27 Ağustos 2021 00:50

Siyaset bilimciler TSK'nin çekilmesini yorumladı: İktidarın Afganistan hayalleri suya düştü

ABD’nin Afganistan’dan çekilmesiyle birlikte bölgede rol kapmak için kolları sıvayan iktidarın umutları birkaç ayda suya düştü. Siyaset Bilimciler konuyu Evrensel için yorumladı.

Afganistan'daki Türkiye askerleri | Fotoğraf: DHA

Paylaş

Birkan BULUT
Ankara

Taliban’ın yönetimi ele geçirmesinin ardından dengelerin değiştiği Afganistan’da, Kabil Havalanının sorumluluğunu almak isteyen Türkiye, askerleri geri çekmek zorunda kaldı. Son gelişmelere ilişkin sorularımızı yanıtlayan Siyaset Bilimci Serhat Güvenç, gelinen noktayı “ABD’nin çekilmesi sonrasında Afganistan’da bulunma konusundaki beklentilerin, umutların suya düştüğünü söyleyebiliriz” diye özetledi.  Kadir Has Üniversitesinden Siyaset Bilimci Prof. Dr. Serhat Güvenç, Türkiye’nin Afganistan’daki askerlerini ülkeye geri getirmesini şöyle değerlendirdi: “Sanırım ABD’nin tutumu beklenmiyordu. Biden 31 Ağustos’a kadar çekileceklerini net bir şekilde bildirdi. ABD’nin olmadığı bir ortamda havaalanı görevini sağlaması mümkün değildi. ABD tası tarağı toplayınca Türkiye’nin yapabileceği bir şey yoktu.”

‘TÜRKİYE GÖREMEDİ YA DA YANLIŞ SİNYAL ALDI’

İktidarın Afganistan politikasında yaptığı neredeyse günübirlik değişiklikler konusunda ise Güvenç, Washington’un müttefikleriyle paylaşmadığı kararların etkili olduğu söyledi. Türkiye’nin ABD’nin varlığını azaltılmış da ola devam ettireceğini varsaydığını belirten Güvenç, “Ancak ABD, AB’nin Afganistan’da biraz daha kalma ısrarına karşın tereddüte yer bırakmadan çekileceğini açıkladı. Görünen o ki Türkiye bu konudaki politikasını okuyamadı ya da Ankara’ya yanlış sinyaller verildi” dedi. Öte yandan Türkiye’nin asker çekmesine karşın Taliban’ın yatırımlar konusunda iş birliği çağrıları bulunuyor. Türkiye’nin bu konudaki tutumunun ne olacağını sorduğumuzda ise Güvenç, “Tabii Taliban buna açık olduğunu söyledi. Taliban yönetiminin Afganistan’ın altyapı faaliyetlerini için destek istemesi şaşırtıcı değil ama bu Ankara’nın daha önceki hedefleriyle uyumlu değil” dedi.

TÜRKİYE’NİN AFGANİSTAN KOZU OLACAKTI

Kabil Havaalanının yıllardır Türkiye’nin kontrolünde olduğunu ve iktidarın ABD’nin çekilmesiyle buradaki alacağı sorumlulukla elini güçlendirmek istediğini anlatan Güvenç, “İkincisi Afganistan konusu Ankara ile Washington arasında ‘pozitif gündem’ denilen maddelerden biri olacaktı. Türkiye ABD ile ilişkilerini olumlu bir mecraya yöneltmek istiyordu. Buradan ABD ile ilişkilerinin omurgasını oluşturma girişimi başarısız oldu ama burada ABD’nin isteksizliği bulunuyor” dedi. Ayrıca Türkiye’nin siyasal islam ile uluslararası toplum arasında rol alma çabasını NATO’nun olmadığı Afganistan’da da Taliban ile sürdürmek istediğini belirten Güvenç, “Bu da gerçekleşmedi. Dolayısıyla 20 yıl sonra Türkiye’nin askeri varlığını çekmesinin yenilgi olmadığını ama ABD’nin çekilmesi sonrasında Afganistan’da bulunma konusundaki beklentilerin, umutların suya düştüğünü söyleyebiliriz” dedi.

TÜRKİYE’NİN DEĞİL, ABD-TÜRKİYE’NİN POLİTİKASI

Hacettepe Üniversitesinden Siyaset Bilimci Prof. Dr. Mete Kaan Kaynar da Türkiye’nin Afganistan’da görev almak istemesinin, ABD ile Türkiye arasında uzun zamandır mevcut gerilimi çözmek için Erdoğan’ın verdiği bir taviz olduğunu söyledi. Afganistan “görev”inin, Biden’ın gözünde azalan itibarını tazmin edebilmek için Türkiye’nin bir girişimi olarak değerlendirilmesi gerektiğini ifade eden Kaynar, “Şu an görebildiğimiz ya bu “görev”den ABD’nin onayı ile vazgeçildiği ya da Rusya ile ilişkiler dikkate alınarak Afganistan politikasından çark edildiği yönünde” dedi. Türkiye’nin Afganistan’dan çekilmesini yenilgi veya yenme olarak görmediğini belirten Kaynar, Türkiye’nin oradaki varlığını Afganistan ile hiçbir alakası olmadığını söyledi. Türkiye’nin Afganistan’da tabir-i caizse “ABD adına kayyum olarak atandığını” dile getiren Kaynar, Türkiye’nin bir Afganistan politikası olmayıp, Afganistan üzerinde şekillenen bir ABD-Türkiye politikasından bahsetmenin daha doğru olacağını belirtti. Türkiye’nin Afganistan’a hiçbir şekilde girmemesi gerektiğini söyleyen Kaynar, “Burada bir tercih söz konusu değil. Erdoğan’ın, Biden yönetimiyle arasını iyi tutabilmek için masaya sürdüğü kozlar söz konusu. Afganistan’da Taliban’dan kaçmak için uçağın tekerleğine tutunmayı bile göze alan insanları Türkiye’ye geldikleri için suçlamak da sınırları yol geçen hanına çevirmek de doğru değil” dedi.

ÖNCEKİ HABER

Mersin'de sağlık çalışanları, meslektaşlarına yönelik şiddeti protesto etti

SONRAKİ HABER

BioNTech/Pfizer, Kovid-19 aşısı için Brezilyalı ilaç devi ile anlaştı

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...