11 Ocak 2013 13:00

Dokumacı kadının kıymeti yok!

Tam 7 yıl önce, 29 Aralık 2005’te Bursa’da Özay Tekstil fabrikasında çıkan yangında beş kadın işçi yanarak hayatını kaybetti. Gece mesaisine kalan kadınların üzerine kapılar kilitlenmişti. Muhtemelen gece dışarı çıkar, kaytarırlar diye düşünmüştür patron. Acil bir durumda kapıları açacak bir

OCAK 2013

Paylaş

Berna Yeşiltepe

Sorumluların bulunması ve suçluların cezalandırılması için bir yargılama süreci başladı başlamasına ama sonuç çalışanların hiçbir kıymeti olmadığının ispatı oldu. Yargılamada bilirkişi raporlarına göre işletme birinci derecede sorumlu bulundu. İşverene verilen 12 yıl hapis cezası 182 bin lira para cezasına çevrildi. Her bir kadın işçinin bedeli 36.4 bin lira!
Aradan geçen yedi yılda Özay Tekstile de işletme sahibine de hiçbir şey olmadı. Kadın işçiler sigortasız, fabrika sigortalıydı. Firma kârına kâr katmaya, büyümeye devam etti.
Ayşe ve Sadife bugün hâlâ 16’sında. Gülden 21, Sevgi 32, Necla 27…Aradan yedi yıl geçti; ölülerin yaşları büyümedi.
Umudun desenlerini dokumaya kararlı kadınlar, işçiler unutmadı 29 Aralık 2005’i. Bursa Kadın Platformu beş kadın işçiyi yaptığı yürüyüşle andı. Çünkü onların çalışma koşullarında ekmek parası kazanmak zorunda olan binlerce kadın işçi var Bursa’da... Çünkü memleketin dört bir köşesinde ha bugün ha yarın yeni bir faciaya su taşıyor işçiyi makinadan kıymetsiz gören patronlar...
2012 yılında 867 işçi hayatını kaybetti. İstanbul İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi verilerine göre işçilerin 15’ini 14 yaş ve altı çocuk işçiler, 19’unu 15-17 yaş arası genç işçiler, 162’sini 18-27 yaş arası işçiler, 384’ünü 28-50 yaş arası işçiler, 89’unu 51 yaş ve üstü işçiler ve 198’ini yaşı belirlenemeyen işçiler oluşturdu. Bu ölümler birer cinayettir; çünkü önlenebilir. Kadın ve erkek işçiler güvenliğin olmadığı, insan hayatının hiçe sayıldığı çalışma ortamlarında yaşamlarını kaybediyor. Kadın ve erkek işçiler ölür iş güvenliğinin bulunmadığı, insan yaşamının paradan kıymetsiz olduğu sömürü dünyasında…
Gelenektir yeni yıldan dilekte bulunmak. “İnsanca bir yaşam”ı kurmak için mücadelenin yükseldiği bir 2013 tüm kadınlar ve emekçiler için dileğimiz olsun.

TEKSTİL İŞÇİSİ TARİHE GEÇTİ

8 Mart’ı 8 Mart yapan olayın kahramanları da dokuma işçisi kadınlar. 1857 yılında New York’ta 40 bin dokuma işçisi kadının insanca bir yaşam ve iş koşulları için fabrikalarında direnişe geçmesinin ardından polis kadınların üzerine kapıları kilitlemişti. Çıkan yangında 129 kadın işçi hayatını kaybetti. Kadınların cenaze töreni onbinlerce kadın işçinin isyanına sahne oldu. 1910 yılında 2. Enternasyonal’e bağlı kadın konferansında Clara Zetkin’in önerisiyle 8 Mart Emekçi Kadınlar Günü olarak kabul edildi.

GÜVENCE YOK

· Kadınlar tekstil işkolunda çalışanların yarısından fazlasını oluşturuyor.
· Resmi olmayan rakamlara göre bu sektörde kayıtsız çalışan 3 milyon kişi var.
· Kayıtlı çalışan sayısı 850 bin.
· Sendikalı çalışan sayısı 70 bin

İPLİK HAYATLAR...

güneş desenleri dokunur şimdi/
yepyeni tezgahlarda

Beş kadın işçinin hikayesi kendisi de eski bir tekstil işçisi olan Yönetmen Kibar Dağlayan Yiğit tarafından “İplik Hayatlar” adıyla sinemaya aktarıldı. Şair Gülsüm Cengiz ise mısralara döktü beş kızkardeşimizin hikayesini:

“ Ben bir ipek böceğiyim
     Adım Ayşe;
     Yaz güneşinin pırıltısını
     Dut yaprağına sarıp
     Sabırla koza ören.
     ………
     Ah,ipek böceği boğulur kozasında
     Örümcek ezilir ayaklar altında.
     Gençliğim solar,yanar bedenim
      karanlık atölyelerde.
     Ben,dokuma işçisiyim.
     ……….

     Döner çark işler mekik
     akar iplik parmağımın ucundan
     akar kan akar terim
     akar gözlerimdeki ışık
     akar gençlik düşlerim,
     akar sevda,büyür umut,
     yanımdaki tezgahta
     işleyen ellerin sıcaklığında,
     değişir makinemin türküsü.
     -çözgü,atkı mekik
      sendika hak direniş,
      çözgü atkı mekik
     umut mücadele özgürlük-

    ve güneş desenleri dokunur şimdi
    yepyeni tezgahlarda….”