Türkiye’nin doğum hızı düştü
Türkiye’de 2024 yılında toplam doğurganlık hızı 1,48 çocuk olarak gerçekleşti. Canlı doğan bebek sayısı 937 bin 559 olurken, doğum hızı düştü.

Fotoğraf: Christian Abella/Pixabay
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2024 yılı doğum istatistiklerini açıkladı. Türkiye’de canlı doğan bebek sayısı 937 bin 559 olarak kayıtlara geçti. Canlı doğan bebeklerin yüzde 51,4’ü erkek, yüzde 48,6’sı kız bebek oldu.
Toplam doğurganlık hızı, bir kadının doğurgan döneminde doğurabileceği ortalama çocuk sayısını gösteriyor. Bu oran 2001’de 2,38 çocuk iken 2024’te 1,48 çocuğa düştü. Bir toplumun nüfusunu yenileyebilmesi için gerekli olan 2,10 seviyesinin altında kalış sekizinci yılına girdi.
Kaba doğum hızı da benzer şekilde düşüş gösterdi. Bin nüfus başına düşen canlı doğum sayısı 2001’de 20,3 iken 2024’te 11,0’a geriledi.
Toplam doğurganlık hızının en yüksek olduğu il 3,28 çocuk ile Şanlıurfa oldu. Bu ili 2,62 çocuk ile Şırnak, 2,32 çocuk ile Mardin izledi.
En düşük doğurganlık hızına sahip iller ise 1,12 çocuk ile Bartın ve Eskişehir oldu. Bu illeri 1,15 çocuk ile Zonguldak ve Ankara, 1,17 çocuk ile İzmir takip etti.
Doğurganlık hızı 71 ilde seviyenin altında
Toplam doğurganlık hızının nüfusun yenilenme seviyesinin altına düştüğü 2017 yılında 57 ilin oranı 2,10’un altındaydı. Bu sayı 2024’te 71’e yükseldi.
Toplam doğurganlık hızının 1,50’nin altında kaldığı il sayısı 2017’de 4 iken 2024’te 55’e çıktı. Toplam doğurganlık hızının 3 çocuk ve üzerinde olduğu il sayısı ise 2017’de 10 iken 2024’te sadece Şanlıurfa kaldı.
Türkiye, AB ülkeleri arasında 9. sırada
Avrupa Birliği üyesi 27 ülke arasında 2023 verilerine göre en yüksek doğurganlık hızına sahip ülke 1,81 çocuk ile Bulgaristan oldu. En düşük oran ise 1,06 çocuk ile Malta’da görüldü.
Türkiye, 2024’teki 1,48 doğurganlık hızıyla AB üyeleri arasında 9. sırada yer aldı.
Kent-kır ayrımı doğurganlığı etkiliyor
Kentsel ve kırsal yerleşim yerlerine göre incelendiğinde, 2024’te kırsal alanlarda doğurganlık hızı 1,83 çocuk olarak gerçekleşti. Orta yoğun kentte 1,58, yoğun kentte ise 1,39 çocuk oldu.
Yaş grubuna göre doğurganlık hızı incelendiğinde, 2001 yılında en yüksek oran binde 144 ile 20-24 yaş grubundaydı. 2024’te ise binde 100 ile 25-29 yaş grubuna yükseldi. Bu durum, kadınların daha ileri yaşlarda çocuk sahibi olma eğiliminde olduğunu gösteriyor.
İki doğum arasındaki süre 4,7 yıl
Annenin son iki doğumu arasındaki ortalama süre 2019’da 4,6 yıl iken 2024’te 4,7 yıl oldu. İkinci doğumunu yapan annelerin ilk doğumla arasındaki süre 4,3 yıl, üçüncü doğumla ikinci doğum arasındaki süre ise 5,4 yıl olarak gerçekleşti.
Doğumlar arasındaki süre illere göre farklılık gösteriyor. İkinci doğumla ilk doğum arasındaki sürenin en uzun olduğu il 5,4 yıl ile Kırklareli oldu. Bunu 5,3 yıl ile Çanakkale, 5,1 yıl ile Kütahya, Edirne, Uşak ve Bartın izledi.
En kısa süre ise 2,7 yıl ile Şanlıurfa’da görüldü. Bunu 2,9 yıl ile Şırnak, 3,0 yıl ile Ağrı ve Muş takip etti.
Anne olma yaşı yükseliyor
Doğum yapan annelerin ortalama yaşı 2001’de 26,7 iken 2024’te 29,3’e yükseldi. İlk doğumunu 2024 yılında gerçekleştiren annelerin ortalama yaşı ise 27,3 oldu.
İlk doğumdaki ortalama anne yaşı Tunceli’de 29,4 ile en yüksek seviyede gerçekleşti. Bunu 29,0 yaş ile Artvin, 28,8 yaş ile İstanbul izledi.
İlk doğumda ortalama anne yaşının en düşük olduğu iller ise 24,4 yaş ile Şanlıurfa ve Muş oldu. Bu illeri 24,5 yaş ile Ağrı, 25,2 yaş ile Gaziantep takip etti.
Doğumların yüzde 3,3’ü çoğul doğum olarak gerçekleşti. Çoğul doğumların yüzde 97’si ikiz, yüzde 2,9’u üçüz, yüzde 0,1’i ise dördüz ve daha fazla bebek olarak kaydedildi.
Doğum sırasına göre incelendiğinde, 2024 yılındaki doğumların yüzde 41,9’u ilk doğum, yüzde 30,3’ü ikinci doğum, yüzde 16’sı üçüncü doğum, yüzde 11,5’i ise dördüncü ve üzeri doğum olarak gerçekleşti. (Haber Merkezi)
Evrensel'i Takip Et