Kuraklık alarm veriyor | ZMO: Çiftçiye destek verilmezse tarlasını ekemeyecek durumda

Fırat TOPAL
Diyarbakır

Yaşanan kuraklık ile hububat ve bakliyatta kayıp alarm veriyor. Bölge’nin önemli tarım merkezlerinden Urfa’da verim kaybı yüzde 90’a ulaştı. Evrensel’e konuşan Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Urfa Şube Başkanı Abdullah Melik, kuraklıkla kaybın temel gıda maddelerine zam olarak yansıyacağını belirterek, “GAP bitirilmiş olsa 2.2 milyon hektar alan sulanacaktı” diyerek, gelecek yıllar için sorunun çözümüne işaret etti. Melik, çiftçiye destek verilmezse tarlasını ekemeyecek durumda olduğuna dikkat çekti.

VERİM KAYBI YÜZDE 90’A ULAŞTI

Melik, tarım potansiyeli en yüksek illerden biri olan Urfa’da kuraklıkla birlikte tarım ürünlerinde ciddi bir rekolte kaybının olduğunu belirterek, ciddi ekonomik sorunların ortaya çıkacağını söyledi. Melik, “Urfa’da ekili 3 milyon dönüm arazi var. Buğdayda yüzde 70 rekolte kaybı, arpada yüzde 80-85 rekolte kaybı, mercimekte yüzde 90 verim kaybı var. Bununla birlikte saman kaybı da oluşmakta. Dolayısıyla geçmişte olduğu gibi Türkiye dışarıdan saman almak zorunda kalacak. Temel gıda ürünleri giderek pahalılaşmaya başlayacak. Zaten ülkede ekonomik kriz var. Darboğaz içerisinde maliyetler yüksek, bu maliyetlerle birlikte başta ekmek olmak üzere temel gıda ürünleri zamlanacaktır” dedi.

GAP BİTMİŞ OLSAYDI 2.2 MİLYON HEKTAR ALAN SULANACAKTI

GAP projesi kapsamında olan 1989’dan bugüne yapımı bitirilmeyen Atatürk Barajı’nın bir an önce bitirilmesi gerektiğini söyleyen Melik, barajın bitirilmesi ile birlikte ciddi anlamda sulama sorununu da çözeceğini belirterek, “Barajın yapımı ’89’dan bu yana devam ediyor. Sulama oranı yüzde 29, bu da çok üzücü bir durum. Tamamlanmış olsaydı, Bölge’deki 9 il kuraklıktan etkilenmeyecekti. GAP şu haliyle kendi maliyetini amorti etmiş, kâra geçmiş durumda. Enerji ve sulamada şu ana kadar GAP’tan yaklaşık 40 milyar doların üzerinde para kazanılmış. Bitirilmesi içinse 11 milyar dolara ihtiyaç var. GAP’a gereken önem verilmiyor. Mali kaynak yaratılmıyor, öncelik verilmiyor. GAP bitirilmiş olsa 2.2 milyon hektar alan sulanacaktı, istihdam 9 kat artacaktı. Urfa her yıl 350-400 bin tarım işçisi gönderiyor. En azından bu insanlar yaşadığı kentte istihdam edilmiş olurdu” dedi.

TARIM POLİTİKASI ÜRETİM YAPILMAMASINA YÖNELİK

Çiftçinin üretim maliyetlerinin oldukça yüksek olduğunu, kuraklıkla birlikte borç yükü altında ezildiğini belirten Melik, devlet desteklerinin yetersiz olmasıyla birlikte bu durumun çiftçiyi daha ciddi bir açmaza soktuğunu ifade etti. Melik, “Gübre, ilaç, mazot girdileriyle çiftçi ürününü ekti. Çiftçi bu girdilerin hepsini borca almış oldu. Çünkü Türkiye’de hiçbir zaman çiftçinin parası olmadı. Devlet destekleri yetersiz olmasından kaynaklı çiftçi kazanmıyor, maliyetler çok yüksek. Son 6 ayda gübre yüzde 68 zamlanmış, zirai ilaçların bazıları yüzde 50’ye yakın zamlanmış, keza tohumda da durum böyle. Çiftçi perişan durumda. Çiftçi tarlasını ekemeyecek durumda. Mevsimlik tarım işçiliği yapıyor. Çiftçi tefecinin eline düşmüş, arazisini satacak duruma gelmiş, iş yapamaz durumda. Tarım ülkesi olan Türkiye bu hale gelmiş. Türkiye’de son 10 yılda çiftçi sayısında yüzde 48 azalma var. Tarım politikalarına baktığımızda; ‘Kimse çiftçilik yapmasın, kimse üretim yapmasın. Biz size dışarıdan getireceğiz, parası olan alsın, olmayan da aç kalsın’ diyorlar” dedi.

ÇİFTÇİLERİN FAİZLERİ DEĞİL, BORÇLARI SİLİNMELİ

Kuraklığın ülkenin her tarafına sirayet etmesine rağmen çiftçinin içine düştüğü zor duruma karşı bakanlığın sessizliğini koruduğunu belirten Melik, çiftçinin üretim yapabilmesi için desteklenmesi gerektiği çağrısında bulundu. Melik, “Son 3 aydır bağırıyoruz kuraklık var diye, şimdi İç Anadolu’da da kuraklık baş göstermeye başladı keza Ege’de de. Henüz Tarım Bakanlığından bir açıklama gelmedi. Buraların ‘afet bölgesi’ ilan edilmesi gerekiyor. Kurak alanlarda incelemeler yapılmalı. Çiftçinin yeniden üretim yapabilmesi için çiftçilere önümüzdeki sezonda tohum ve gübrenin bedava verilmesi gerekiyor. Zaten çiftçi kuraklıktan dolayı kaldıramadığı ürünü borçla ekmiş. Bankalar, tarım kredi kooperatiflerine borçlanmış. Bu borçların silinmesi gerekiyor ama sadece bir açıklama yapılmış faizler alınmayacak diye. Çiftçi üretim yapmak istiyor ama sürekli borç batağında, nasıl üretim yapsın” diye sordu.