22 Nisan 2013 14:55

İzmir’den Chiapas’a futbol yolculuğu

Faruk Ayyıldız


Öncelikle bu ziyaret fikri nasıl ortaya çıktı?
Emiliano Zapata devrimciliği severek okuduğum konulardan birisiydi. Meksika’ya gideceğim belli olduktan sonra aklımdan ilk geçen konu Zapatistalar oldu. Ancak onları görebileceğimi  düşünmüyordum. Öncesinde Rage Against The Machine grubunun ve Inter’in Zapatistalar ile olan ilişkilerini biliyordum ama ünlü birisi ya da önemli bir organizasyonun başkanı olmadığım için kendilerini görmeme izin vermezler diye tahmin ettim. Biraz da risk alarak şansımı denemeye karar verdim.

Zapatistaların yaşadığı Chiapas bölgesinin büyük şehirlerinden San Cristobal’de onların yaşadığı bölgeye nasıl ulaşabileceğimizi araştırdık. Duvarlarını ünlü devrimcilerin resimlerinin süslediği, EZLN kokan güzel bir restorandan yardım aldıktan sonra yola koyulduk. Oventic, Zapatistaların ‘iyi devlet’ dedikleri otonom bölgelerinin merkez yönetim kurulunun bulunduğu yerleşke. San Cristobal şehrinden yaklaşık bir buçuk saatlik, dağlar arasında geçen muhteşem güzellikteki bir yolculuktan sonra Zapatistaların kontrolünde olan bölgeye vardık. Meraklı gözler bizi izliyordu. Oventic’i dışarıdan ayıran sadece bir demir kapı var ve kapıda bekleyen maskeli Zapatistalar. Bize ne istediğimizi, nereden geldiğimizi ve neden burada olduğumuzu sordular. Ben Türkiye’den geldiğimi, taraftarı olduğum kulübün de mücadeleci değerlere sahip olduğunu, Zapatistalar hakkında bilgi sahibi olmak ve onlarla tanışmak istediğimi söyledim. Kız arkadaşım da tez konusunu Zapatistaların kullandıkları ideolojik dil üzerine yazdığını anlattı. Kapıdaki görevlilerin şaşırdığı belli oluyordu. Pasaportlarımızı alan görevli biraz beklememiz gerektiğini, izin çıkarsa girebileceğimizi söyledi. Yaklaşık yarım saat bölgenin dışında bekletildik. Sonrasında izin aldığımızı öğrenince sevinçle içeri girdik. Maskeli Zapatistalar bizi yönetim  binasına kadar getirdi.  Yanımıza refakatçi bir Zapatista bıraktılar. Onunla beraber bölgeyi dolaştık.

Neler konuştunuz, futbola dair neler söylendi?
Ortama ısındıktan sonra lafı futbola getirdik. Altay’ın 1914’te, Osmanlı’da en yoksul ve zor durumdaki Türklerin kendilerine olan özgüvenlerini yükseltmek ve halkı biliçlendirmek için kurulduğunu, milliyetçi fikirlerle kurulmuş olsa da hiçbir zaman faşist çizgide olmayan ve azınlıkları da bünyesinde barından bir kulüp olduğumuzu anlattım. Emekçi eylemlerine katıldığımızı, taraftarlarımızın da ülkedeki genel taraftar profilinin aksine daha özgür düşünceleri savunan insanlardan oluştuğunu anlattım. Evlerine kadar girsek de bazı konularda gizlilik vardı. Zaten kendi aralarında o bölgenin dili Tzotzil’ce konuştular.

Egemenlere başkaldırmış örgütlü bir bölgeyi ziyaret ettin. Ne gibi farklılıklar vardı?  Ziyaretle ilgili neler söylediler?
Zapatistaların kontrolündeki bölgeler Meksika’nın diğer bölgelerine benzese de farklılıklar olduğunu gördük. Oventic’e 15 dakika uzaklıkta Zapatistalara bağlı olmayan başka bir köyde mola verdik. Turistlere sıcak davranıyorlar ama para için dolandırmaya çalışan insanlar bile çıkıyor. Oventic’te ise farklı bir manzarayla karşılaştık. Zapatistalara olan meraktan dolayı kibarlar ve hiçbir beklentileri yok. Bundan 15-20 yıl önce bölgede okul, hastane olmadığını, içme suyunun dahi çok zor bulunduğunu söylediler. Bölge hâlâ Meksika’nın en yoksul bölgesi ancak bunun gibi sorunları kendi kendilerine aşmalarından ötürü gurur duyuyorlardı. Zaten bölge halkı da Zapatistalara büyük saygı duyuyor.


OVENTİC küçük bir yerleşim bölgesi. Dağların ve sık ormanların arasında, ortadan gecen derme çatma bir yol ve bu yolun iki yanında büyük çoğunlukla tahtadan oluşan tek katlı binalar. Evlerin neredeyse hepsi rengârenk boyanmış ve devrimcilerin resimleriyle süslenmişti.
Duvarlar kadın haklarına, halkların kardeşliğine dair farklı mesajlarla doluydu. Bizi kendilerinin inşa ettiği ve içerisinde Meksika’nın farklı yerlerinden gelen yerlilerin, İspanyolca ve Tzotzil adındaki yerel dili öğrendikleri okulları gezdirdiler. Yerliler çekingen ancak sevecendiler. İnsanlardan ve özellikle maskeleriyle dolasan Zapatistalar’dan fotoğraf çekmememiz konusunda sıkı sıkıya uyarıldık. Zapatistalar’dan herhangi birisinin ismini dahi öğrenmek yasaktı.


ZAPATİSTALAR

ZAPATİSTA Ulusal Kurtuluş Ordusu ( EZLN) Meksika’nın en yoksul eyaletlerinden Chiapas’ta bulunan gerilla mücadelesi veren devrimci bir gruptur. Adını Meksika Devrimi’nin (1910-1920) lideri olan Emiliano Zapata’dan alır. Kendilerini Zapata’nın ideolojik mirasçıları ve emperyalizme karşı beş yüz yıldır süren yerli direnişin vârisleri olarak görürler. Marcos  örgütün lideridir ve Mayalardan gelmeyen tek üyedir.