Mezopotamya Kadın Gazeteciler Derneği (MKG), Haziran Ayı Kadın Gazetecilere Yönelik Hak İhlali raporunu açıkladı. Haziran ayında da kadın gazetecilerin ifade ve basın özgürlüğü alanında karşı karşıya kaldığı çok boyutlu hak ihlallerinin sürdüğüne dikkat çekildi. Raporun değerlendirme kısmında gazetecilik faaliyetlerinin kriminalize edilerek baskı altına alındığı kaydedildi.

Gazeteci Zeynep Durgut’a tehdit 

Ay boyunca gazetecilerin gözaltına alınması, tutuklanması, evlerine baskınlar düzenlendiği hatırlatılan raporda, “Bu ayın dikkat çekici vakalarından biri, Mezopotamya Ajansı muhabiri Zeynep Durgut’un yaptığı bir dosya haber nedeniyle tehdit edilmesidir. Zeynep Durgut, 2013 yılında işlenen ve yıllar sonra haberleştirdiği bir suç dosyası sebebiyle haberinde ismi geçen kişiler tarafından tehdit edilmiş, bu durum gazetecilerin haber yapma hakkını kullanırken karşılaştığı güvenlik risklerini bir kez daha ortaya koymuştur. Gazetecilere dönük tehdit ve baskıların artması, mesleklerini güvenle icra etmelerini engellemekte ve kamuoyunun haber alma hakkını doğrudan etkilemektedir” denildi.

“Yargı gazeteciliği baskı aracı olarak kullanıyor”

Raporda, şu ifadelere yer verildi: “Düşünce ve ifade özgürlüğü alanındaki ihlallerde, Gazeteciler hakkında açılan davalar, verilen hapis cezaları ve süregelen yargılamalar, yargının gazetecilik faaliyetini baskı aracı olarak kullanma eğiliminin sürdüğünü ortaya koymaktadır. Basın özgürlüğü kapsamında değerlendirilmesi gereken haberlerin ve sosyal medya paylaşımlarının suç unsuru sayılarak yargı konusu haline getirilmesi, ifade özgürlüğünün sistematik biçimde ihlal edildiğine işaret etmektedir.

Güvencesiz çalışma

Ekonomik ve sosyal haklar açısından bakıldığında, VOA Kürtçe’de çalışan gazetecilerin işten çıkarılması, sektördeki güvencesiz çalışmanın gazeteciler üzerindeki etkisini bir kez daha göstermektedir. Öte yandan, dijital medya mecralarına yönelik erişim engeli olmaması, internet haberciliğinde kısmi bir alanın hâlâ korunabildiğini göstermektedir. MKG olarak, raporda yer verilen verilerin ‘en azı ifade ettiği’ vurgusu, görünmeyen ihlallerin boyutunu da hatırlatmakta ve gazetecilerin güvenlik, ifade özgürlüğü ve çalışma hakkı başta olmak üzere temel haklarının koruma altına alınması gerekliliğini ortaya koymaktadır.  

“Mücadeleye çağırıyoruz”

Gazetecilerin haber yapma hakkına dönük engellemelerin sona ermesi, cezasızlık politikasının son bulması, hak ihlallerinin şeffaf biçimde soruşturulması ve gazetecilik faaliyetlerinin suç olmaktan çıkarılması demokratik bir toplumun asgari gereklilikleri arasındadır. Gazetecilerin haber takibinde maruz kaldığı fiziksel müdahale ve tehdidin yanında, tutuklama ve yargılama yoluyla sindirme politikalarının devam ettiği görülmektedir. Basın ve ifade özgürlüğüne yönelik ihlallerin son bulması, gazetecilerin haklarının korunması ve cezasızlık politikasına karşı etkin bir mücadele yürütülmesi için tüm kurumlara ve topluma çağrımızı yineliyoruz.”

İhlaller

Raporda yer alan ihlaller şöyle: “2 gazeteci ve bir yayın organı saldırıya uğradı. 3 gazetecinin evi basıldı, 7 gazeteci gözaltına alındı. 2 gazeteci tutuklandı. 2 gazeteci kötü muameleye maruz kaldı, 3 gazeteci tehdit edildi. 2 gazetecinin haber takibi engellendi. 2 gazeteci hakkında soruşturma açıldı, 1 gazeteciye 2 yıl 1 ay hapis cezası verildi, 11 gazeteci hakkında açılan 10 dava sürüyor. 7 gazeteci cezaevinde tutulmaktadır. 1gazetecinin işine son verildi, 1 gazetecinin basın kartı iptal edildi.”

(MA)