2 Ağustos 2013 22:04

Sömürüde de birinci

Arzu Erkan

İstanbul Sanayi Odası geçtiğimiz günlerde Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2012 Raporu’nu açıkladı. İSO’nun açıkladığı rapora göre Ford Otosan bu yılda, 2012 yılında gerçekleştirdiği üretimden net satış ve ihracata göre listenin ikinci sırasındaki yerini aldı. Aynı zamanda kırılması zor olan bir rekora da imza atan Ford Otosan otomotiv sektöründe 11 yıldır üst üste ihracat şampiyonu olma unvanını da taşıyor. Liderlik yarışında ipi hep önde göğüsleyen Ford Otosan’ın rakiplerine fark atmak için ‘maliyetleri azaltma’ yönünde bir politika izlediğini belirten Ford Otosan işçilerine göreyse bu politikanın kaybedeni hep kendileri. Maliyetleri azaltma politikasının işçi için düşük ücret, artan tempo, daha az işçi ile daha çok iş yapmak anlamına geldiğini ifade eden işçiler yıllardır bu büyümeden pay alma taleplerininse şirket yönetimi tarafından görmezden gelindiğini kaydediyorlar. 31 Mayıs tarihinde sendikaları Türk Metal’le MESS arasında imzalanan sözleşmenin ardından şirket yönetiminin ‘çok iyi zam’ aldıkları gerekçesi ile yılda dört kez verilen alışveriş çeklerini kaldırdığını ifade eden Ford Otosan işçileri yaşananlara ses çıkarmadığı için sendikaları Türk Metal’e de tepkili.

ÇOK İYİ ZAM 160 LİRA MI?

Fabrikanın Türkiye’nin en büyük ikinci büyük kuruluşu olarak ilan edilmesinin ardından çok değil geçtiğimiz 31 Temmuz günü Fabrika Genel Müdürü Haydar Yenigün’ün gündüz vardiyasında çalışan işçilerle açık kapı toplantısında bir araya geldiğini belirten 10 yıllık bir Ford Otosan işçisi toplantının işçiler için tam bir hayal kırıklığı olduğunu ifade ediyor. Haydar Yenigün’ün yılda dört kez verilen 200 liralık alış veriş çekleri ile ilgili bir soruya ‘Çok iyi zam aldınız artık çek verilmeyecek’ diyerek yanıt verdiğini aktaran işçi “Haydar Bey dedi ki ‘Eskiden Ford’la sektördeki diğer fabrikalar arasında ücret farkı vardı. Aldığınız bu zamla bu fark kapatıldı. O nedenle Holding kararı gereği çek vermeyeceğiz’. Şimdi soruyorum kendisine benim maaşım zamdan önce 1240 liraydı zamla 1400 liraya çıktı. Topu topu 160 lira zam aldım, bu mu iyi zam” diye konuştu.

SADAKA GİBİ

Alışveriş çeklerinin kaldırılmasının ardından ramazan ayında işçilere 100 liralık para puan yatırıldığını söyleyen Ford Otosan işçisi “Biz sözleşmenin dışında yılda dört kez 200 liralık alış veriş çeki alıyorduk. Hem sendika hem de işveren sanki lütuf yapmışlar gibi anlatıyorlardı bu durumu. 100 liralık para puanı duyunca herkes tepki gösterdi işyeri temsilcileri ve şube yöneticilerine, ‘Böyle şey mi olur alay eder gibi geri verelim bunu tepkimizi ortaya koyalım’ diyen arkadaşlar oldu. Ama sendikacılar bu durumu öyle bir anlatıyorlar ki sanki 100 lira almışlar da zafer kazanmışlar. Biz onların sadaka gibi verdiklerini değil hakkımız olanı istiyoruz” diyor.

TAM TASARRUF!

Fabrika Genel Müdürü Haydar Yengün’ün yılbaşı için işçilere ‘Bir sürprizimiz olabilir’ dediğini ve bu sürprizin de toplantıda bir işçi tarafından sorulduğunu anlatan 9 yıllık başka bir Ford Otosan işçisi “Haydar Bey pişkin pişkin ‘Onu unutun’ dedi bizlere. Sadece bu da değil artık her şeyden kısıyor fabrika tam tasarruftalar. Eskiden bahar aylarında bahar şenlikleri, konserler, piknikler olurdu. Konserlerde araba çekilişleri bile yapılırdı. Artık bunlar yapılmıyor. Bu ramazanda iftara katılacakların sayısını bile düşürmüşler. Rekor üstüne rekor kırıyorlar ama işçiye gelince ceplerinde akrep var” şeklinde konuşuyor.

TEMSİLCİNİN KÜFRETTİĞİ İŞÇİ DAVACI OLDU

Alışveriş çeklerinin sözleşmede ‘İyi zam alındığı’ gerekçesi ile kaldırılmasına işçilerin son derece tepkili olduklarını ve bu tepkilerini de işyeri temsilcileri, şube yöneticileri ve delegelerine aktardıklarını anlatan 10 yıllık Ford Otosan işçisi şunları söyledi:
“Herkesin söylediği şey ‘bu çekleri geri verelim tepkimizi ortaya koyalım’ oldu. Sözleşme dönemi o kadar eylem yapıldı fabrikada sonuçta ortada bir hakkımızın elimizden alınması söz konusu. Ama sendikacılar bu tepkileri yatıştırmak için daha çok işçileri ikna etmeye çalıştılar. İkna edemedikleri noktada da susturmaya. Hatta kimi arkadaşlarımız işyeri temsilcileri ile ciddi tartışmalar yaşadılar. Sadece tepki gösterdiği için hakarete, küfre maruz kalan arkadaşlarımız oldu. Hatta onlardan biri kendisine hakaret eden temsilciler hakkında cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bile bulundu. Bu fabrikanın tarihinde bir ilk ve bu temsilciler gidip karakola ifade vermek zorunda kaldılar. Bu temsilciler sendika tarafından atanan insanlar, işçi seçmedi bunları ve aslına bakarsan ben onların sendikanın aldığı hiçbir kararda zerre kadar etkileri olduğunu düşünmüyorum. Onların görevi sendikanın pisliğini temizlemek. Bunu yapmak için de baskı ve susturma gibi yöntemlere başvuruyorlar ama anlamaları lazım artık işçi koyun değil.”

MESAİYE GELMEYENE SARI KART

Sözleşmenin imzalanmasının ardından fabrikadaki iş temposunun arttığını, fazla mesailere kalmanın zorunlu tutulduğunu kaydeden 5 yıllık başka bir Ford Otosan işçisi “Hatlarda eksik elemanla çalışıyoruz. O nedenle de iş yükümüz artıyor. Artık her pazar günü fazla mesai var ve gelmeyi de zorunlu tutuyorlar gelmeyince de ‘sarı kart’ veriyorlar sana. Aman göze batmayayım diye geliyorsun ama biz de insanız, bizim de bir ailemiz, eşimiz dostumuz var. İş zaten ağır bu tempoya dayanabilmemiz için bir gün de olsa dinlenmemiz lazım” diye konuşuyor. (Kocaeli/EVRENSEL)

Evrensel'i Takip Et