Akbabalar Kıbrıs’ta

Avrupa Birliği ve IMF’nin Kıbrıs bankalarını iflastan kurtarmak için üzerinde anlaştığı 10 milyar avroluk kurtarma paketi halkın tepkisini çekmişti. Anlaşmaya göre, Kıbrıs bankalarında 100 bin avro’dan az paraya sahip olanların hesaplarından, bir kereye mahsus yüzde 6.75 oranında, 100 bin avro’yu aşan mevduatlardan da, yine bir kereye mahsus yüzde 9.9 oranında kesinti yapılacak.

Kıbrıs’ta bütçe açığının kapatılması, bankacılık sektörünün küçültülmesi ve vergilerin arttırılması talep edilen anlaşma uyarınca, yabancı şirketlere uygulanan yüzde 9 oranındaki verginin de yüzde 12.5’e çıkartılması, faiz gelirlerinin de yüzde 20’sinin kesilmesi öngörülüyor. Planın açıklanmasından sonra halk, birikimlerini çekmek için bankalara akın etti. Mevduat sahiplerine, kesintilerin karşılığında, hesaplarının bulunduğu bankalardan hisse tahsis edilecek.

İFLAS KORKULUĞU

Kıbrıs Cumhurbaşkanı Nicos Anastasiades, anlaşmanın “acı verdiğini” ama iflasın önüne geçebilmek için gerekli olduğunu söyledi. Muhalifler ve mevduat sahiplerinin yanı sıra Kıbrıs’ın güneyinde yaşayan yabancılar da teklife tepki gösterdi. Anastasiadis ülkede 1974’de Kuzey Kıbrıs’la yaşanan savaştan bu yana en büyük krizin yaşandığını söyledi.

Rum lider söz konusu vergi oranlarını kabul etmek zorunda kaldığını, aksi durumun iflas olacağını kaydetti. Anastasiadis vergi oranlarının  AB ve IMF ile görüşüleceğini, değişiklik yapılmaya çalışılacağını da vurguladı. Anastasiades, önümüzdeki iki yıl içinde paralarını Kıbrıs bankalarında tutanlara doğal gaz gelirlerine bağlı tahvil verecekleri taahhüdünde bulundu. 2011’de Kıbrıs açıklarında 140 ile 230 milyar metreküp arasında doğal gaz barındırdığı tahmin edilen hidrokarbon yatakları bulunduğu açıklanmıştı. Muhalefet lideri Yorgos Lillikas da geçen ay bu göreve seçilen Anastasiades’in halkın oylarına “ihanet” ettiğini söyledi.

PAKETTE NELER VAR?

10 milyar avroluk kurtarma paketi karşılığında Kıbrıs’tan 2020’ye kadar borçlarını gayri safi yurt içi hasılasının yüzde 100’üne çekmesi isteniyor. 19 Mart’tan itibaren Kıbrıs bankalarında 100 bin avro’nun üzerindeki mevduatlardan bir defaya mahsus olmak üzere yüzde 9.9 oranında stopaj vergisi alınacak. 100 bin avro’nun altındaki mevduatlarda bu oran yüzde 6.75 olacak. Bu vergiyle 5.8 milyar avro toplanması öngörülüyor. Alınan vergi karşılığında mevduat sahiplerine banka hissesi verilecek. Mevduat faiz gelirleri de vergilendirilecek. Kurumlar vergisi yüzde 10’dan yüzde 12.5’a çıkarılacak. Böylece yılda 200 milyon avro ek gelir elde edileceği hesaplanıyor. IMF de kurtarma paketinde yer alıyor. Ama IMF’nin sağlayacağı kredinin miktarı sonra belirlenecek. Rusya’nın daha önce Kıbrıs’a sağladığı 2.5 milyar avro’luk kredinin vadesini beş yıldan 10 yıla çıkaracağı ve yüzde 4.5’luk faizi de aşağı çekeceği öne sürülüyor. Yardım paketi karşılığında Kıbrıs’ın telekom ve elektrik kurumlarıyla ve limanlarını özelleştirmek zorunda kalabileceği belirtiliyor. Kıbrıs bankacılık sektörünü küçültecek. Sektörün büyüklüğü 2018’e kadar Avrupa Birliği ortalamasına inecek.

RUSYA’DAN SERT TEPKİ

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, AB ve IMF’nin Kıbrıs Rum Kesimi’ni mali krizden kurtarmak için hesaplardan yüzde 10’a kadar vergi alınmasını öngören kurtarma paketine itiraz etti. Putin paketi “adil olmayan” ve “tehlikeli” bir yaklaşım olarak niteledi. Putin’in basın danışmanı Dmitri Peskov konu ile ilgili yaptığı açıklamada, “Putin, Kremlin yetkilileri, yardımcıları ve ekonomiden sorumlu üst düzey yetkileri ile konuyu müzakere etti. Putin mudilerden vergi alınması yönündeki hareketin adil ve profesyonel olmadığı ve tehlikeli bir yaklaşım olduğu yönünde uyarıda bulundu.” dedi. Güney Kıbrıs Rum Kesimi bankalarında off-shore hesaplarında bulunan Rus oligarklara ait 50 milyar doları aşan paranın geri alınamama endişesi Rusya’yı tedirgin ediyor. Kıbrıs Hükümeti Avrupa’dan 10 milyar Euro’luk kurtarma paketini alabilmek için mevduat hesaplarından vergi alacak.

İNGİLTERE’DEN KIBRIS ÖNLEMİ

İngiltere Maliye Bakanı, Kıbrıs’taki İngiliz ordusuna bağlı personellerin yeni bankacılık düzenlemeleri kapsamında yaşayacakları maddi kayıplarının karşılanacağını söyledi. Maliye Bakanı George Osborne, İngiltere hükümetine bağlı çalışanların da zararlarının karşılanabileceğini belirtti. Mevduat sahiplerine yönelik kesintilerin Kıbrıs’taki 3 bin İngiliz askerini ve onbinlerce İngiliz çalışanı da olumsuz etkileyeceği tahmin ediliyor. AB ve IMF’nin üzerinde anlaşmaya vardığı 10 milyar avro’luk kurtarma paketinin yürürlüğe girebilmesi için parlamentodan geçmesi gerekiyor. Kıbrıs ekonomisi, Avro Bölgesi üretiminin sadece yüzde 0.2’sini oluşturuyor. Ancak Avro Bölgesi’nde Kıbrıs’ın temerrüde düşmesinin, Yunanistan’daki krizi daha da şiddetlendirmesi bekleniyor. Kıbrıs, neredeyse üç yıl önce başlayan Avro Bölgesi krizi sonucu kurtarma kredisi alan beşinci ülke oldu.

ALMAN MUHALEFETİ ANLAŞMAYA KARŞI

Avrupa Parlamentosu Başkanı Martin Schulz, Almanya’da yayımlanan Welt am Sontag gazetesine mülakatında belli bir limite kadar; örneğin bankalarda 250 bin avro’dan daha az parası olanların bu vergiden muaf tutulması gerektiğini söyledi. Almanya’da muhalefetteki Sosyal Demokratlar’ın üyesi olan Schulz, “Çözüm sosyal açıdan kabul edilebilir olmalı” dedi. Alman Başbakanı Angela Merkel de stopaj vergisini savundu ve “Bu kuşkusuz Kıbrıs’a yardımı onaylamamızı kolaylaştıracak iyi bir adım” dedi. Daha önceki Euro bölgesi kurtarma paketlerinde olduğu gibi bu anlaşmanın da Avrupa’nın en büyük ekonomisi olan Almanya’da parlamentonun alt kanadında onaylanması gerekiyor. Yunanistan’da yaşanan borç krizinde, Alman hükümeti ve Başbakan Merkel tutumu nedeniyle Yunan halkının büyük tepkisini çekmişti. (HABER MERKEZİ)