TTB 2. Başkanı Ali İhsan Ökten: Aşılamada hızlanamazsak yeni pik yaşarız

Okan BAŞAL
İstanbul

Dünyada Delta varyantı nedeniyle vakalar yeniden artış eğiliminde. Türkiye’de ise Sağlık Bakanlığı, daha bulaşıcı olan Delta varyantının 30 ilde görüldüğünü, buna Delta plus varyantının da eklendiğini bildirdi. Vaka sayıları da 4 bin 500-5 bin 500 seviyesinde seyrediyor.

Salgında ve aşılamada gelinen durumu gazetemize değerlendiren Türk Tabipleri Birliği (TTB) 2. Başkanı Doç. Dr. Ali İhsan Ökten, salgının bitmediğine dikkati çekerek normalleşme kararının tekrar değerlendirilmesi gerektiğini söyledi. Endişe verici Delta varyantına işaret eden Ökten, “Aşılamayı hızlandıramazsak sonbaharda veya sonbahara gelmeden yeni pik yaşayabiliriz” uyarısında bulundu.

Doç. Dr. Ali İhsan Ökten, sorularımızı yanıtladı.

Türkiye’de çok uzun süredir vakalar düşmüyor. Önlemler ise tamamen kaldırıldı. Salgın bitti gibi bir algı var, bu doğru mu?

Salgın bitmedi, devam ediyor. Tüm dünyada devam ediyor. Salgınlarda önce yükselişler yaşanır, sonra da bir düşüş olur. Şu an bir düşüş yaşıyoruz ama bir süredir bizde de dünyada da bir plato çizdi günlük vaka sayıları. Bizde de o plato 4 bin 500-5 bin 500 arasında değişiyor, vefat sayısı da 50’ler civarında. Vaka sayılarında daha fazla düşme bekleniyordu ancak biz bunun olmayacağını söylüyorduk. Normalleşme için günlük vaka sayılarının 1000’in altında olması lazımdı. Bu normalleşme erkendi.  Önümüzde kritik olan iki şey var var. Birincisi Delta varyantı var. Şimdi buna bir de Delta plus varyantı eklendi.

"AŞILAMADA İSTENİLEN DÜZEYDE DEĞİLİZ"

Türkiye’de 30’a yakın ilde görülen Delta varyantının aşıların etkinliğini düşürdüğü belirtiliyor. Endişelenmeyi miyiz? Aşılar varyanta karşı ne derecede koruyucu?

Evet endişelenmeliyiz. İngiltere’de salgın bir dönem oldukça iyi gitmişti, şimdi ciddi bir artış var. Rusya, Brezilya, Hindistan’da da öyle. Delta varyantından dolayı vakalarda yükselme var. Endişe verici varyanta rağmen ülkemize birçok ülkeden uçuşlar devam ediyor, sınırlarda ciddi bir önlem almıyoruz, karantina uygulamıyoruz. PCR testinin negatif olması yeterli bulunuyor. PCR testi negatif olsa bile mutlaka 14 günlük bir izolasyon süreci uygulanmalı. Aşılama oranlarımız da henüz istenen düzeyde değil. Özellikle 2. doz aşılama oranının artması gerekiyor. Burada da ciddi bir sıkıntımız var. Bölgeler arası eşitsizlik çok fazla. Doğuda aşılanma oranları oldukça düşük. Bu da ayrı bir sorun.

"ANALİZİ NE KADAR YAPILIYOR BİLMİYORUZ"

Delta varyantı olguları daha fazla ancak tespit edilmemiş olabilir mi?

Olabilir çünkü tespit için genom analizi yapmak lazım. Bakanlık bunu ne kadar yapıyor bilemiyoruz. Delta varyantı ilk ortaya çıktığı zaman da rakamlar çok düşük verilmişti, “3-5 kişide görüldü” gibi. Şimdi delta plus da böyle. 3 kişide, 3 ilde görüldü deniliyor ancak İstanbul dışındaki iller açıklanmıyor. Bunu anlamak zor. Halbuki salgın bize bugüne kadar doğru bilgi ve verilerle gidenlerin salgınla baş edebildiğini gösterdi. Biz başarısız olmaya devam ediyoruz. Bana göre Delta ve Delta plus vakaları da açıklanandan daha fazladır. Çünkü dünyada Delta varyantı hakim durumda. Bizde de olguların büyük bir kısmının Delta varyantı olduğunu düşünüyoruz. Buna karşı da şu an en etkili yöntem BionTech/Pfizer gibi mRNA aşıları. Varyanta karşı bu aşılamayı mutlaka artırmak gerekir.

Delta ve Delta plus arasındaki farklar nedir?

Delta plus varyantı da Dünya Sağlık Örgütü tarafından endişe verici varyant listesine eklendi Delta varyantı gibi. 10’dan fazla ülkede şu an Delta plus varyantı var. Delta varyantından daha bulaşıcı olduğuna ve daha ağır hastalığa yol açtığına dair şu an için elimizde yeterli bilimsel veri yok. Ancak Delta gibi seyrettiğini söyleyebiliriz. Semptomları şu aşamada benzer. En az Delta varyantı kadar tehlikeli diyebiliriz.

Delta ve delta plus varyantlarına karşı vatandaş ne yapmalı?

Öncelikle normalleşmeye geçtik algısından çıkılması gerekir. Tedbirleri elden bırakmamak lazım. Maske, mesafe ve hijyeni mutlaka korumamız gerekir. Kapalı yerlerde mümkün olduğu kadar uzun süre durmamak, açık alanları tercih etmek gerekir. Bir de aşıdan hiç tereddüt edilmemeli. Mutlaka aşılarını olsunlar. Şu an bizi Delta varyantından koruyacak en önemli şey aşılar. Bunun haricinde özellikle ateş, kırgınlık, halsizlik, boğaz ağrısı, burun akıntısı gibi belirtileri varsa mutlaka bulundukları yerdeki sağlık birimine başvursunlar.

AŞI SEFERBERLİĞİ YÜRÜTÜLMELİ

Peki delta ve delta plus varyantlarına karşı Sağlık Bakanlığı ve iktidar ne yapmalı?

Öncelikle normalleşmenin tekrar değerlendirilmesi gerekir. Tedbirler devam etmeli. Aşılama oranları mutlaka çok hızlı arttırılmalı.  Eğer aşılama oranlarını temmuz ve ağustosta arttıramazsak sonbahar bizim için tehlike arz ediyor. Belki sonbahara kalmadan da bir pik yaşanabilir. Şu an enfeksiyon seyri düşük gidiyorken bunu değerlendirmek gerekir. Virüsle mücadelede en önemli dönem bu dönem. Bunun yolu da aşı. Sağlık Bakanlığı mutlaka aşı kampanyaları yaparak, planlı programlı giderek bir ‘aşı seferberliği’ yürütmeli.

"BÖLGEDE ANA DİLDE AŞI ÇAĞRISI YAPILMALI"

Bölgede aşılama oranları da çok düşük. Bunun nedenleri nedir? Sağlık Bakanlığı bunu girmek için neler yapmalı?

Aşılama devletin işi. Ona göre bir plan program, aşı kampanyası yapıp toplumu buna hazırlamanız lazım. Ne yazık ki Sağlık Bakanlığı bunu yapmadı. Bu, bölgede daha belirgin olarak görünüyor. Aşıya karşı güvensizlik olabilir. Aşının güvenilir olduğunu anlatmak lazım. Bölgedeki Kürt ve Arap vatandaşlarımız için ana dillerinde kampanyalar yapılmalı. Bölgenin ileri gelenleriyle vatandaşı ikna etmek için çalışmalar olmalı. Biz TTB olarak ‘Tedirgin Olma, Aşı Ol’ kampanyası başlattık. Bu konuda elimizden geleni yapıyoruz. Aşıların hepsinin güvenilir ve koruyucu olduğunu söylüyoruz. Bakanlık tarafından bu konu yeterince ciddiye alınmıyor gibi.

Araştırma: Kovid-19 aşıları güvenli ve etkili

AB'de kullanılmayan yaklaşık 4 milyar avroluk Kovid-19 aşısı çöpe atıldı

Koronavirüsün yeni varyantı "BA.2.86" İsrail'de de tespit edildi

Pandemi döneminde 290 bin fazladan ölüm yaşandı | “Verileri gizleyerek üç yıl insanların ölümünü izlediler”