İstanbul – Elektrik iletim hatlarından kaynaklı yangınlar yeniden Türkiye gündemine girdi. Sorumlu şirketlerin bakım ve onarım işlemlerini yapmaması sonucu, binlerce hektar orman alanı yanıyor. Elektrik Mühendisleri Odası Genel Başkanı Mahir Ulutaş, elektrik dağıtımının özelleştirilmesiyle tedbirlerin esnekleşmesine, bakımların ve denetimlerin düzenli yapılmamasına dikkat çekiyor. Elektrik iletim hatlarından kaynaklı yangınların önlenmesi açısından alınması gereken önlemler ise son derece basit.

Elektrik tellerinin bağlandığı direkler, gerilim seviyesine göre alçaktan yükseğe doğru ahşap, beton ve çelik olmak üzere farklı malzemelerden üretiliyor. Bu malzemeler polimer, plastik gibi yalıtım malzemeleriyle destekleniyor. Geçen akımın yangınlara sebebiyet vermemesi için ilk olarak ekipmanların (özellikle trafoların) bakımlarının düzenli olarak yerine getirilmesi, yalıtım malzemelerinin düzenli kontrolü ve iletkenlerin düzenli temizliğinin yapılması gerekiyor. Trafoların sebep olduğu yangınlar en ciddi seviye olan F tipi yangın seviyelerine kadar ulaşabiliyor. 2001’de yağlı trafodan vazgeçilmesi zorunluluğu getirilmiş olmasına rağmen halen yağlı trafolar bulunuyor.

Elektrik panoları, kablolar ve alternatörler gibi ekipmanlar ise özellikle motorların yorulması ve aşırı kullanımı sebebiyle yangınlara neden oluyorlar. Ekipmanlara yönelik uygulanan ‘tasarruf tedbirleri’ yangına doğrudan sebebiyet verebiliyor. Ekipmanlar kadar elektrik sisteminin bulunduğu bölgelerde ya da binalardaki değişimlerin de dikkate alınması ve yapılacak değişimin elektrik sistemine uyumunun kontrolleri önemli.

‘Nakil hattı etrafı ormansızlaştırılmalı’

Orman yangınlarına karşı alınabilecek önlemler için EMO Genel Başkanı Mahir Ulutaş şöyle konuştu: “Orman bölge müdürlükleri ile koordineli bir şekilde enerji nakil hattının, havai hattının geçtiği güzergah boyunca kontrollü bir temizlik yapılması lazım. O hattın içerisinde dalların bu hatta sarkmasını engelleyecek ormansızlaştırmanın yapılması lazım. İçerideki çalı çırpının temizlenmesi, ormanın enerji hattının geçtiği bölgelerdeki kısmının budanması gerekiyor ki olası bir ark ve kıvılcımda bu, ormana sirayet etmesin. Artık günümüz teknolojisi drone teknolojisiyle, yapay zeka uygulamalarıyla hattın bağlantı noktalarını kontrol etmeyi mümkün kılıyor. Bunlar enerji dağıtım işini yapan özel şirketlerin bütçeleri için çok büyük yatırımlar değil.”

Bir başka konu ise elektrik dağıtım şirketlerinin kontrollerde ucuz iş gücü talebiyle deneyimli kişileri ekip halinde çalıştırmak yerine yeni mezun gençleri düşük ücretlere çalıştırması. Ulutaş bu konuya da dikkat çekerek “Elektrik dağıtım işi özelleşmeden önce kamu eliyle bu iş yapılıyorken bakımlar yapılırdı çünkü hatları gezip kontrol eden teknik personel vardı. Ancak özelleştirmelerle beraber hem teknik personel sayısı azaldı hem de kısa süreli kâr hırsı ile yeni mezun, deneyimi olmayan, sürekli sirkülasyonla iş değiştiren genç meslektaşlarımız ve teknisyenler istihdam ediliyor” dedi.

SATRANÇ

İster bilgisayara isterse rakiplere karşı oyna...

Reklam