Evrensel, BİK'i mahkemeye verdi | Basın meslek örgütleri: Haber hakkının yanında karar verilmeli

Gözde TÜZER
İstanbul

Basın meslek örgütleri, Basın İlan Kurumunun gazetemizin ilan ve reklam hakkını iptal etmesine karşı açtığı davayı yorumladı. TGS Genel Başkanı Gökhan Durmuş “Mahkeme, halkın haber alma hakkının yanında karar vermeli” derken, RSF Türkiye Temsilcisi Erol Önderoğlu Basın İlan Kurumu ve RTÜK gibi kurumların yayın çizgisini bükemediği basın kuruluşlarını ağır cezalarla ekonomik olarak sabote ettiğini ifade etti. TGC Genel Sekreteri Sibel Güneş ise BİK’in kararının yasalara aykırı olduğunu vurgulayarak “BİK’in Evrensel gazetesinin resmi ilanlarını kesme işleminin iptal edilmesi zorunludur” dedi. DİSK Basın-İş Başkanı Faruk Eren ise “Seçimler yaklaşırken iktidar seçime sadece kendi medyasıyla gitmek istiyor. Muhalefetin sesinin duyulmasını engellemeye çalışıyor” dedi.

Basın İlan Kurumunun gazetemiz Evrensel’in ilan ve reklam hakkını iptal etmesi mahkemeye taşındı. Avukatımız Devrim Avcı tarafından, Basın İlan Kurumu Yönetim Kurulunun 13 Aralık 2022’de Evrensel gazetesi hakkında verdiği resmi ilan ve reklam yayımlama hakkının iptal edilmesine dair idari işlemin iptali ve yürütmesinin durdurulması talebiyle idare mahkemesinde dava açıldı.

Basın meslek örgütlerinin temsilcileri mahkeme sürecine dair konuştu.

"ELEŞTİREL HABERLER NEDENİYLE HEDEF HALİNDE"

Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) Genel Başkanı Gökhan Durmuş, Basın İlan Kurumunun, Evrensel üzerinde yıllardır devam eden baskısının kabul edilebilir olmadığını belirterek “İnsanların bir gazete fazla alması nasıl suç olabilir ki? BİK bunu nasıl suç sayabilir?​” diye sordu.

“Hukuki olmayan, eşitlik ilkesine dayanmayan kararlarla Evrensel’in ilan ve reklam hakkının iptal edilmesi, gazetelere eşit yaklaşması gereken BİK’in kuruluş amaçlarına tamamen aykırı” diyen Durmuş, BİK’in iktidarın sopası haline geldiğini, kontrol altına alamadığı medyayı mali olarak yok etmek için adımlar attığını vurguladı.

BİK’in; Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Anayasa Mahkemesi ile Anayasa’da yer alan ifade ve basın özgürlüğü maddelerine aykırı davranıp, ifade özgürlüğünü engellediğini aktaran TGS Genel Başkanı “Evrensel, eleştirel haberleri nedeniyle hedef haline getiriliyor” ifadelerini kullandı.

"YAYIN ÇİZGİSİNİ BOZAMAYINCA SABOTE ETTİLER"

Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) Türkiye Temsilcisi ve Bianet Medya Özgürlüğü Raportörü Erol Önderoğlu ise “Basın İlan Kurumu, RTÜK ve diğer sözüm ona öz denetleyici yapılar iktidar adına denetleyen, yayın çizgisini bükemeyince de ağır cezalarla ekonomik yapılarını sabote etmişlerdir” derken, iktidar medyasındaki oyunları görmeyen BİK’in eleştirel gazeteler ve özellikle Evrensel’e yönelik yıllara yayılan keyfi ve antidemokratik bayi satışı oyununun unutulmayacağını belirtti.

Evrensel’in verdiği hukuk mücadelesinin şeffaf ve özgürlükçü bir medya ortamına kavuşmak bakımından desteklediklerini belirten Önderoğlu şunları söyledi: “Gizli iktidar ajanı olarak gazetelere editoryal dayatmalarının, keyfi ilan kesme icraatları ve ayrımcı bayi denetimlerinin son bulması için BİK’in demokratik bir yapıya kavuşturulması seçim sürecinde RSF’nin dile getireceğimiz önemli talep ve tavsiyelerimizden olacak.”

"MAHKEMENİN İŞLEMİ İPTAL ETMESİ ZORUNLUDUR"

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC) Genel Sekreteri Sibel Güneş, Basın İlan Kurumunun Evrensel gazetesinin resmi ilan hakkını iptal etmesinin Anayasa’nın 38, 124 ve 128. maddelerine aykırı olduğunu; 195 sayılı kanununun 49. maddesi ile BİK Yönetmeliği’nin 27. maddesi arasında normlar hiyerarşisine uygun olmayan bir düzenleme olduğunu, kanunda ön görülmeyen müeyyide ile yönetmeliğin 27. maddesi ile düzenlenmeye çalışıldığını, bu durumun da Anayasa’nın 38. maddesine aykırı olduğunu vurguladı. Güneş “İdarenin yaptırımını uygulamasında açıklık ve kesinlik bulunmamaktadır. Sonuç olarak yerleşik içtihatlar doğrultusunda hem de Anayasa’nın 38, 124 ve 128. maddelerine ve dayanak kanuna uygun olmayan BİK’in Evrensel gazetesinin resmi ilanlarını kesme işleminin iptal edilmesi zorunludur” dedi.

"UMARIM EVRENSEL LEHİNE SONUÇLANIR"

DİSK Basın-İş Başkanı Faruk Eren de “Bu dava umarım Evrensel lehine sonuçlanır ve emsal bir karar olur ve mahkeme Basın İlan Kurumunun başına buyruk, çifte standartlı tavrını da durdurabilir” derken, Türkiye’de hukukun durumunun da ortada olduğunu ama demokrasi için, ifade ve basın özgürlüğü için her yolu denemeye devam edeceklerini vurguladı.

"İKTİDAR SEÇİME KENDİ MEDYASIYLA GİTMEK İSTİYOR"

“Seçimler yaklaşırken iktidar seçime sadece kendi medyasıyla gitmek istiyor. Muhalefetin sesinin duyulmasını engellemeye çalışıyor” diyen Eren şöyle devam etti: “Geçtiğimiz yıl kendilerinin ‘dezenformasyon yasası’ dediği ama sansür yasası olan, internet sitelerini de kapsayan ve BİK denetimine sokan bir yasa çıkardılar. RTÜK ve BİK aracılığıyla, mahkemeler aracılığıyla, erişim engelleme ve tekzip kararlarıyla kendilerinden olmayan tüm medyayı susturmak istiyorlar. Açıkçası seçim yaklaştıkça bu baskıların daha da şiddetleneceğinden endişe ediyoruz. Bu sadece bizim yani gazeteciler için değil, tüm toplumda var olan bir endişe. Ancak bunların iktidara ne kadar fayda sağlayacağı da tartışılır. Çünkü Türkiye’de her türlü baskıya rağmen, gazeteciler haber yapmaya devam ettiler ve tüm topluma haberlerini ulaştırmayı başardılar.”

"KARAR EMSAL BİR KARAR OLACAKTIR"

Evrensel’in Basın İlan Kurumuna dava açmasıyla mahkeme sürecinin başladığını hatırlatan TGS Genel Başkanı Gökhan Durmuş “Buradan çıkacak karar emsal bir karar olacaktır. Her ne kadar yargının bağımsız olmadığını ve iktidar kontrolünde hareket ettiğini bilsek de kararın, halkın haber alma hakkının yanında, basın ve ifade özgürlüğünü koruyacak nitelikte olmasını umut ediyoruz” dedi.

Gökhan Durmuş şöyle devam etti: “Seçimlere doğru giderken, bağımsız bir medya ortamının olması şarttır. İnsanların haber alma ve verme hakkı engellenemez. Ancak seçimlere demokrasinin olmazsa olması basın ve ifade özgürlüğünün yok edilmeye çalışıldığı bir ortamda, basın kuruluşlarına verilen cezalar, hukuksuz kararlar ve antidemokratik uygulamalarla gidiyoruz. Bu da başlı başına bir sorun olarak karşımıza çıkıyor.”