TZD: Mazot zammı çiftçinin bütçesinden 6 milyar TL götürdü

Türkiye Ziraatçılar Derneği (TZD), 2021 yılı tarım sektörü değerlendirmesini basın toplantısı ile sundu. Tarım sektöründe yıllardır kronikleşmiş sorunların daha ciddi boyutlar kazandığını belirten TZD Genel Başkanı Hüseyin Demirtaş, “2020'den bu yana tarımsal desteklemelerde 3 milyar lira artış olmuş, buna karşılık salt 2021 yılında mazota gelen zamlar nedeniyle çiftçinin bütçesinden 6 milyar TL'den fazla para çıkmıştır. Gübre, elektrik ve sulama giderlerinin yüksekliği nedeniyle ne doğru dürüst gübre atılabilmiş ne de sulama yapılabilmiştir” dedi.

KURAKLIK REKOLTEDE CİDDİ DÜŞÜŞLERE YOL AÇTI

Yapılan açıklamada konuşan Türkiye Ziraatçılar Derneği Genel Başkanı Hüseyin Demirtaş, tarım sektöründe yıllardır kronikleşmiş sorunların daha ciddi boyutlar kazandığını belirtti. Bu yıl yaşanan meteorolojik kuraklığın yurt çapında etkisini gösterirken, en çok zararı Konya Ovası'ndaki hububat bitkilerine ve Şanlıurfa ovasındaki baklagil ürünlerine verdiğini söyleyen Demirtaş, “Mardin'de ekili tarım arazilerin yüzde 35'i, Diyarbakır'da yüzde 80'i, Urfa'da ise yüzde 40'ı kuraklıktan ciddi biçimde etkilenmiştir. Kuraklık, hububat başta olmak üzere birçok üründe önemli hasara, dolayısıyla rekolte düşüşlerine yol açmıştır” dedi.

TAHIL ÜRETİMİ YÜZDE 15 AZALDI

TÜİK'in ikinci çeyrek tahminlerine göre tahıl ürünlerinin üretim miktarlarının 2021 yılında bir önceki yıla göre yüzde 15 oranında azalarak yaklaşık 31,6 milyon ton olduğunu söyleyen Demirtaş, buğday üretiminin yüzde 13,9 oranında, arpa üretiminin yüzde 30,7 oranında, çavdar üretiminin yüzde 32,4 oranında, yulaf üretiminin yüzde 9,1 oranında azaldığı; baklagillerin önemli ürünlerinden nohutun yüzde 24,6 oranında, kırmızı mercimeğin yüzde 30 oranında, patatesin ise yüzde 1,9 oranında azaldığının hesaplandığını aktardı.

KUR KRİZİ GİRDİ FİYATLARINI, GİRDİ FİYATLARI TARIMI VURDU

Ülkede yaşanan kur krizinin fiyatları daha da yükselttiğini belirten Demirtaş, “Ülkemizde tarım sektöründe maliyetleri büyük ölçüde girdi fiyatları belirlemekte, girdiler ise neredeyse yüzde 90 oranında ithal edilmektedir. Bunların başında ise mazot, gübre, tohum, ilaç gibi girdiler gelmektedir. Girdilerdeki artış oranları özellikle son dönemde şaşırtıcı boyutlara ulaşmıştır. Gübreye verilen desteğin yetersizliği de önemli bir sorundur. 2016 yılında gübre ve mazot desteği birleştirilmiş ve 2017'de gübre desteği dekar başına 4 lira olarak sabitlenmişti. Oysa 2015 üretim yılında çiftçi, gübre desteği olarak hububat, yem bitkileri, baklagiller, yumrulu bitkiler, sebze ve meyve alanları için dekara 6 lira 60 kuruş, yağlı tohum ve endüstri bitkilerinde ise dekara 8 lira 25 kuruş destek alıyordu. 2020’de buğday, arpa, çavdar, yulaf ve tritikale için gübre desteği dekar başına 8 liraya yükseltildi; ancak bu miktar fiyat artışları karşısında yetersiz kaldı” dedi.

“DÖVİZ KURLARINDAKİ DÜŞÜŞ MAZOT FİYATLARINA YANSITILMADI”

2020 sonunda 6,56 lira olan mazot fiyatının 2021 Aralık ayında 11,49 TL'ye yükselerek neredeyse iki katına çıktığını ifade eden Demirtaş, “Bu artışların pompa fiyatlarına tam olarak yansıtılmaması uygulaması yaşanan ekonomik sıkıntı nedeniyle kaldırılmış, ancak daha sonra mevduatlara dolar garantisi verilince kurlar düştüğü halde mazot fiyatlarında bir indirime gidilmemiştir. Kısmi indirimler ise tüketiciye yansıtılmamıştır. Mazota verilen destek mazot fiyatlarındaki artışın çok gerisindedir. 2020'den bu yana tarımsal desteklemelerde 3 milyar lira artış olmuş, buna karşılık salt 2021 yılında mazota gelen zamlar nedeniyle çiftçinin bütçesinden 6 milyar TL'den fazla para çıkmıştır. Elektrik ve sulama giderlerinin yüksekliği ve gübre fiyatlarındaki artışlar nedeniyle ne doğru dürüst gübre atılabilmiş ne de sulama yapılabilmiştir” dedi.

TARIMA VERİLMESİ GEREKEN DESTEK BU YIL DA VERİLMEDİ

Tarım sektöründe yaşanan sıkıntıların en büyük nedeninin üreticiye verilen desteklerin yetersiz olmasından kaynaklandığını söyleyen Demirtaş, “Desteklemede asıl sorun Tarım Yasası'nın öngördüğü asgari miktar olan GSMH'nın yüzde biri oranında desteğin bu kanunun çıktığı 2006 yılından bu yana verilmemiştir. Örneğin, 2021 yılı bütçesinden ayrılması gereken miktar Tarım Yasası uyarınca 43 milyar TL civarında olması gerekirdi. Ancak böyle olmamış, tarım destekleri, 2020'de olduğu gibi 2021'de de 22 milyar lira olarak belirlenmiştir. Başka bir deyişle 2020-2021 yılları arasında destekleme bütçesinde hiçbir artış yapılmamış, yalnızca bütçe içerisinde bazı kalemlerde destekler artırılırken bazılarında düşürülmüştür.

2022 yılı Merkezi Yönetim Bütçesi'nde ise tarımsal destekleme ödemeleri için 25 milyar 834 milyon lira ayrılmıştır. Bu rakam, yasaya göre verilmesi zorunlu asgari miktarın yarısından daha azdır. Bu durumda genel bütçeyi artırmadan destekleme içinde kaynakları bir üründen diğerine ya da bir girdiden diğerine aktararak sorunu çözmek mümkün değildir” diye konuştu.

“ÇİFTÇİ BORÇLARINI ÖDEYEMEZ DURUMDA”

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun (BDDK) verilerine göre, Nisan 2021'de çiftçinin özel ve kamu bankalarına 142 milyar TL olan borcunun, Temmuz'da 147 milyar 409 milyon TL'ye çıktığını kaydeden Demirtaş, “Yıl sonu itibarıyla bu borç 149 milyar liraya çıkmıştır. Tarım Kredi Kooperatifine olan borç da 10 milyar lira civarındadır. Çiftçinin ayrıca serbest piyasaya olan borcunun da 50 milyar lira civarında olduğu tahmin edilmektedir. Sonuç olarak 200 milyarı aşan bir borç yükü çiftçimizin sırtına binmiş durumdadır.

Geçtiğimiz yıllarda yeterli destek alamadığı için kaynak ihtiyacını borçlanarak karşılayan çiftçilerimiz, artık borçlarını ödemekte zorlanmaktadır” dedi. (Ankara/EVRENSEL)

Ekim gübresiz, tarla boş, çiftçi borçlu... Gıda krizi kapıda!

Et, süt, buğday… Üretici desteklenmezse fiyatlar katlanacak!