400 çift saya 3 çift ayakkabı
Geçtiğimiz yılın Ocak ayında, ücretlerinin yetersizliği ve çalışma koşullarının zorluğu nedeniyle bir hafta iş bırakmıştı saya işçileri. Usta olmanın uzun zaman alması, çırak ve çalışanların çoğunun çocuk ve genç olması da iş bırakmanın nedenlerindendi. Bu sektördeki sigortasızlık ve sendikasızlık
AİLE İŞİ
Saya işçisi Veysi Buşai 24 yaşında. Güneydoğu’dan göçe zorlanan bir ailenin evladı. Yedi çocuğun dördüncüsü... Çukurova’ya 25 sene önce gelmişler, babası hamallık yaparak yetiştirmiş çocuklarını. Buşai, ilkokulu tamamlayamadan bırakmış okulu. 7 yaşından beri sayacılık yaptığını söylüyor. Günde 14 saat çalışan Buşai’nin sadece pazarları boş.
Diğer kardeşlerinin de ayakkabıcılık sektöründe temizlikçi, kalıpçı, sayacı, prezeci olduğunu belirtiyor. Bir kardeşi de bu işlerden ayrılıp, kıraathanecilik yapıyor şimdi. Aylık 1000 TL kazanan Buşai’nin yıl içerisinde 9 ay çalıştıklarını göz önünde bulundurursak aylığı asgari ücretin altında oluyor.
PARÇA BAŞI SÖMÜRÜ
Parça başına çalıştığı için daha fazla saya çıkarabilmek adına günlük 14 saat çalışıyor. Boş olduğu aylar boyacılık işi yapıyor. Haftada 400 çift saya ürettiğini ve bunların yurtdışına gönderildiğini söylüyor. Buna karşın kazandığı parayla yalnız 3 çift ayakkabı alabiliyor. Masrafları çıkarttığında cebinde 280 TL civarında para kalıyor.
Sigortasını dışarıdan yatıran arkadaşlarının olduğunu belirten Buşai, kendisinin de sigortasız olduğunu ifade ediyor. Tek izin günü olan Pazarları akrabalarını ziyaret ediyor, halı saha maçına gidiyor ve evde uzanarak dinleniyor.
BAYRAMDA DA BORÇLANIYORUZ!
Yaklaşan bayramı hatırlattığımızda yine borçlanacağını düşünüyor. Mecburen bayramlık, kolonya, şeker masrafı olacağından dem vuruyor. Bayramın kendileri için tatil ve dinlenme zamanı olduğunu belirten Buşai, “Atölyemde saya üretiyorum ama bayramda parayla ayakkabı alıyorum.” diyor, gülerek..
Nişanlı olduğunu ve bayramdan sonra düğününün olacağını anlatıyor. Borca gireceğini biliyor, ailesinin bir yuva kurması için ona destek olacak olmasına güveniyor. Askerliğini yapan gençlerin çoğu evlenmiş. Bunu hayata erken atılmalarına bağlıyor. Sıcaklarda Seyhan Gölü’ne ve DSİ sulama kanallarına girdiklerini ifade eden Buşai, ömrü boyunca bir gün Mersin Kızkalesi’nde deniz sefası yapabiliyor. Memleketi Mardin’e gidememekten yakınıyor. Kendisi hakkında oluşturulacak bir portre için bu kadar söz yeterli diyor...
‘Boş tencere’ iktidarın neresinde?
Tehlike nedir?
Yeni anayasa tartışmaları, AKP’ye can suyu olur mu?
Erdoğan'ın Irak ziyaretinin 3 sebebi ve değişim rüzgarı!
Özgürlükçü Anayasa
1 Mayıs ve sonrası
Galatasaray kaparak, Fenerbahçe kaptırmayarak…
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
