Yusuf YAVUZ

Antalya’da Bakan Ersoy’un baba ocağı olan koruma altındaki köyün ortasına asfalt döküldü. AKP’li İbradı Belediyesi, geleneksel düğmeli evleriyle ünlü olan ilçeye bağlı Ormana Mahallesi’nin ortasındaki sokağı asfaltla kapladı. Geçtiğimiz günlerde Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü tarafından 2024 yılında ‘Dünyanın en iyi turizm köyü’ seçilen Ormana, aynı zamanda Türkiye’nin 26. sakin şehri olarak Cittaslow ağına dahil edilmişti. Geleneksel kırsal mimari örneği evleri ile tanınan Ormana’nın doğal peyzajını bozan asfalt uygulaması eleştiri konusu oldu.

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, aynı zamanda baba ocağı da olan Ormana ile ilgili bu gelişmeyi, sosyal medya hesabından duyurarak şunları dile getirdi: “Birleşmiş Milletler Turizm Teşkilatı tarafından düzenlenen “en iyi turizm köyü programı”nda, 2024 yılı değerlendirmelerinde Antalya’nın İbradı ilçesinde bulunan Ormana köyü ‘en iyi turizm köyü’ ünvanını kazanarak ülkemizi gururlandırdı. Tarihi dokusu, eşsiz doğal güzellikleri ile Ormana’nın sürdürülebilir turizm ve kırsal kalkınmaya yaptığı katkı uluslararası düzeyde tescillenmiş oldu. Ayrıca Karabük-Yörük köyümüz, aynı programın iyileştirme programına dahil edildi. Antalya-Ormana’nın bu başarı hikayesi küresel tanınırlık kazanması için yeni bir fırsat yaratacak. Hayırlı olsun.”

ERYMNA’DAN ORMANA’YA BİNLERCE YILLIK MİRAS ALANI

Akdeniz ile Orta Anadolu’yu birbirine bağlayan kadim yolların üzerinde gelişen önemli bir merkez olan Ormana, Antik Çağ’da Pisidya Uygarlığı coğrafyasının bir parçasıydı. Erymna Antik Kenti ve Selçuklu Kervansarayı Tol Han’a ev sahipliği yapan Ormana, geleneksel kırsal mimari örneği olan özgün düğmeli evleriyle Türkiye’nin dikkat çekici miras alanlarından biri.

BM DÜNYA TURİZM ÖRGÜTÜ: SORUMLU TURİZM İÇİN BİR MODEL

BM Dünya Turizm Örgütünün Ormana’yı en iyi turizm köyü seçmesine neden olan özellikler arasında, tarihi, doğal ve kentsel çevrenin bütünlüklü şekilde günümüze kadar ulaşmış olmasının altı çiziliyor: “Ormana, köyün göçebe mirasını yansıtan benzersiz mimari özelliklerle süslenmiş geleneksel konutlar olan düğme evleri ile öne çıkıyor. Erymna Antik Kenti’nin kalıntıları ve Tol Han Kervansarayı’nın kalıntıları, Ormana’nın tarihi dokusunu daha da zenginleştirerek, bir zamanlar bu bölgede yaşamış olanların hayatlarına büyüleyici bir bakış sunuyor. Bu alanlar, kültürel keşif ve eğitim için bir fon görevi görüyor ve ziyaretçileri toplumu şekillendiren tarihle etkileşime girmeye davet ediyor. Ormana, ekoturizmi teşvik ederek yalnızca çevresini korumakla kalmıyor, aynı zamanda yerel ekonomiyi de geliştiriyor ve onu sorumlu turizm gelişimi için bir model haline getiriyor.”

SİT ALANINA ASFALT DÖKÜLDÜ

Ancak Ormana’yı ayrıcalıklı kılan bu özellikleri göz ardı eden İbradı Belediyesinin kentsel sit alanı olan Ormana’nın ortasına asfalt dökmesi eleştiri konusu oldu. Özgün kırsal mimari örneği olarak koruma altına alınan düğmeli evlerin ve meydanlara açılan sokaklar ve duvarlarla çevrili bahçelerle bir bütünlük oluşturan kentsel dokuyla örtüşmeyen asfalt uygulaması, Ormana’nın güzelliklerini ve dokusunu da perdeliyor.  

1999 yılında İtalya’da ortaya çıkan Cittaslow hareketi, küreselleşmenin dayattığı tek tip şehirleşmeye ve yerel kültürü yok eden tüketim ve yaşam alışkanlıklarına karşı bir itiraz olarak gelişmişti. Kırsal yaşamın bütüncül olarak korunmasını önceleyen Cittaslow hareketi, İtalya’dan başlayarak Türkiye’nin de aralarında bulunduğu dünyanın birçok ülkesine yayıldı.

İbradı Belediye Başkanı AKP’li Hatice Sekmen’in de katıldığı 25 Ekim 2024 tarihinde Roma’da yapılan Cittaslow Komite toplantısında, Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı Muhittin Böcek de Cittaslow’un Genel Başkan Yardımcısı olarak seçilmişti.

‘SICAK ASFALT ORMANA’MIZA HAYIRLI OLSUN’

İbradı Belediye Başkanı Sekmen’in, Cittaslow toplantısından döner dönmez 1 Kasım 2024 tarihinde kentsel sit olan Ormana’nın köy meydanından başlayarak sıcak asfalt dökmesi dikkat çekti. İbradı Belediyesinin konuyla ilgili yaptığı paylaşımda, “Ormana mahallemizin Çarşı Meydanı’ndan başlayan sıcak asfalt çalışmamız Başlar-İbradı yol ayrımına kadar 2.17 km sıcak asfalt yapılmıştır. Ormana’mıza hayırlı olsun” denildi.

KIRSAL MİMARİNİN KORUNDUĞU AZ SAYIDA YERLEŞİMDEN BİRİ

Türkiye’deki geleneksel kırsal mimari örneklerinin varlığını sürdürdüğü az sayıdaki yerleşimden biri olan Ormana bir yandan dünyanın en iyi turizm köyü seçilirken diğer yandan ise turistik cazibeyi de perdeleyecek şekilde asfaltla kaplanması çelişki olarak yorumlandı.