İş Güvenliği Uzmanı Burak Konyar: Yapay zeka iş kazalarının önlenmesinde önemli rol alabilir

Ramis SAĞLAM
İzmir

İş Güvenliği Uzmanı Burak Konyar, yapay zeka kullanımının iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çeşitli meslek kollarındaki iş kazalarını ve meslek hastalıklarını önlemek veya azaltmak için etkili olacağını söyledi. Evrensel Bilgi Teknolojileri Yazarı İsmail Gökhan Bayram da “Ancak bu teknolojilerin günümüzde iş kazalarını önlemekten çok çalışanlar üzerinde bir gözetim ve baskı mekanizması oluşturacak şekilde kullanıldığı da bilinen bir olgu” dedi.

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisinin (İSİG) verilerine göre, 2023 yılının ilk 8 ayında 1255, ağustos ayında ise 201 emekçi iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi.

Kameralar sensörler ve diğer algılama sistemleri ile bütünleşmiş yapay zekanın iş yerlerindeki tehlikeli durumların tespit edilebileceğini belirten İş Güvenliği Uzmanı Burak Konyar, “Bir işçinin kaydığını, düştüğünü, çarptığını izleyebilir, tehlikeli alanlarda çevre emniyeti olup olmadığını kontrol edebiliriz” dedi.

"RİSKLERİ ALGILAYABİLİR"

İş cinayetlerinin yoğun olarak yaşandığı iş kollarındaki önemli etkenler arasında, tehlikeli maddelere temas, kimyasal sızıntılar, yangın, parlama veya patlamalar bulunuyor.

Bu gibi acil durumlar dahil iş yerindeki diğer tüm tehlikeli durumları değerlendiren Konyar, “Potansiyel tehlikeleri/riskleri entegre edilmiş algılama sistemleri ile algılayarak sesli sinyal veya görsel uyarılar vererek otomatik durdurma ve müdahale etme sistemlerini devreye sokabilir. Bu sayede çalışanlar hızlı bir şekilde tehlikeli bölgelerden uzaklaşabilirler veya ilgili alınması gereken önlemlerin alınmasını hızlandırır ve iş kazalarının azalmasına veya önlenmesinde aktif rol alır” diye ekledi.

"RİSK DEĞERLENDİRMESİ ANALİZİ YAPILABİLİR"

İş yerlerindeki potansiyel tehlikelerin sıklığı, tekrarı ve tehlikenin şiddetinin geçmiş veriler incelenerek analiz edeceği bilgisini paylaşan Konyar, aynı iş kolunda yaşanan iş kazası verilerinin de inceleneceğini ifade etti.

Konyar, veri analizlerinin değerlendirmesi sonucunda alınan kararlar doğrultusunda hangi bölümde, hangi önlemin alınacağı veya önlemlerin artırılıp/artırılmayacağına yapılan analiz sonucunun belli olacağını ve bu doğrultuda ilgili planlama yapıldığını söyledi.

Yapay zekanın giyilebilir cihazlar ile entegrasyonu sağlandığında kişisel koruyucu ekipmanlarından baret, gözlük, kulaklık kullanılıp kullanılmadığını ve kullanılan ekipmanların konumunu ve durumunu izleyebileceğini belirten Konyar, “Kişisel koruyucu ekipman eksikse, kullanılmazsa veya yanlış kullanılması durumunda işçiye uyarılar göndererek pozitif iş güvenliği kültürünün yaygınlaşmasını teşvik eder” diye konuştu.

"İŞÇİ SAĞLIĞI İZLEMEDE ETKİLİ OLABİLİR"

İşçi sağlığının izlenmesi bakımından yapay zekanın önemli etkileri olduğunun altını çizen Konyar, “Giyilebilir cihazlarla ilgili yapay zeka entegrasyonları sağlanarak çalışanların sağlık durumları anlık olarak izlenebilir. Bu sayede işçilerin genel sağlık durum ve davranışlar tespit edilerek her işçiye özgü kişisel sağlık önlemlerin alınması sağlanır” dedi.

Yapay zeka aracılığıyla iş sağlığı güvenliği alanında insan faktöründen kaynaklanan hataların önlenmesine yönelik çalışmaları değerlendiren Konyar, verilerin daha verimli, akıllı, hızlı, etkili şekilde kullanılması ve iş kazalarını minimuma indirme gibi pek çok potansiyele sahip olduğunu söyledi.

Bu durumun, yapay zeka sistemleri İSG hizmetleri konusunda daha hızlı, daha etkili ve daha kesin çözümler sunarak proaktif yaklaşımlar sağlayacağını sözlerine ekleyen Konyar, “İSG alanında insan faktöründen kaynaklanan hataların önlenmesi, azaltılması, verilerin daha verimli, akıllı, hızlı, etkili şekilde kullanılması ve iş kazalarını minimuma indirme gibi pek çok potansiyele sahiptir. Ancak yapay zeka teknolojisinin iş yerlerinde güvenli bir şekilde kullanılması için doğru entegrasyon sağlanması önemlidir. Yapay zeka entegrasyonunun etkin ve etkili bir şekilde kullanılması için uygun altyapı sağlanmadır” dedi.

"BU SİSTEMDE BASKI MEKANİZMASI OLARAK KULLANILABİLİR"

Bilgi Teknolojileri Yazarı İsmail Gökhan Bayram da kapitalist sistem içerisinde teknolojinin çalışanlar üzerinde bir gözetim ve baskı mekanizması oluşturacak şekilde kullanıldığına dikkat çekti.

Bayram, “Çalışma sahalarındaki kameralardan, iş makinelerindeki sensörlerden ve çalışanlara verilen çeşitli türden giyilebilir teknolojilerden elde edilen veriler yapay zeka yardımı ile hatta bu yardım olmadan dahi iş kazalarını önlemede yardımcı olabilir. Ancak bu teknolojilerin günümüzde iş kazalarını önlemekten çok çalışanlar üzerinde bir gözetim ve baskı mekanizması oluşturacak şekilde kullanıldığı da bilinen bir olgu. Farklı iş kollarından patronlar çalışanın mesaiye ne zaman başladığından kaç kere tuvalete gittiğine, kaç kere mola verdiğinden çalışma süresi boyunca ne yaptığına kadar pek çok ‘performans’ verisini bu tip sistemler ve yapay zekadan önce de kart basılan girişler, kartlı ve süreli tuvaletler, güvenlik kameraları vb. ile toplamaya çalışıyordu. Sensör teknolojileri ve yapay zeka çoğu durumda hukuka aykırı bulunacak bu veri toplama ve değerlendirme faaliyetini kolaylaştırma ve otomatize etmede de rol oynayabilir.”