SOCAR’da işçiye düşük zam, idareciye 8 maaş prim

Eren SARAN
İzmir

SOCAR Holding, geçtiğimiz hafta gerçekleştirilen TİS görüşmesinde PETKİM ve Star işçilerine yüzde 25 ücret zam teklifi yaparken, kapsam dışı personellerine Performans Primi yatırdı. Uzman kadrosuna üretime yaptığı katkıdan dolayı 8 maaşı bulan prim yatırdığı öğrenilen SOCAR Holding’in işçisine yüzde 25 zam vermek istemesi Star işçileri tarafından tepkiyle karşılandı.

Esnek çalışma ve performans sistemini dayatan SOCAR Holding’de işçiler, sözleşme dönemi verilen bu paraların bütçeden ayrılan pay olarak kendilerine sefalet ücreti şeklinde yansıdığını belirtiyor. “Uzmanlara verilen bu paralar üretime yapılan katkı olarak değerlendiriliyor. Bizlerin emeği üzerinden elde ettikleri kârın karşılığı işçiye yüzde 25, kapsam dışına ise 200 ila 400 bin lira arasına denk düşen bir ödeme oluyor. Bizler bu üretime hiç mi katkı yapmıyoruz” diye soran bir Star işçisi, holdingin bu parayı sözleşme zamanı yatırmasını da manidar buluyor.

“İŞVEREN SENDİKALI VE KURALLI ÇALIŞAN İŞÇİ İSTEMİYOR”

Sözleşme taslağında istenilen zammın yüzde 64 olduğunu belirten bir işçi ise, “Normalde beyaz yaka zammı bizim sözleşme görüşmemizden sonra belli olurdu. Masaya oturduğumuz hafta kapsam dışına ekstra yüzde 50 zam yaptığını açıkladı. Her birimiz için bu zam oranı ‘bizler de bunun altında bir zam almayız’ beklentisi yarattı. En son görüşmede yüzde 25 teklif ettiğini ve masayı tıkadığını öğrendik. Bu da yetmez gibi performans primlerini açıklamış. Sendikalı ve kurallı çalışan bir işçi grubu istemiyor. Her birimizin performansa dayalı bir sistemde çalışmasını istiyor” dedi.

Şirketin “ben istersem veririm, siz talep edemezsiniz” tavrını da eleştiren işçi, “Biz alacağımız zammı tartışırken şirket resmen gövde gösterisi yapıyor. Sözleşme görüşmelerinde müzakerecilik demek ki fayda etmiyor. Her isteğimize genel sözleşme bütçesini bahane eden SOCAR Holding istediği zaman bütçesini aşabiliyormuş. Biz de hakkımız olanı istiyoruz. Uzmanlara kademeli olarak yapılan bu ödemeler bizlere de performans baskısı olarak geri dönüyor. Sendikamızın bu konuda söz söylemesi lazım” diye konuştu.

“SENDİKA SESSİZ KALMAMALI”

İşverenin sözleşmenin tarafı olan Petrol-İş Sendikası’na da bir mesaj verdiğini ifade eden Star işçileri, “Star işçisinin sendikal gücünü hafifseyen ve kendi kurallarına uygun bir işçi yaratmak isteyen bu tavrı bizler görüyoruz. Sendikamız da artık bizlerin taleplerini, şirketin tavrını görmezden gelmemeli ve buna göre süreci yönetmeli” dedi.

Yıllık enflasyon oranında zam istediklerini belirten Star işçisi, “Bizi baskılayıp, uzmanlık sistemine geçiş yapmamızı istiyorlar. Bu sendikal mücadeleye de vurulmak istenen bir darbedir. İrademizi kırmak istiyorlar” diye ekledi.

“İŞÇİYİ DAHA FAZLA ÇALIŞTIRIYORLAR”

SOCAR Holding’in geçtiğimiz sene de performans primi verdiğini, o dönem verilen primin 3-4 maaş civarında olduğunu belirten bir başka işçi ise, “Şimdi 6-8 maaş deniyor. Bildiğim kadarıyla her bölüme belli bir limit konuluyor, üretim şu kadar olacak diye ya da bakım onarım masrafı bu kadar olacak diye hedefi tutturan ya da onu aşanla belli bir miktar bütçeyi paylaşıyor. Biz tabi uzmanları duyuyoruz, bir de yönetici sınıfı ve beyaz yaka kısmı var, deli paralar dönüyor yukarıda. Hepsi de bir avuç işçiyi kim daha fazla ve daha sorunsuz çalıştırmak üzerine paylaşıyor. Uzmanlar da hesap veriyor ve bu yönetim kuruluna kadar gidiyor” diyerek süreci anlattı.

“SENDİKA HAK ARAMA KONUSUNDA ZAYIF DAVRANIYOR”

Sendikanın hak aramak konusunda zayıf davrandığını da belirten işçi şunları söyledi; “SOCAR’da bunu istiyor. Mesela uzmanlık sınavı açılmıştı bizim orda rağbet olmadı. Bir kişi lazımdı bir aday çıktı. Müdür ‘Şaşırdım, neden istemiyorsunuz?’ diye sorguladı. Mesela ben neden aday olayım? Arkadaşlarımı performans baskısıyla daha çok çalıştırmak için mi? Sendikal yapı zayıflıyor, formaliteye dönüşüyor. Ben bu sene bu kadar çok para dağıtılmasını iki şeye bağlıyorum. Birincisi SOCAR kalifiye işçileri sendikadan uzak tutmak istiyor, ikincisi de hayli yüklü bir para kaldırdılar. Sadece bir prim değil ki yüzde 50 ara zam aldılar. Sendikaya söyledik biz de almalıyız diye.  Sözleşme zamanını beklememiz söylendi. ‘Onlar alsın bizim elimiz güçlenir’ dendi. Elimiz güçlene güçlene Rambo olduk HEMAN olduk ama ortada bir şey yok. Mesele elde değil kafada, maalesef kafa zayıf. Bu kafa sendikayı da zayıflatıyor.”

“ENTEGRASYON KURALSIZ, ŞİRKET NASIL İSTERSE ÖYLE ÇALIŞMA DEMEK OLMAMALI”

Zam miktarının çok düşük kaldığını söyleyen bir başka işçi de “Yılsonu primi işçiye de alınmalı ama daha doğru düzgün zam alamıyoruz maalesef. Bu sözleşme yüzde 60’ın altında bitmemeli. Kayıp sayarız. Temsilcilerin söylediğine göre işler entegrasyon kısmında takılı kalmış. SOCAR entegrasyon kabul edilirse ‘PETKİM işçisi Star’da, Star işçisi de PETKİM’de çalışır’ deyip geçmek istiyormuş ama kural, iş tanımı, kaide yok ortada. Onun için genel merkeze bırakmışlar işi. Buradan bakarsan adamlar yıllardır entegrasyon diyor. Sen bugün ‘bu mecbur artık’ diyorsun ama bunun için, yani entegrasyonda PETKİM ve Star işçileri kayıp olmadan ya da kazançla nasıl çıkar diye, hiç çalışma yapmamışsın. Bugün alelacele bir şey yapmaya çalışıyorsun, onu da işçilere sormadan. Bence ücret probleminden daha ağır sonuçlar çıkabilir. PETKİM’de arkadaşlar için ilk etapta çekici gibi görünebilir işte 3 ya da 5 sene de Star’la ücret denkliği falan gibi. Ama kuralsız, tanımsız, esnek ve şirketin o anki ihtiyacına göre çalışma bizim için kötü demek. İş tanımı, görev tanımı, çalışma süresi vb. birçok konu var. İşte sendika bizimle bu konuları nasıl çözüleceğini paylaşmıyor. Şimdilik dedikleri 'bir şeyler netleşmeden konuşunca iyi olmuyor.' Biz de bekliyoruz” diye konuştu.

SOCAR’ın zam teklifi işçide tepki yarattı

SOCAR ve Koç’un kârı katlanırken işçilerin kazancı düşüyor