Ev işçisi kadınlar külkedisi değil

KANUN KAPSAMINDA DEĞİLLER

Ev işlerinde çalışan kadınlar İş Kanunu’nu kapsamı içinde yer almıyor ve çoğu zaman çalışan olarak da algılanmıyorlar. Yeni Borçlar Kanunu’nda ev işçisi kadınların sigortalı olabileceğine ilişkin birçok düzenleme bulunmakla beraber, sigortalı olmaları konusunda ciddi sıkıntılar yaşanıyor. Ev işçisi kadınların, İş Kanunu kapsamına alınmayarak Borçlar Kanunu içerisinde düzenlemelere gidilmesi de ayrı bir sorun. Yani mevcut düzenlemelerde bile “ev işçileri”, “işçi” olarak görülmüyor. Sigortalı çalışma hayati önemde olmasına rağmen, süreksiz olarak ev hizmetlerinde çalışan kadınlar, zorunlu sigorta kapsamında değiller, sadece isteğe bağlı sigortalı olabilirler. Bu durumda ödeyecekleri prim, genel sağlık sigortası primi dâhil ayda 300 lirayı buluyor. Bu da gündelik olarak ev işlerinde çalışan kadınların ayda kazandıkları paranın yarısından fazlasına denk geliyor. Sürekli olarak çalışanlar ise sosyal sigorta kapsamında dahil ediliyor; fakat onların da zaten çok azının sigortalı olarak istihdam edildiği biliniyor.

KÖLELİKTEN BETER ÇALIŞMA KOŞULLARI

Ev işçisi kadınlar açısından mevcut yasal düzenlemelerde yaşanan sıkıntıların yanı sıra; iş tanımlarının ve çalışma saatlerinin belirsiz olması, çoğu kez sigortasız çalıştırılmaları, sosyal yardımlardan yoksun oluşları, iş güvencelerinin ev sahiplerinin iki dudağının arasında olması, düşük ücretle çalıştırılmaları, beslenme ve barınma koşullarının yetersizliği, iş yüklerinin ağır olması ve can güvenliği riski taşıması, psikolojik ve fiziksel tacize uğrama koşullarının fazla olması gibi giderek uzayan sorunları bulunuyor. Özellikle temizlik işlerinde çalışmak, cam silme gibi, iş kazası riski taşıyor. Ayrıca bel ve sırt ağrısı, eklem rahatsızlıkları, cilt-deri solunum sorunları gibi meslek hastalığı riskiyle karşı karşıyalar. Çünkü 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununda da ev işçileri kapsam dışı bırakılmış durumda. Ülkemizde sadece 2011 yılında içinde; 51 ev işçisi kadın gerekli önlemlerin alınmaması nedeniyle hayatını kaybetti. 3000’e yakın ev işçisi kadın iş kazası geçirdi. 400’den fazla ev emekçisi kadın ise taciz ve tecavüze uğradı.
Yasal korumalardan yoksunluk, kölelikten beter çalışma koşullarını getiriyor ve sonuçları ağır oluyor. Tüm bu zorlu çalışma koşullarıyla birlikte ev işçisi kadın bir de göçmen ise izinsiz çalışma ve sınır dışı edilme kaygısıyla tamamen çalıştığı eve veya ajansa bağımlı hale gelebiliyor.

YASAL DÜZENLEMELER ŞART

Yasal düzenlemelerdeki eksiklik ve denetleme mekanizmalarının yetersizliği ev işçisi kadınların yaşamına zorlu, sağlıksız, can güvenliği riski taşıyan ve iş güvencesinden yoksun bir çalışma hayatı olarak yansıyor. Yasalar kapsamında görünmeyen ve haliyle korunmayan emek durumunda olan ev işçisi kadınların bir araya gelip çalışma koşullarını