CHP'li Sarıbal: “Saray iktidarının şurası çiftçiyi şirketlerin kölesi yapmayı amaçlıyor”

Zeliha Irmak
[email protected]

---

CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, 28-30 Nisan 2025 tarihleri arasında düzenlenen 4. Tarım Orman Şurası’na ilişkin açıklamada bulundu. Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından 14 Mayıs’ta açıklanan 86 maddelik sonuç bildirgesinin, çiftçinin yaşadığı temel sorunlara hiçbir somut çözüm sunmadığını ifade eden Sarıbal, “Bu kararlar kağıt üstünde kalmaya mahkum. Saray iktidarının şurası çiftçiyi şirketlerin kölesi yapmayı amaçlıyor” dedi.

Tarım Şurası’nın hedefleri arasında tarım ve hayvancılığın geliştirilmesi, sorunların çözümü ve stratejik kararların alınması olduğu belirtilse de Sarıbal’a göre önceki şuraların sonuçları ortada. 2. Şura’nın 2004’te yapıldığını, 3. Şura’nın ise 15 yıl sonra, 2019’da toplandığını hatırlatan Sarıbal, “Tarım Şurası'nı bu kadar önemseyen bir iktidar, neden 15 yıl boyunca sesini çıkarmadı?​” diye sordu.

“Çiftçiyi kendi tarlasında işçi yapma modelini dayattılar”

3. Şura’da hazırlanan “Tarımsal Yapı ve Dönüşüm” raporunu hatırlatan Sarıbal, raporda “çiftçiyi köylülükten kurtarıp işletme sahibi yapma” hedefinin aslında tarımda şirketleşmenin önünü açmak olduğunu vurguladı, “Çiftçiyi kendi tarlasında işçi yapma modelini dayattılar. Sözleşmeli üretim yapan şirketlere destek verileceği açıkça söylendi” diye konuştu.

“Mera ve ormanlar yağmanın hedefi oldu”

Sarıbal, “Meralar ve ormanların daha fazla karbondioksit depolayabilmeleri için öncelikle korunmaları ve alanlarının daraltılmaması gerekir. Oysa AKP iktidarında ve özellikle Başkanlık döneminde mera ve ormanlar yağmanın hedefi oldu. Küçük işletmelerin ölçeklerinin büyütülmesi onların tasfiye olmaları ve tarımı bırakmaları anlamına gelmektedir. ‘Ayinesi iştir kişinin lafa bakılmaz’ şeklinde bir söylem vardır. AKP’nin hangi döneminde üretici örgütleri güçlendirildi? AKP üretici örgütlerini arka bahçesi haline getirip işlevsizleştirmekten başka ne yaptı? Pestisit kullanımı her geçen yıl artarken gıdalardaki kalıntıların azaltılması, özellikle yüksek kalıntı nedeniyle ürünlerimizin Avrupa pazarlarından geri dönmesi nasıl önlenecek? Hayvansal üretimde yerli üretimin güçlendirilmesi konusuna gelince; her yıl milyarlarca dolar canlı hayvan ve kırmızı et ithal edilerek mi yerli üretim güçlendirilecek? Çiftçinin günümüzde en temel sorunları arasında yer alan yüksek üretim maliyetleri, düşük ürün fiyatları, mazot-gübre-ilaç fiyatlarındaki fahiş artışlar gibi başlıklara dair hiçbir somut çözüm sunulmamış. Ayrıca gıda enflasyonunu düşürmeye, üretimi sürdürülebilir kılmaya, tarımsal verimliliği artırmaya veya çiftçinin tarlasını, bahçesini, merasını, ahırını, geleceğini korumaya dönük kalıcı ve yapısal bir öneri ne yazık ki yok. Bugün gelinen noktada görüyoruz ki; Saray iktidarının aldığı tüm kararlar gibi, bu Şura kararları da üreticinin derdine çare olmayacak, yalnızca kağıt üzerinde kalacak. Ne çiftçinin borcu azalacak ne ithalat bitecek ne de kırsalda yoksulluk son bulacak. Bu anlayış değişmeden, tarımı düze çıkarmak, üreticiyi yaşatmak mümkün değil” ifadelerini kullandı.

“Mera alanları üreticilere değil, ranta açıldı”

Büyük beklentilerle açıklanan ve tarımın gelecek 25 yılına yön vereceği belirtilen 3. Tarım Şurası’nda belirlenen 60 maddenin yalnızca çok küçük bir kısmının hayata geçirildiğini kaydeden Sarıbal, aradan geçen 5 yılda yeterince desteklenmeyen ve ürününden zarar eden küçük ölçekli işletmelerin tarımı terk ettiğini söyledi.

Sarıbal, “Çiftçilerin ürün fiyatlarını kendi örgütleri değil, aracılar, şirketler belirlediler. Yabancı ülkelerde arazi kiralama sistemi başarılı olamadı ve vazgeçildi. Çiftçiyi sözleşmeli tarım yoluyla yerli ve yabancı şirketlerin kölesi haline getirmek için epeyce çaba gösterildi. Anayasanın 169’uncu maddesinde ormanların daraltılamayacağına ilişkin hükümler konulmuş olmasına rağmen orman tahribatı devam etti, amaç dışı kullanımlarla orman alanları sürekli olarak daraltıldı. Mera alanları üreticiler ve üretici örgütlerine değil, ranta açıldı. Tarımda üretim yerine ithalat geliştirildi. Üreticiye verilmesi gereken kaynaklar yabancı şirketlere ve ithalat lobilerine aktarıldı. Bitkisel ve hayvansal ürün ihracatına milyarlarca dolar ödendi. Kırsal mahallelerin köy tüzel kişiliği kaldırılarak tarım yapmaları neredeyse yasaklandı. Ellerinde tarımsal yapıya ilişkin güncel veri olmamasına rağmen planlı üretime geçiyoruz denildi. Tarım Sayımına ancak 2025 yılında başlanabildi. 4. Tarım Orman Şurası belirtildiği gibi 2024 yılı içinde yapılamadı” dedi.