Kovid-19, bebeklerin gelişimini nasıl etkiledi?

11 Mart 2020’den sonra doğan bebekler, yalnızca salgının pençesindeki bir dünyayı tanımış olacaklar. Ebeveynleri dışındaki insanlarla hiç tanışmamış ya da büyükanne ve büyükbabalarını uzaktan görmüş olabilirler. Diğer çocuklarla etkileşimde bulunmak için önceki yıllarda doğanlarla aynı fırsatlara sahip olmayacaklar.

Bu pandemi çocukları için yapılan çıkarımlar nelerdir? Araştırmacılar olarak, çoğu bebeğin gelişme fırsatı yakalayacağını düşünsek de hâlâ bilmediğimiz çok şey var. Hayatın ilk aylarının ve yıllarının birçocuğun uzun vadeli sağlığı, gelişimi ve iyiliği için son derece önemli olduğuna eminiz.

Gelişim, bir bebeğin beyninin iki katına çıktığı ilk yılında olağanüstü bir hızda gerçekleşir. Bu erken gelişme, büyük ölçüde deneyime ve özellikle beynin gelişen mimarisini uyaran, ayarlayan ve iyileştiren sosyal deneyime bağlıdır.

Uyarıcı, çeşitli ve duyarlı bir ortam, dil, bilişsel, duygusal ve sosyal yetkinliklerin gelişimini destekler. Çevresel girdiye olan bu bağımlılık, beyni son derece esnek ve uyarlanabilir hale getirir. Ancak aynı şekilde, bebeklerin yaşadıkları sıkıntıların olumsuz etkilerine karşı oldukça duyarlı oldukları anlamına da gelir.

Kesin olarak bildiğimiz bir şey de ebeveyn stresinin ve zihinsel sağlık sorunlarının çocukların daha sonraki gelişimlerinde ciddi riskler oluşturduğu, dillerini ve bilişsel gelişimlerini, duygusal sağlıklarını etkilediği, depresyon ve kaygı riskini artırdığıdır.

Ne yazık ki, bebekler ve aileleri için destek sistemleri salgın nedeniyle derinden yara aldı ve çoğu zaman olduğu gibi, bu hizmetlere ve destek ağlarına en çok ihtiyaç duyanlar en savunmasız ve dezavantajlı çocuklardır.

Örneğin, genellikle küçük bebekleri olan aileler için sağlık hizmetlerine ana destek, bağlantı kaynağı ve tavsiye sağlayan birçok sağlık emekçisi, pandemi sırasında kovid-19 müdahalesine kaydırıldı. Kalanlar, ailelerle yaptıkları işlerin çok yüksek vaka yüklerinden ve sosyal mesafe önlemlerinin yarattığı engellerden dolayı önemli ölçüde etkilendiğini söylüyorlar.

Ebeveynlerin birçoğu zihinsel sağlık sorunları yaşarken çocukların gelişimini izleme ve aileleri uzman destek hizmetlerine yönlendirme yetenekleriyle ilgili endişelerini dile getirdi.

Bunun da ötesinde, arkadaşların ve ailenin sevdiklerini ve bebeklerini ziyaret etme şansları büyük ölçüde azaldı.

Arkadaşlardan, aileden, toplum gruplarından ve profesyonellerden gelen sosyal destek normalde sadece bebeklere çeşitlilik, teşvik ve öğrenme fırsatları sağladığı için değil, aynı zamanda bebeklerin çok bağımlı olduğu ebeveynlerin iyiliği için de faydalı olduğu için hayati kabul edilir.

Peki, bu koşullarda ebeveynler bebeklerine yardım etmek için ne yapabilir? Kanıtlar, optimal gelişimin anahtarının oyun ve teşvik olduğunu, yani bakıcılar ve bebekler arasındaki ileri geri etkileşimler olduğunu gösteriyor.

Bir çocuğun bazı ögelere ilgi duyduğunda onu teşvik etmek, nesnelere isim vermek, konuşmak, gülmek, şarkı söylemek ve okumak -hepsi basit, asgari maliyetli etkinlikler - bebeklerin dışarıdaki dünya zor olduğunda bile öğrenmeye ve gelişmeye devam etmesini sağlar.

BEBEKLER RİSKTE

Bu süre zarfında bebek ve erken çocuk gelişimi hakkında endişelenmek için yeterince neden var ve diğer pek çok şey gibi, bu riskler eşit olarak dağıtılmayacaktır.

Destek yapılarının eksikliği, ekonomik baskılar ve pandemi sırasında sağlık görevlileri ve sosyal hizmet uzmanları ile profesyonel temasın önemli ölçüde azalması, neredeyse kesinlikle çok sayıda bebeği kötü muamele ve hatta ölüm dahil olmak üzere büyük ölçüde artan zarar riskiyle karşı karşıya bırakıyor.

İstismarın çocuk gelişimi üzerindeki etkileri, uzun vadeli fiziksel engellilik, duygusal sıkıntı ve zihinsel sağlık endişeleri dahil olmak üzere derin ve uzun sürelidir. Çarpıcı bir örnek vermek gerekirse, tüm yetişkin ruh sağlığı koşullarının neredeyse yarısı, çocuklukta kötü muamele öyküsüyle ilişkilidir.

Normal zamanlarda, kötü muamele çocukların yaklaşık yüzde 12, yüzde 23’ünü etkilemektedir ve ekonomik olarak dezavantajlı koşullarda bulunan çocukların istismara uğrama olasılığı beş kat daha fazla. İngiltere’de 51 bin 510 çocuk, salgın başladığında, mart 2020’de çocuk koruma programındaydı.

Yerel yetkililer, pandemi sırasında, nisan ve ekim 2020 arasında çocukları içeren 300’den fazla ciddi yaralanma ve ölüm vakası bildirdi. Bu, geçen yılın aynı zamanına göre beşte bir daha fazla. Bunların yaklaşık yüzde 40’ı, 1 yaşın altındaki çocukları içeriyordu.

Ayrıca pandemi sırasında aile içi şiddet oranlarının büyük ölçüde arttığını ve bebeklerin bundan hem doğrudan hem de dolaylı olarak derinden etkilendiğini biliyoruz.

Aslında, aile içi şiddet, bir çocuğun çocuk koruma servisine sevk edilmesine yol açan en yaygın faktördür. Ne yazık ki, en savunmasız çocuklara en iyi zamanlarda yeterince yatırım yapmıyoruz. Böyle zamanlarda onlar için son derece endişelenmeliyiz.

BEBEK KÖR NOKTASI

Bebeklerin uyarılmaya, sosyal temasa ve duyarlı bakıma ihtiyacı var ve bunların tümü salgın sırasında karmaşık şekillerde etkilenmiş olacak. Ancak bunun nasıl sonuçlandığına dair yeterli kanıtımız yok.

Oxford Brookes Üniversitesi, salgının en küçük yaştaki çocukları nasıl etkilediğine odaklanan bir çalışma yürüttü ve zamanla bize çok ihtiyaç duyulan öngörüleri sağlayacak. Ancak şu anda, 1 yıl sonra bile, meydana gelen önemli olaylardan bebeklerin ve okul öncesi çocukların nasıl etkilendiğine dair çok az bilgiye sahip olmamız bir sorun.

Bu, önemli bir noktayı vurguluyor: Bebekler toplumdaki en savunmasız olanlar arasında yer almasına ve en çok besleyici bakım ve teşviklere bağımlı olmasına rağmen, ihtiyaçları hemen hemen her zaman en son fark edilir. En son yayımlanan ‘bebekler için çalışma raporu’, bu durumu “bebek kör noktası” olarak adlandırdı.

Pandeminin bu noktasında, bebeklerin nasıl etkilendiğini ve önümüzdeki yıllarda nasıl etkilenmeye devam edebileceğini anlamak için umutsuzca iyi verilere ihtiyacımız var. Açıkça görülüyor ki, bu garip zamanlarda doğan tüm bebekler için sorumluluk almak üzere adım atma zamanı geldi.

theconversation.com’dan çeviren Halil Onur Altay

Araştırma: Kovid-19 aşıları güvenli ve etkili

AB'de kullanılmayan yaklaşık 4 milyar avroluk Kovid-19 aşısı çöpe atıldı

Koronavirüsün yeni varyantı "BA.2.86" İsrail'de de tespit edildi

Pandemi döneminde 290 bin fazladan ölüm yaşandı | “Verileri gizleyerek üç yıl insanların ölümünü izlediler”