Trump saldırdı, ABD tartışıyor: İran’a saldırı anayasaya aykırı mı?
ABD’de muhalefetteki Demokrat Partililer Trump’ın Kongre onayı almadan İran’a saldırmasını “anayasaya aykırı” olarak nitelendirdi. Cumhuriyetçiler ise beklendiği üzere saldırıya destek verdi.

Fotoğraf: Beyaz Saray
Elif Görgü
ABD Başkanı Donald Trump, İran’a saldırı kararını “tarihi bir an” olarak sunarken ABD’li siyasetçilerin önemli bir kısmı aynı fikirde değil.
Cumhuriyetçi Partinin önde gelen isimleri Trump’ın arkasında saf tutarken partisi içinden aykırı sesler de çıktı. Demokrat Partililer ise İran’a saldırının ABD’yi Ortadoğu’da daha geniş bir savaşa sürükleyebileceğini ve hatta “anayasaya aykırı” olduğunu belirterek tepki gösterdiler.
"Çok büyük bir kumar"
Demokrat Partili Temsilciler Meclisi Üyesi Ro Khanna ve Cumhuriyetçi Parti’den Temsilciler Meclisi Üyesi Thomas Massie’nin benzer açıklamalar yapması da dikkat çekti. Khanna ve Massie, CBS televizyonuna yaptıkları açıklamada, Kongrenin askeri harekat öncesinde bilgilendirilmediğini ve bunun anayasaya aykırı olduğunu söylediler. İkili, geçen hafta İran ve İsrail arasındaki çatışmaya ABD’nin müdahil olmasını engellemek için bir karar tasarısı sunmuştu.
Temsilciler Meclisi İstihbarat Komitesinin kıdemli üyesi, Demokrat Partili Jim Himes, İran’a saldırı kararı almasının, ABD’yi Orta Doğu’da başka bir uzun süreli çatışmaya sürükleyebilecek “en kötü senaryo”ya yol açabileceği uyarısında bulundu. ABC’ye konuşan Himes, İran’a saldırının, ülkeyi Irak, Afganistan ve Libya’daki önceki ABD askeri operasyonlarına benzer bir yurtdışı çatışmaya sürükleyebilecek “büyük, çok büyük bir kumar” olduğunu söyledi.
New York’tan Demokrat Partili Temsilciler Meclisi Üyesi ve azınlık lideri Hakeem Jeffries ise yaptığı açıklamada, “Başkan Trump, niyetleri konusunda ülkeyi yanılttı, askeri güç kullanımı için Kongrenin onayını almadı ve Amerika’yı Ortadoğu’da potansiyel olarak felaketle sonuçlanabilecek bir savaşa sürükleme riskini aldı” dedi.
"Açıkça azil gerekçesi"
Yine New York'tan Demokrat Temsilciler Meclisi Üyesi Alexandria Ocasio-Cortez, Trump'ın hamlesinin “kesinlikle ve açıkça azil gerekçesi” olduğunu söyleyerek ekledi: “Başkanın izinsiz olarak İran'ı bombalamaya yönelik felaket kararı, Anayasa ve Kongrenin savaş yetkilerini ciddi şekilde ihlal ediyor. Bizi nesiller boyu sürükleyebilecek bir savaşı başlatma riskini dürtüsel olarak aldı.
Colorado'dan Demokrat Parti Temsilciler Meclisi Üyesi Diana DeGette de yaptığı açıklamada, Trump’ın “egemen bir ülkeyi bombalamak için nedenlerini açıklamak ve bu saldırılar için izin almak üzere Kongreye gelmediğini” söyledi: “Bu pervasız eylemler, Amerikan askerlerinin ve Amerikan vatandaşlarının hayatını tehlikeye atacaktır.”
Cumhuriyetçilerden destek
Kongredeki önde gelen Cumhuriyetçiler, Meclis Başkanı Mike Johnson ve Güney Dakota Senatörü John Thune, ayrı ayrı yaptıkları açıklamalarda, askeri operasyonu överek, bunun İran’ın nükleer silah geliştirme emellerine karşı gerekli bir önlem olduğunu söylediler.
Oklahoma Cumhuriyetçi Senatörü Markwayne Mullin, sosyal medyada “ABD’nin müdahalesinden endişe duyanlara: Bu aslında ‘sonsuz bir savaş’ değil, bir savaşın sonu” dedi. Silahlı Kuvvetler Komitesi’nin Cumhuriyetçi başkanı Senatör Roger Wicker, Trump’ın İran’a saldırı kararını “bilinçli” ve “doğru” olarak nitelendirdi.
Öte yandan Demokrat Partililerin içinde de Trump’a destek verenler vardı. Pennsylvania Senatörü John Fetterman, hemen destek açıklamasında bulunan az sayıdaki Demokratlardan biriydi. Sosyal medyada, askeri harekatın “doğru bir adım” olduğunu yazdı. Fetterman, “İran, dünyanın önde gelen terör destekçisidir ve nükleer kapasiteye sahip olamaz” diye ekledi.
"Tarihin tekerrür etmesine izin veremeyiz"
İran’a saldırı, ABD siyasetinin iki ana akımının dışında da geniş yankı buldu. Bağımsız Senatör Bernie Sanders X hesabından yaptığı paylaşımda, “Amerikan halkı Vietnam konusunda yalanlarla kandırıldı ve bu trajik sonuçlar doğurdu. Amerikan halkına Irak konusunda yalan söylendi ve bu trajik sonuçlar doğurdu” diye hatırlatarak, “Amerikan halkına bugün yine yalan söyleniyor. Tarihin tekerrür etmesine izin veremeyiz” ifadelerini kullandı. Oklahoma eyaletinin Tulsa kentinde vatandaşlara yaptığı konuşmada da, Trump'ın eylemlerini “ağır bir şekilde anayasaya aykırı” olarak nitelendiren Sanders, “Bu ülkeyi savaşa sokabilecek tek kurum ABD Kongresidir. Başkanın böyle bir hakkı yoktur” dedi.
Demokrat Sosyalistler (DSA) X hesaplarından yaptıkları paylaşımda, “Trump’ın bizi Ortadoğu’da bir başka savaşa sürüklemesini sessizce izlemeyi reddediyoruz, bu sefer İsrail’i soykırım misyonunda takip ediyor. İran'la savaş hayır! Özgür Filistin!” ifadelerini kullandılar.
Benzer bir tepki Yeşil Partiden de geldi. Partinin X hesabından, “Yeşil Parti, ‘şimdi barış zamanı’ dedikten sonra İran’ı bombalamaya karar veren Trump’ı şiddetle kınıyor. Bu, ‘güvenlik ve emniyet’ meselesi değil, Netanyahu’nun teşvik ettiği ABD’nin dünya hakimiyeti arayışıdır” açıklaması yaptı.
Evrensel'i Takip Et