Eşit olmadan kardeş olunmaz

Rapora göre heyet, Malatya, Elazığ, Hakkari, Van, Tunceli, Erzincan, Bingöl, Bitlis, Muş, Iğdır, Kars, Ardahan, Ağrı, Erzurum ile birlikte 14 il, Yüksekova, Tatvan, Doğubeyazıt, Mutki, Güroymak ile birlikte 5 ilçe ve Altınova, Hasköy, Digor, Dağpınar, Susuz beldeleriyle birlikte toplam 24 yerleşim biriminde çalışma yürüttü. Başkanlığını Can Paker’in yaptığı ve Sibel Eraslan, Ayhan Ogan, Mahmut Arslan, Abdurrahman Dilipak, İzzettin Doğan, Abdurrahman Kurt, Zübeyde Teker ve Mehmet Uçum’un yer aldığı heyetin 171 ayrı yerde 29 bin 546 kişiyle görüşmeler yaptığı belirtildi. Bu görüşmelerde 2 bin 10 kişi söz alarak, 159 kişi ve kurum hazırlık yaparak yazılı, 860 kişi de toplantılar sırasında yazılı görüş bildirdi.

SÜRECE DAİR ÖNERİ VE TALEPLER

Raporda sürece ilişkin öneri ve talepler 6 başlık halinde toplandı. Bu talepler şöyle sıralandı:

1- SOSYAL PSİKOLOJİYE İLİŞKİN ÖNERİ VE TALEPLER

* Batıdakiler ön yargılardan kurtulmalı
*  Sürece zarar veren dilin (terör örgütü, bebek katili vb.) bırakılması
*  1937 ve 1938 Dersim soykırımlarının kınanması
*  Bu ülke artık tek din, tek dil gibi söylemleri kaldırmıyor
*  Devlet hem Kürt halkından hem de (Yanlış ve eksik bilgilendirdiği için) Türk halkından özür dilemeli
*  CHP ve MHP olumsuz tavrını bırakmalı.

2-SİYASİ ÖNERİLER VE TALEPLER

A- HUKUK DÜZLEMİNDE

*  Yeni anayasa
*  Ana dilinde eğitim
*  Seçim barajının kaldırılması
*  Siyasi partiler kanununun değiştirilmesi
*  Yerel yönetimlere daha fazla yetki verilmesi
*  TMK’nin kaldırılması
*  Siyasi genel af
*  Öcalan’ın serbest bırakılması
*  Diyanet yeniden yapılandırılmalıdır
*  Cemevleri ibadethane statüsünde yasal zeminde ifadesini bulmalıdır.

B- YÜRÜTME/İDARE VE GÜVENLİK DÜZLEMİNDE

*  Sadece PKK ve silahlı güçler muhatap alınmamalı. Bölge halkı topyekün muhatap alınmalı.
*  Karakol ve kalekol yapımlarının durdurulması
*  Koruculuğun kaldırılması
*  Yer isimlerinin iadesi (Dersim, Gever, Çolemerik, Elaziz)
*  Tunceli’de şehri BBG evi gibi gözetleyen kameraların kaldırılması
*  Tunceli’de baraj yapımlarının durdurulması
*  Seyyid Rıza’nın mezarının gösterilmesi
*  Başörtüsü sorunu halledilmeli.
*  Öcalan serbest bırakılmasa bile barışı yönetmesi sağlanmalı. Hiç olmazsa şartları iyileştirilmeli.

C- YARGISAL SÜREÇLERE İLİŞKİN BEKLENTİLER

* Ergenekon operasyonlarının Fırat’ın doğusuna da taşınması
*  Roboskî olayının çözülmesi
*  Uludere Katliamı’ndan dolayı özür dilenmeli ve failleri cezalandırılmalı.
*  Toplu mezarların ortaya çıkarılması
*  Hasta tutukluların serbest bırakılması ve tedavilerinin yapılması

3- İKTİSADİ SÜRECE İLİŞKİN ÖNERİ VE TALEPLER

*  Yayla yasaklarının kaldırılması
*  Sınır ticaretinin açılması
*  Yargı paketleri yanında ekonomik paketler de olmalı.
*  Bölgenin hayvancılık, tarım (Özellikle bazı bölgelerde organik tarım), arıcılık potansiyeli harekete geçirilmeli.
*  Eğitim sistemi baştan aşağı yenilenmeli. Sıkıntıların temelinde eğitim sistemi var.
*  Medyanın kullandığı dili değiştirmesi, süreci destekleyen bir dil kullanılması
*  Eğitim programlarının bölgeye göre yeniden yapılandırılması
* Sürece zarar veren dizilerin kaldırılması
*  Irkçı, şoven ifadelerin dağlardan ve tabelalardan kaldırılması
*  Andımızın kaldırılması
*  Demokrasi üniversitelerde de olmalı. Üniversitelerden siyasi baskılar kaldırılmalı. Özgür bilim ve sanat olmalı. Hocalar ayrımcılık yaparak Kürt öğrencilerin kulüp danışmanlığını kabul etmiyor.
*  Akil insanlar heyeti genişletilmeli ve kalıcı olmalı.

4- SOSYAL ADALET TALEPLERİ

* İşsizlik çözülmeli
* Sendikal örgütlenmenin önündeki engeller kaldırılmalı
* Gelir güvencesi için sosyal politikalar geliştirilmeli
* Bölgeye yönelik teşvikler artırılmalı.

SÜRECE DAİR ENDİŞELER

Raporda görüşmelerde sürece ilişkin öne sürülen endişeler de paylaşıldı. Endişeler ‘Güvence’ ve ‘Yöntem’ başlığı altında anlatıldı.

1- Güvence çerçevesindeki endişeler;

* Yine kandırılacak mıyız?
* 8 defa yaşanan bu süreç 9. defa akamete uğrayacak mı?
* Hükümet samimi değil.
* Önümüzde seçimler var ve Suriye politikasından dolayı konjonktürel olarak barış istiyorlar.
* Birileri bu ülkenin sahibi birileri de misafir değil.
* Operasyonlar durdurulmadı, yeni korucular alınıyor, yeni çete örgütler kuruluyor, karakollar inşa ediliyor.
* Akrabalarımın kanını helal edebilirim ama boşa gitmemeli
* Akil insanlar terör ifadesini kullanabiliyor. Bu tarafsızlığı zedeler.
* Türk devlet aklı ve vicdanına güvenemiyoruz. Bize bu konuda nasıl bir garanti verilecek?
* Doğduğumdan beri hep kardeş olduğumuzu söylediler. Oysa bunu göremedik. Dolayısıyla ben artık kardeşlik değil hukuk zemininde eşitlik istiyorum.
* Türk Kürt kardeşliği de eşitliği doğurmayabilir. Birebir eşitlik olmadan kardeşlik söylemi de doğru olmaz.
* Barış ama hangi barış? Rencide eden bir barış olmaz.
* Gerilla anneleri yavrularına kavuşabilecek mi?
* Öcalan’ın ve PKK’nın muhatap alınması doğru mu?
* Bölünme kaygısı. Kürtlere bağımsızlık mı veriliyor?
* Özerk bir yönetim kurulacak mı?
* Kürtlerle oluyor da Alevilerle niçin olmuyor?
* Sınır dışına çıkanlar, Suriye’de Kürt Bölgesi kurulması için mi savaşacak?

HALK, DEVLETİ DEĞİL TOPLUMU ESAS ALAN BİR YAKLAŞIM İSTİYOR

Akil İnsanlar Heyeti Doğu Anadolu heyetinin Başbakan Erdoğan’a sunduğu raporun sonuç bölümünde ise değerlendirme ve tespitlere yer verildi.

Bu değerlendirmeler şu şekilde dile getirildi: “Problem, devleti ve güvenliği esas alan bir yaklaşımdan kaynaklanmaktadır ve ülkemiz insanı artık bu anlayış yerine toplumu ve özgürlükleri esas alan bir yaklaşıma ihtiyaç duymaktadır.(...) Bu sebeple başlatılan çözüm süreci son derece önemli. (HABER MERKEZİ)