Köylerde yerelin özgünlükleri ile sanat üretimi

Teos Kültür Sanat Derneğinin CultureCIVIC Kentler Arası Ağ Geliştirme Hibe Programı desteğiyle İzmir, Çanakkale ve Bursa’daki 5 köyde düzenlediği 3 haftalık misafirlik programlarında, on iki Türkiyeli ve Bulgar sanatçı kırsal kültürel miras unsurlarından esinle yapıt üretme, sosyalleşme ve deneyim paylaşma olanağı sunuyor.

İzmir’den KARANTİNA kolektifi ile Sofya’dan Meeting Points’in 2020 yılında Civil Society Exchange desteğiyle hayata geçirdiği Konserve ağı, somut olmayan kırsal ve kültürel miras unsurlarına sanat yoluyla görünürlük kazandırmak amacıyla yaratıcı, katılımcı yöntemler izleyen organizasyonları içeren, uluslararası bir ağ olarak faaliyet gösteriyor. Hâlihazırda on bir ülkeden otuzu aşkın bağımsız organizasyonun deneyim paylaşımına olanak tanıyan ağ, kırsalda yaşayanları kültür üretiminin etkin parçası kılacak bir model geliştirmeyi amaçlıyor. 

Çevrimiçi söyleşiler, açık stüdyo ziyaretleri ve sanatçı konuşmalarıyla zenginleşen program, ekim ile kasım aylarında Bursa ve İzmir’de açılacak iki sergiyle sona erecek. Misafirlik Programı, 10-30 Mayıs’ta Seferihisar Gödence’de başladı, 9-30 Haziran’da Çanakkale Ayvacık’ın Adatepebaşı, Çetmibaşı, Küçükhüsun, 8-29 Temmuz tarihlerinde de Bura Nilüfer Misi’de gerçekleşecek.  

KIRSAL KÜLTÜREL MİRASI GÖRÜNÜR KILMAK

Koordinasyonu üstlenen, misafirlik programını tasarlayıp yürüten Teos Kültür Sanat Derneği’nden Sarp Keskiner ve KARANTİNA kolektifinden Gökçe Süvari programın amacına dair yaptıkları ortak açıklamada, küçük ölçekli üretimi ve dolayısıyla ülkelerin ekonomik yeterlilik becerisini planlı şekilde ortadan kaldıran neo-liberal politikaların köylük alanları da çöküntüye uğrattığına dikkat çekiyor.

“KÜLTÜREL ÇEŞİTLİLİK AZALIYOR”

Bulgaristan ve Türkiye’de olduğu gibi dünyanın dört bir yanında gençlerin, istihdama katılma ve düzenli gelir elde edebilme umuduyla doğup büyüdükleri kırsalı terk ettiğini metropollere veya başka ülkelere göç ettiğini belirten Keskiner ve Süvari, “Sağlıklı ve adil gıdayı sağlayan geleneksel tarıma, folklora ve yerel zanaatlara dair endemik birikim, kırsal nüfusun hızla yaşlanmasından dolayı silikleşiyor. Dahası verili durum, bu birikimin yaşanan erozyondan dolayı bozulmaya uğradığına, kültürel çeşitliliğin de mono-kültürel bir yapıya büründüğüne işaret ediyor. Buna bağlı olarak köyler, yaşayan kültürel ortamlar olmaktan çıkıp turistik cazibe merkezlerine, maksimalist festival alanlarına dönüşüyor” diyor.

Bu meseleye dikkat çekmeyi amaçlayan işitsel ve görsel belgesellerin kısıtlı bir kitleye ulaştığına vurgu yapan programın yürütücüleri, “Bu değerlerin sanatsal pratiklerle işlenebilmesine ve görünür kılınabilmesine yerel toplulukları nasıl dâhil edebiliriz; sanatsal programları ‘kültür götürme’ yaklaşımından uzak durarak kırsala nasıl taşıyabiliriz gibi sorulara cevap arıyoruz. Bu bağlamda konserve ağı kapsamında her yıl farklı köylerde düzenleyeceğimiz misafir sanatçı programlarıyla sanatsal üretimi merkez dışına çıkartmayı, bugüne kadar izleyici rolü biçilen yereli kültür üretiminin aktif paydaşı kılmayı hedefliyoruz" diyor.

KATILIMCILAR

Programa, İzmir’den, KARANTİNA inisiyatifi, Kendine Ait Bir Oda inisiyatifi, Atölye Deneme Sanat ve Ekoloji Derneği, Nedircik Yayınları, Açık Stüdyo, Sarı Denizaltı Sanat İnisiyatifi, Diyarbakır’dan Metal Kolektif, Amidart Kültür Sanat Topluluğu,Çanakkale’den Çamtepe Ekolojik Yaşam Merkezi, Saye Collective, Muğla’dan Carbon Collective, Bursa’dan Nilüfer Belediyesi, Sofya’dan Meeting Points, Ideas Factory katılıyor.

(İzmir/EVRENSEL)