15 Mayıs Kürt Dil Bayramı: Çocuklarım ana diliyle büyüsün
15 Mayıs Kürt Dil Bayramı vesilesiyle Kürtçenin tanınması çağrıları yapılırken seçmeli Kürtçe derse bile erişilemiyor. Ana dili Kürtçe olan yurttaşlar “Barış olduysa ana dil de olsun" dedi.
Fotoğraf: MA
Dilan Temiz
[email protected]
Her yıl 15 Mayıs, Celadet Alî Bedirxan öncülüğünde 1932’de Şam’da Latin alfabesiyle yayımlanan ilk Kürtçe dergi Hawar’ın anısına Kürt Dil Bayramı olarak kutlanıyor. Kutlamaların yanı sıra Kürt dili üzerindeki baskıların kaldırılması ve Kürtçenin resmi ve eğitim dili olması çağrısı yineleniyor. PKK’nin silah bırakması, çatışmaların durmasıyla en somut taleplerden biri de ana dilinde eğitim konusunda adım atılması isteniyor.
Bu talebi yılladır ana dillerinde Kürtçe eğitim almayanlarla konuştuk. Şırnaklı Fatıma, yıllar önce İstanbul’a göç etmiş, iki çocuk annesi. Fatıma’nın en büyük korkusu çocuklarının ana dillerini yeterince iyi öğrenmemesi, Kürtçeden uzak yaşaması. Çocuklarının İstanbul’da doğup büyüdüğünü anlatan Fatıma “Çocuklarımdan biri 6. sınıfa biri de 4. sınıfa gidiyor. Kendi dilini bilmesi kadar iyi bir şey olmaz. Her dil bir insan değil mi? Biz de yasak ve baskılar altında konuştuk bu dili. Şimdi 31 yaşındayım. Ben de çok iyi konuşamıyorum kendi dilimi. Çünkü her şey Türkçe ama burada da milyonlarca Kürt var. Dillerin kime ne zararı var? Tabelalara Kürtçe yazılsa, isteyen için Kürtçe olsa hastanede" diyor.
"Madem barış oldu ana dil sorunu çözülmeli"
Ana dilinde eğitim hakkı bir kenara çocuklarının Kürtçe seçmeli derse bile erişemediğini belirten Fatıma şöyle anlatıyor: “Geçen yıl eve seçmeli ders kağıdı getirdi çocuklar, seçilmişti kutular. Bize komşu ‘Kürtçe seçmeli ders var seçin’ demişti. Ama seçemedik çünkü ne sınıf ne de öğretmen yokmuş” dedi. Madem barış oldu bu sorunun da çözülmesini talep eden Fatıma “Barış demek kolay, yapmak lazım. Çocuklarım dillerini öğrenerek büyüsün. Sadece evde konuşmakla olmuyor, tüm gün okuldalar” diye konuştu. Batman’da okuyan bir üniversite öğrencisi de Kürtçe seçmeli derslerin yeterli ve çözüm olmadığına işaret ederek “Kürtlerin yaşadığı yerlerde niye Kürtçe eğitim olmasın, herkes bunu ister. Ana dilimde eğitim almak en temel hakkım olmalı.”
Bakana ‘lütuf değil’ tepkisi
Kürt Dil Bayramı kutlanırken Kürtçenin eğitim dili olması talebine karşılık Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, Kürtçe kurslar, seçmeli dersler ve öğretmen atamalarını bir lütuf gibi sunarak “Kürtçe sanat eserleri yayımlandı, tiyatrolar oynandı. Kürtçe müzik, Kürtçe televizyon... Bu konuda atılması gereken her türlü adım atıldı” açıklamasını yaptı. Batman’da okuyan öğrenci Bakan Tekin’in bu açıklamalarına “Bunlar lütuf değil. Yeterli değil. Bir yılda 6 Kürtçe öğretmeni atayarak süreç yürümez” tepkisini gösterdi.
Eğitim Sen: 13 yılda 148 atama çözüm değil
Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası (Eğitim Sen) Diyarbakır 1 No’lu Şube Eş Başkanı Faruk Ercan, Kürtçe seçmeli derse ilişkin yasal düzenlemenin ardından geçen 13 yıllık sürede sadece 148 Kürtçe öğretmeninin atandığını söyledi. Ortaokullarda seçmeli Kürtçe dersi hakkı olduğunu ancak uygulamada bunun karşılığının olmadığına dikkat çeken Ercan “Ana dilinin seçmeli ders olarak verilmesi doğru değil. Seçmeli ders bireylerin ana dilleri dışındaki diller için geçerli olmalı. MEB bugüne kadar 148 Kürtçe öğretmeni atamış bunlardan bazıları da Türkçe öğretmenliğine geçiş yapmak zorunda kalmıştır. 2025 yılı içinse 5 Kurmanci,1 Zazaki kontenjanı ayrıldı” dedi. PKK’nin silahlı mücadeleyi sonlandırmasının ana dilinde eğitim konusunda büyük bir fırsat yaratacağını düşündüklerini aktaran Ercan “Kürt dili yüzlerce yıldır bütün baskı, yasaklama ve asimile etme çabalarına rağmen varlığını sürdürüyor. Ana dilinde eğitimi engelleyen yasalar değiştirilmeli. Ana dilinde eğitim hakkı insani, pedagojik ve politik olarak gerekli. Ana diliyle eğitim öğretim görmeyen çocukların akademik başarılarının düştüğü belgelenmiştir” ifadelerini kullandı.
2025’de Kürtçe öğretmen kontenjanı düşürüldü
2021 yılında 3 kontenjan (2 Kurmanci, 1 Zazaki)
2022 yılında toplam 2 kontenjan
2023 yılında 50 kontenjan (35 Kurmanci, 15 Zazaki)
2024 yılında 10 kontenjan
2025 yılında 15.000 öğretmen atamasında 5 Kurmanci,1 Kımancki (Zazaki) kontenjanı ayrılmıştır.
Evrensel'i Takip Et