gelişimi Araştırma ve Çalışma Merkezi tarafından 2007’de yapılmış ama yayınlanmamış bir araştırmaya göre bazı yerlerde 15 yaş altındaki kızların yarısının evlendirildiği görülüyor.

ÇOCUKLAR ÇOCUK SAHİBİ OLUYOR

Yemen Kadın Birliğinden Wafa Ahmad Ali “Kızlar vücutları tamamıyla gelişimini tamamlanmadan, okula gitmek ve diğer çocuklarla oynamak yerine çocuk sahibi olmaya zorlanıyor. En büyük problem Yemenli kız çocukların bugün çocuk evlilikleriyle karşı karşıya kalmasıdır.”  15 olan en düşük evlenme yaşının 17’ye yükseltilmesi için kampanyalar düzenleyen Wafa Ahmet Ali, “Bu erken evlilikler, kız çocuklarının doğal çocukluk çağlarını ve eğitimlerini çalıyor” diyor. İnsan Hakları Bakanı Huda El Ban’ın, Devlet Başkanı Salih’in konuyu ileriye taşımak ve en düşük evlenme yaşını 17’ye çıkarmak amacıyla düzenlenen bir taslağın bu ay parlamentoda tartışılması için ikna edildiğini belirtti. Wafa “Eğer taslak görüşmeleri başarılı olursa Eylülde böyle bir yasa geçebilecektir” diyor.

ŞİDDET DÜNYASI

10 yaşındaki Ayşe kendinden büyük kocasını işaret ederek “Ölmek ona dönmekten çok daha iyidir” diyor. Politikacılar parlamentoda kavga ederlerken, Ayşe gibi küçük kızlar çocuk dünyalarından koparılarak anlamakta zorlandıkları şiddet dünyasına katılıyorlar. Bu dünyadan da yalnız kaçarak kurtulabiliyorlar. Evlenmek için çok küçük olduğunu kabul etmesine rağmen Ayşe’nin babası: “Bunlar bizim geleneklerimiz” diyor. Ayşe’nin bir avukatı olmasına rağmen o kontrolü altında olduğu babası ve kocası arasında para konusunda sağlanacak bir uzlaşmaya kadar ayrılamayacak.

Ayşe’nin istediği şey çok açık. “O’na geri döneceğime ölürüm daha iyi” diyor;  peçesinin arkasındaki gözyaşlarını silerek.
 
El Arabiya’dan çeviren - Soner Barbaros

ÖNCEKİ HABER

Malatya’nın büyükşehir olması kadınların elinde!

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...