Anneleriyle mahpus kalan çocuklar... | Her çocuğun güvenli, sağlıklı ortamda büyüme hakkı vardır

Eylem Nazlıer
[email protected]

---

İstanbul – CHP İstanbul Milletvekili Nimet Özdemir; Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş tarafından cevaplandırılması istemiyle verdiği soru önergesi ile cezaevlerinde anneleriyle birlikte mahpus kalan çocukların durumunu Meclis gündemine getirdi. “Her çocuğun güvenli, sağlıklı ve sevgi dolu  ortamda büyüme hakkı vardır” diyen Özdemir çocukların yaşadığı hak ihlallerine dikkat çekti

CHP İstanbul Milletvekili Nimet Özdemir, ceza infaz kurumlarında  anneleriyle birlikte kalan 0-6 yaş arası çocukların ve anneleri cezaevinde olduğu için devlet korumasına alınan çocukların yaşadığı sorunları verdiği soru önergesi ile Meclis gündemine taşıdı. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir  Göktaş'ın yanıtlaması istemiyle yazılı soru önergesi sunan Özdemir, çocukların fiziksel, duygusal ve gelişimsel açıdan yaşadıkları hak ihlallerine dikkat çekti.

"Bu çocuklar bu ülkenin sessiz çığlıklarıdır"

"Bu çocuklar bu ülkenin sessiz çığlıklarıdır. Suçsuz olmalarına rağmen demir kapıların  ardında büyüyorlar. Yaşıtlarından, oyun alanlarından uzak; 'mahkûm çocuğu' kimliğiyle damgalanma riski altındalar," diyen Özdemir anneleriyle mahpusluk yaşayan çocukların durumu ile ilgili şu başlıkları öne çıkardı

• Cezaevlerinde annesiyle birlikte kalan çocuklara yönelik sosyal hizmet uzmanı, çocuk gelişimcisi ve psikolog desteğinin  yeterliliği,
• Bu çocuklar için uygun oyun ve gelişim alanlarının varlığı ile Bakanlıkça belirlenmiş standartların olup olmadığı,
• Annesi cezaevinde olduğu için devlet korumasına alınan çocukların sayısı ve yerleştirme biçimleri (kurum bakım mı, koruyucu aile mi),
• Koruyucu aile yanındaki çocukların koşullarının hangi kriterlerle denetlendiği ve psikolojik durumlarının göz önünde  bulundurulup bulundurulmadığı,
• Annesinden ayrı kalan çocuklara düzenli görüşme imkânı sunulup sunulmadığı,
• Cezaevindeki annelere yönelik ebeveynlik becerileri ve çocuk  hakları üzerine verilen eğitim programları,
• Cezaevindeki çocuklara yönelik kültürel, sosyal etkinliklere  erişim sağlayan projelerin olup olmadığı,
• Psikososyal destek programlarının içeriği, bireyselleştirilmesi  ve çocukla annesinin ayrılığı sürecinde verilen özel desteklerin kapsamı,
• Annesinden ayrı kalan çocukların ruhsal ve sosyal gelişimlerinin düzenli olarak izlenip izlenmediği,
• Cezaevlerinde görevli sosyal hizmet uzmanlarının aldığı özel  eğitim ve denetime dair uygulamalar.

"Çocukların üstün yararı gözetilmeli"

Özdemir, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nın en temel görevlerinden birinin çocukların üstün yararını korumak olduğunun altını çizerek, "Her çocuğun güvenli, sağlıklı ve sevgi dolu bir  ortamda büyüme hakkı vardır. Cezaevinde büyüyen çocuklar için bu hakkın teminat altına alınması bir devlet sorumluluğudur. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının temel görevi, çocukların üstün yararını gözetmek; her çocuğun güvenli, sağlıklı ve sevgi dolu bir ortamda büyümesini sağlamaktır. Bu çerçevede, ceza infaz kurumlarında annesiyle birlikte kalan ya da ebeveyni cezaevinde olduğu için devlet korumasına alınan çocuklara yönelik koruyucu, onarıcı ve destekleyici hizmetlerin etkinliği büyük önem taşımaktadır” dedi.

Bakanlığın cevaplandırması istenen sorular

Nimet Özdemir’in; Bakan Mahinur Özdemir Göktaş tarafından cevaplandırılmasını istediği sorular şunlar:

1. Ceza infaz kurumlarında annesiyle birlikte kalan 0-6 yaş grubu çocukların sosyal, duygusal ve zihinsel gelişimlerini desteklemek amacıyla Bakanlığınızca görevlendirilmiş sosyal hizmet uzmanı, çocuk gelişimcisi veya psikolog sayısı kaçtır? Bu uzmanlar cezaevlerinde ne sıklıkla görev yapmaktadır?
2. Bu çocukların oyun oynayabilecekleri, güvenli ve gelişimlerine uygun alanlar cezaevlerinde oluşturulmuş mudur? Oyun ve eğitim alanlarının Bakanlığınız tarafından belirlenen bir standardı var mıdır?
3. Annesi cezaevinde olduğu için onunla birlikte kalamayan ve devlet korumasına alınan çocukların sayısı nedir? Bu çocuklardan kaçı kurum bakımına, kaçı koruyucu aile yanına yerleştirilmiştir?
4. Koruyucu aileye yerleştirilen çocukların yaşam koşulları hangi aralıklarla ve hangi kriterlere göre denetlenmektedir? Bu denetimlerde çocukların psikolojik durumu da göz önünde bulundurulmakta mıdır?
5. Annesi cezaevinde olan ve onunla birlikte kalamayan çocuklara, anneleriyle düzenli görüşme imkânı sağlanmakta mıdır? Bu görüşmelerin sıklığı, süresi ve ortamı çocuk psikolojisine uygun şekilde planlanmakta mıdır?
6. Cezaevlerinde kalan annelerin, çocuk gelişimi, ebeveynlik becerileri ve çocuk hakları konularında bilgilendirilmesi amacıyla Bakanlığınızca yürütülen sistematik eğitim veya farkındalık programları var mıdır?
7. Mahpus kalan çocukların sosyal hayata katılımı, yaşıtlarıyla etkileşim kurabilmesi ve gelişimlerine uygun kültürel-sosyal etkinliklerden yararlanabilmesi amacıyla Bakanlığınız tarafından herhangi bir çalışma yürütülmekte midir? Bu çocukların cezaevi dışındaki ortamlarda yaşıtlarıyla birlikte oyun oynayabilmeleri, çocuk tiyatrolarına veya benzeri etkinliklere katılabilmeleri için bir uygulama veya pilot proje mevcut mudur?
8. Cezaevinde annesiyle birlikte kalan çocuklara yönelik olarak Bakanlığınız tarafından yürütülen özel bir psikososyal destek programı bulunmakta mıdır? Bu destekler, çocuğun yaşına ve gelişim düzeyine göre kişiselleştirilmektedir? Ayrıca, 6 yaşını doldurarak cezaevinden ayrılmak zorunda kalan çocuklara ve annelerine bu ayrılık sürecine psikolojik olarak hazırlanabilmeleri için özel bir destek ve bilgilendirme programı uygulanmakta mıdır? Annelerinden ayrılan bu çocukların nakledildiği kurumlar veya yerleştirildikleri koruyucu aileler hakkında, annelere hangi sıklıkla ve hangi kapsamda bilgilendirme yapılmaktadır?
9. Annesi cezaevinde olan çocukların kurumsal bakımda, akraba yanında veya koruyucu ailede kaldığı durumlarda, bu çocukların ruhsal durumları ve sosyal uyumları düzenli olarak izlenmekte midir? Bu izlem sonuçları aileyle ve ilgili uzmanlarla paylaşılmakta mıdır?
10. Ceza infaz kurumlarında çocuklarla doğrudan temas hâlinde bulunan sosyal hizmet personeli ve ilgili meslek elemanlarına, özellikle hassas gruplarla iletişim, çocuk hakları, travma duyarlılığı ve etik ilkeler konularında düzenli eğitim verilmektedir? Bu kapsamda Bakanlığınız tarafından görevlendirilen personele yönelik hangi eğitim, denetim ve rehberlik mekanizmaları uygulanmaktadır?