15 Mayıs 2025 15:07

Çiftçiye sıfır destek, faize 724 milyar TL

Yılın ilk 4 ayında faize ödenen tutar 724 milyar TL oldu. Faize ödenen tutar nisanda memurlara ödenen toplam maaşı 168 milyar TL aştı. Şirketlerin ödediği vergi damga vergisinin dahi altında kaldı.

Çiftçiye sıfır destek, faize 724 milyar TL

Fotoğraf: Hasret Gültekin Kozan/Evrensel

Türkiye’de iktidar vergi gelirlerinin yalnızca yüzde 1,9’unu şirketlerin ödediği kurumlar vergisi kaleminden elde etti. Şirketler ocak-nisan ayında 53 milyar TL kurumlar vergisi ödedi. İşçi ve memurların ödediği gelir vergisi tutarı ise aynı dönemde 367,9 milyar TL oldu. Buna göre işçilerin ödediği doğrudan vergi, şirketlerin ödediği kurumlar vergisi tutarını yüzde 1279 aştı.

Erdoğan-Şimşek eliyle uygulanan kemer sıkma programı sürerken, nisan ayına ilişkin merkezin yönetim bütçe gelir ve giderleri yayımlandı. Sağlık, eğitim ve sosyal harcamalar gerilerken, faize ayrılan tutar nisanda aylık bazda yüzde 128, kümülatif olarak ocak-nisan döneminde yüzde 98,8 arttı. Faize bu nisan ayında 260 milyar TL ödeme yapıldı. Yılın ilk 4 ayında faize ödenen tutar 724 milyar TL oldu.

Faize ödenen tutar nisanda memurlara ödenen toplam maaşı (168 milyar TL) aştı. Devlet bütçesinden nisan ayında işçi ve memurlar dahil olmak üzere ücret ve maaşlılara toplam 209 milyar TL ödeme yapılmıştı. Ücret ve maaşlılara ödenen tutar resmi enflasyon oranında arttı.

Dolaylı vergiler, gelirlerin yüzde 79’unu oluşturdu

Tüm gelir gruplarından eşit toplanan ve vergide adaletsizliği yansıtan ölçütlerden biri olarak kabul edilen dolaylı vergiler, toplam vergi gelirlerinin içinde yine büyük pay sahibi oldu. KDV gelirleri nisanda 112 milyar TL, yılın ilk 4 ayında 464 milyar TL olarak kaydedildi.

Şirketler ‘sigara’ kadar bile vergi ödemedi

Şirketlerin 53 milyar TL kurumlar vergisi ödediği dönemde alkollü içkilerden toplanan vergi 32,2 milyar TL, sigara ve tütün mamullerinden toplanan vergi 123,1 milyar TL oldu. Buna göre Türkiye’de gelirlerin büyük kısmını elde eden şirketler sigara kullanan vatandaşların ‘sigara vergisi’ kadar dahi vergi ödemedi. Sigaradan alınan vergi, şirketlerden alınan kurumlar vergisinden 2,3 kat fazla oldu.

Sigaranın yanı sıra motorlu araçlardan alınan ÖTV tutarı 200 milyar TL’yi buldu. Petrol ve doğal gaz ürünlerinden alınan ÖTV tutarı da 141 milyar TL oldu.

Damga vergisi de şirketleri geçti

‘Mürekkep’ masrafı olarak hayata geçirilen damga vergisi geliri nisan ayında 17,8 milyar TL oldu. Yılın ilk 4 ayında toplanan damga vergisi tutarı da 69 milyar TL’yi gördü. Buna göre şirketlerin ödediği vergi damga vergisinin dahi altında kaldı.

Sağlık, burs, eğitim ödemeleri azaldı

Kemer sıkma programı kapsamında hane halklarına yapılan sosyal transferler de azaldı. Burslar nisanda bir önceki aya göre 118 milyon TL düştü. Sağlık amaçlı transferler 3,3 milyon TL geriledi.

Zirai don ayında çiftçiye sıfır destek

Türkiye’de 30’dan fazla ili etkisi altına alan ve tarımsal ürünleri vuran zirai dona rağmen tabii afetten zarar gören çiftçilere yardım yapılmadı. Bu kalemde harcama sıfırlandı. Alan bazlı tarımsal destekleme ise martta 17,5 milyar TL iken, bu tutar nisanda 9,9 milyar TL’ye geriledi.

Hazine, faizin yanında sanayi teşvikine nisan ayında 1,8 milyar TL ayırdı. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı eliyle verilen sanayi teşvikleri bu yılın ilk 4 ayında 4,1 milyar TL’ye yükseldi. Yıl sonuna kadar nakdi teşviklerin 31 milyar TL’yi aşması bekleniyor. (Ekonomi Servisi)

Evrensel'i Takip Et