Rusya ve Ukrayna İstanbul'da görüştü: Esir takasında anlaşıldı, ateşkes için müzakereler sürecek

İstanbul'da Rusya ve Ukrayna heyetleri, üç yıl sonra ilk defa doğrudan görüştü. 15 Mayıs’ta gerçekleşmesi beklenen ancak Rusya lideri Vladimir Putin’in İstanbul’a gelmemesi gerekçesiyle gerilimli bir günün ardından ertelenen görüşmeler bugün gerçekleşti. 

Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisinde yaklaşık iki saat süren görüşmelerin ardından açıklama yapan Ukrayna heyeti, 1000’er kişilik esir değişimi konusunda anlaşmaya varıldığını duyurdu. Ukrayna’nın “koşulsuz ateşkes” ve Rusya’nın “ele geçirdiği toprakların kendisinde kalması” taleplerine dair bir gelişme olmadı. Çeşitli uluslararası ajanslara konuşan Ukraynalı yetkililer Rusya’nın görüşmelere “Kabul edilemez taleplerle” geldiği yorumu yaptılar. 

Müzakereler devam edecek

Görüşme sonrası konuşan Rusya heyetinin başkanı Vladimir Medinskiy de “Rusya ve Ukrayna, olası ateşkese yönelik bakışlarını ayrıntılı olarak sunacak, ardından müzakereler devam edecek” dedi.

Medinskiy ayrıca esir takası ve olası Zelenskiy-Putin görüşmesine dair de konuştu: “Önümüzdeki günlerde 1000 kişiye 1000 kişilik büyük bir esir takası yapılacak. Ukrayna tarafı, devlet başkanları düzeyinde doğrudan görüşme talep etti. Bu talebi kayda aldık. Rusya ve Ukrayna, olası ateşkese yönelik bakışlarını ayrıntılı olarak sunacak, ardından müzakereler devam edecek. Bunu makul görüyoruz.”

Ukrayna Heyetine başkanlık eden Ukrayna Savunma Bakanı Rüstem Umerov da farklı modaliteler üzerinde çalıştıklarını aktararak “Meslektaşlarımız temas halinde ve tüm belgeleri değiş tokuş edeceğiz. Şimdi esir takası yapmaya ihtiyacımız var. Yakında bir sonraki aşamanın ne olduğunu size bildireceğiz” diye konuştu.

Trump-Putin görüşmesi

İstanbul’a gelen ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, görüşme öncesi beklentinin düşük olduğunu ve Putin-Trump görüşmesi gerçekleşmeden bir ilerleme beklemediği değerlendirmesi yaptı. Benzer bir açıklama dün Trump’tan da gelmiş ve “Ben Putin ile görüşmeden hiçbir şey olmayacak” demişti.

Trump-Putin görüşmesinin ise Trump’ın ABD’ye dönmesi ardından planlanması bekleniyor. Kremlin’den konuyla ilgili yapılan açıklamada “hazırlık” için zamana ihtiyaç olacağı belirtildi. Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, Moskova’da düzenlediği basın toplantısında, “Putin ve Trump arasındaki temaslar, Ukrayna ile ilgili bir çözüm, ikili ve uluslararası ilişkiler, bölgesel konular bağlamında son derece önemli ancak bunun için dikkatli bir hazırlık gerekiyor” ifadesini kullandı.

Rubio İstanbul’da ayrıca, İngiltere, Fransa ve Almanya’nın Ulusal Güvenlik danışmanları ile bir araya gelerek, Ukrayna ve İran’a ilişkin meseleleri istişare etti.

Ateşkes çıkmadı

Ukrayna-Rusya heyetlerinin görüşmesi öncesi Türkiye-Ukrayna-ABD heyetleri arasında görüşme gerçekleşti. Ardından Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ve beraberindeki heyet ile Ukrayna ve Rusya heyetleri basının karşısında birlikte çıktı. Fidan, “Savaşı sona erdirmek için elimizde bir fırsat var” diyerek bir an önce ateşkes ilan edilmesi gerektiğini söyledi. Putin’in görüşmelere katılmama kararına da gönderme yaparak, İstanbul’daki toplantının “liderler arasında bir buluşmaya hazırlık olması gerektiğini” sözlerine ekledi. 

Görüşme öncesi bir açıklama yapan Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Başkanı Andriy Yermak, önceliklerinin “koşulsuz ateşkes” olduğunu hatırlattı. Yermak, Ukrayna heyeti olarak İstanbul’da Trump’ın Ukrayna ve Rusya Özel Temsilcisi Keith Kellogg, İngiltere Ulusal Güvenlik Danışmanı Jonathan Powell, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un’un Diplomatik Danışmanı Büyükelçi Emmanuel Bonne ve Almanya Dışişleri Bakanlığı Siyasi Direktörü Günter Sautter ile bir araya geldiklerini de aktardı.

Yermak, “Ukrayna heyeti bugün koşulsuz ateşkesi sağlamak için İstanbul’da. Bu bizim önceliğimiz. Bir diğer önemli konu ise Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ve nedense Türkiye’ye gelemeyen Putin’in doğrudan görüşmesidir” dedi. 

Avrupa’dan yeni yaptırımlar

“Rusya tehdidi” bahanesiyle rekor silahlanma bütçelerine imza atan Avrupa ülkelerinden de görüşmelerle ilgili açıklamalar da geldi. 

Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, yeni yaptırımlarla Rusya’ya yönelik baskıyı artıracaklarını söyledi. Arnavutluk’ta düzenlenen Avrupa Siyasi Topluluğu Zirvesi öncesi konuşan von der Leyen, Putin’in Zelenskiy ile görüşmeye gitmediğini belirterek, “Bu, Başkan Putin’in barış istemediğini gösteriyor” dedi. “Bu yüzden baskıyı artırmalıyız” diyen von der Leyen, Rusya’ya yönelik yeni bir yaptırım paketi üzerinde çalıştıklarını söyledi. Yine Arnavutluk’ta konuşan İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, koşulsuz ateşkes ve Kiev’e güvenlik garantileri sağlayan ciddi bir barış anlaşması konularında “ısrarcı olmaları gerektiğini” söyledi.

Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Lin Cien ise “Umarız taraflar herkesin kabul edebileceği adil, kalıcı ve bağlayıcı barış anlaşmasına ulaşmak için çalışmayı sürdürür” açıklaması yaptı.

Neler olmuştu?

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 11 Mayıs'ta yaptığı açıklamada Ukrayna ile ön koşulsuz ve doğrudan görüşmelerin 15 Mayıs'ta İstanbul'da yeniden başlatılmasını önermişti. Cumhurbaşkanı Erdoğan "Türkiye müzakerelere ev sahipliği yapmaya hazır" yanıtını verirken Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy de o gün Türkiye'de olacağını ve görüşme için Putin'i bekleyeceğini söylemişti.

Putin'in ise görüşmelere katılmayacağı açıklanmıştı. Körfez turundaki ABD Başkanı Donald Trump ise "Gerekirse cuma günü İstanbul'a gidebilirim. Ben gitmezsem Putin gelmez demiştim, haklı çıktım" demişti.

Müzakere için dün Rusya heyeti İstanbul'a geldi. Ukrayna heyeti de Ankara'ya geldi ancak Rus heyetine "Sahte bir düzeyde" diyen Zelenskiy, Beştepe'de Erdoğan'la yaptığı görüşme sonrası düzenlediği basın toplantısında heyeti İstanbul'a cuma günü göndereceğini açıkladı.

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ise müzakerelere dair dün yaptığı açıklamada "İstanbul’da gelişen entrika" ifadelerini kullandı.

Erdoğan ile Beştepe'de dün 2 saat 45 dakikalık görüşme gerçekleştiren Zelenskiy, ortak basın toplantısı olmadan saraydan ayrıldı. Erdoğan görüşme sonrası AKP etkinliğinde partililere seslendi. Zelenskiy ise Ankara'da tek başına basın toplantısı düzenledi.

Rusya'nın "müzakere sürecine ciddiyetle yaklaşmadığını" söyleyen Zelenskiy, "Rusya tarafı düşük seviyede temsil edilmesine rağmen Sayın Başkan Trump'a, Sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan ve ekibine saygımızdan dolayı, özellikle de ateşkesin sağlanmasına yönelik niyetimizden ötürü İstanbul'a heyetimizi yollamaya karar verdim" dedi.

Medinskiy dün yaptığı açıklamada "Heyetimiz, Devlet Başkanlığı kararnamesiyle onaylandı ve müzakereleri sürdürme konusunda tam yetkiye sahip. Ukrayna ile doğrudan müzakerelerdeki hedefimiz, krizin temel nedenlerini ortadan kaldırarak, er ya da geç uzun vadeli barışı tesis etmek" dedi. (Dış Haberler)

WHATSAPP KANALIMIZ YAYINDA

Takip edin, gerçeklerden uzak kalmayın...

Reklam