Ziraat’in kredisi deniz, Demirören yiye yiye bitiremez

Zeliha Irmak
[email protected]

---

İstanbul – Ziraat Bankası 2024 yılında, aldıkları tarım destek kredisini ödeyemeyen çiftçilerin arazilerini ihaleyle satışa çıkardı. Üretici köylünün geçim kaynağı toprağa göz diken Ziraat Bankası olunca akla ilk gelen sermayedar Demirören oluyor.

Yıl 2017… Kanun hükmünde kararname ile Ziraat Bankası Varlık Fonuna devredildi.

2018 aylardan mart. Doğan Medya Grubu Demirören’e satıldı. Demirören, şirketleri toplam 916 milyon dolara satın aldı, neredeyse ödemenin tamamını Ziraat Bankasından çektiği krediyle yaptı.

Sayıştay raporuna göre kredi, 700 milyon dolar şirket satın alma proje kredisi ve 100 milyon dolar da işletme kredisi olarak toplam 800 milyon dolardı. Kredi, 2 yıl anapara ödemesiz toplam 10 yıl vadeli olarak verildi.

Tüm bu “yüksek meblağlı” krediler şirketin zarar ettiği raporlanmasına rağmen verildi. Şirketin 2018 yılını 3.1 milyar TL’lik dönem net zararıyla kapattığı ortadaydı.

Yıl 2020’ye geldiğinde şirket öz kaynaklarını tamamen yitirmişti. Raporlarda şu bilgiler yer alıyordu: “2020 yılının 1.6 milyar TL net satış hasılatına rağmen 2.5 milyar TL net zarar ile kapatıldığı, birikmiş zararların etkisiyle öz kaynakların tamamen yitirilerek 9.7 milyar TL tutarındaki zararın yabancı kaynaklara sirayet ettiği görülmüştür.”

Yıl 2021. Demirören Holdingin Ziraat Bankası dahil yapılandırmaya çalıştığı kredi borçlarının 2 milyar dolara çıktığı Reuters haberinde yer aldı.

Yıl 2022. Demirören 2022’de Göktürk Kemer Country’deki arazisini ve Bağcılar’daki medya binasını kredi borcuna karşılık Ziraat Gayrimenkul Yatırım Ortaklığına devretti. Golf sahası olarak kullanılan arazinin, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı eliyle imara açılmadan önce Ziraat Bankasından çekilen kredi karşılığı ipotek ettirildiği ortaya çıktı.

Sayıştayın TBMM’ye sunduğu 2023 raporunda ise Demirören Holdingin borcunun, ödeme yapılmaması nedeniyle iki kez yapılandırıldığı anlaşıldı. Son yapılandırmada ise faiz indirimi uygulandığı ve 895 milyon dolarlık borcun 14 yıl vadeye yayıldığı anımsatıldı.

Raporda, kredilerin kullanılmasının üzerinden 1.5 yıl dahi geçmeden borcun yapılandırılmasına ilişkin karar alınarak yüzde 6.5 olan kredi faizinin yüzde 6’ya düşürüldüğü, 11 Kasım 2019’da yapılandırma yapıldığı, hiçbir tahsilat sağlanamaması üzerine sadece 14 ay sonra tekrar yapılandırılma kararı verildiği kaydedildi. Bu kez de yüzde 6 olan kredi faizinin yüzde 4’e düşürülerek 21 Nisan 2022’de borcun yeniden yapılandırıldığı ancak borca karşılık gösterilen teminatların nakde çevrilmesi dışında tahsilat sağlanamadığı, ödeme yapılmadığı aktarıldı.

Aynı Sayıştay raporunda, Demirören’in Ziraat Bankasına olan borcunun 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla 30 milyar 208 milyon 551 bin 524 TL olduğunun altı çizildi.

Bu borçlarla ilgili Ziraat Bankasına TBMM de dahil pek çok kez sorular soruldu, kamuoyunun aydınlatılması talep edildi. Fakat gelen yanıt “Bankacılık Kanunu’nun ‘sırların saklanması’ başlıklı 73. maddesi kapsamında ticari sır, banka sırrı ve müşteri sırrı olarak mütalaa edildiğinden paylaşılması mümkün bulunmamaktadır” oldu.

Bu arada Demirören’le ilgili küçük bir hatırlatma, sadece Ziraat Bankası değil, mart 2023’te Emirates NBD Bank’ın sahibi olduğu Denizbank, borç karşılığında Demirören AVM’yi devralmıştı. (Evrensel)